Trump muốn sa thải Bộ trưởng Quốc phòng về bất đồng triển khai quân nhân tại ngũ

[nangsom]

WASHINGTON (Wall Street Journal) —Tổng thống Donald Trump vào tuần trước gần như sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mar Esper trước những quan điểm trái ngược nhau về việc sử dụng quân đội nhưng được các cố vấn và đồng minh tại Quốc hội khuyên can.

Theo một số viên chức chính phủ, ông Trump rất tức giận khi Esper không hậu thuẫn khuynh hướng sử dụng quân nhân tại ngũ để dập tắt các cuộc biểu tình diễn ra ở Washington D.C, Minneapolis và một số nơi khác sau cái chết của George Floyd vào ngày 25 tháng 5.

Tổng thống hỏi ý kiến một số cố vấn với dự tính sẽ sa thải Esper – Bộ trưởng Quốc phòng thứ Tư kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1 năm 2017. Các cố vấn của Tổng thống tỏ ra hết sức thận trọng phản đối bước đi này, vì vậy ông Trump gạt sang một bên dự tính loại Esper ngay lập tức.

Cùng lúc đó, ông Esper ý thức được mình đang chọc giận ông Trump nên chuẩn bị từ chức, chủ yếu bất mãn về khác biệt quan điểm đối với vai trò của quân đội. Bộ trưởng Quốc phòng bắt đầu thảo thư từ chức nhưng các cố vấn và phụ tá thuyết phục bình tĩnh.

Ông Esper vào thứ Tư tuần trước tuyên bố không tin chính phủ nên sử dụng binh sĩ liên bang trên các đường phố của Mỹ. Toà Bạch Ốc hết sức bất ngờ trước ý kiến được Esper đưa ra ngay từ đầu buổi họp báo tại Ngũ Giác Đài. “Lực lượng tại ngũ trong vai trò thực thi công lực chỉ nên được sử dụng trong biện pháp cuối cùng,” ông Esper tuyên bố, “ và chỉ ở trong những tình huống khẩn trương nhất và thảm khốc nhất. Chúng ta chưa rơi vào một trong những tình huống này.”

Bất đồng giữa hai bên phản ánh mức độ khác biệt về vấn đề quân nhân tại ngũ giữa Tổng thống và Ngũ Giác Đài, nơi lãnh đạo quân sự và quốc phòng kiên quyết phản đối việc triển khai lực lượng liên bang nhằm ngăn chặn những người biểu tình vì đi ngược lại những giá trị quân đội.

Quyết định sa thải lãnh đạo Ngũ Giác Đài vào ngày hôm đó sẽ gây chấn động lớn trong chính quyền giữa bối cảnh khủng hoảng an ninh lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump.

“Đó là một ngày tồi tệ, Tổng thống gần như mất niềm tin vào ông ấy,” một viên chức nói. “Cuối cùng, ông ấy quyết định giữ như cũ.”

Trước tình trạng biểu tình về cái chết của George Floyd diễn ra khắp nơi, ông Trump tin rằng bạo lực đang làm kiệt sức các cơ quan thực thi công lực và binh sĩ Vệ binh Quốc gia, nên muốn sử dụng quân nhân tại ngũ để dẹp tan biểu tình. Các cố vấn của ông, trong đó có Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Tướng Mark Milley, khuyên Tổng thống không nên sử dụng Đạo luật Đàn áp Nổi dậy 1807 để điều động binh sĩ liên bang.

Ông Trump thông báo với Đổng lý Toà Bạch Ốc Mark Meadows, Ngoại trưởng Mike Pompeo, cố vấn bên ngoài Tòa Bạch Ốc là David Urban, Thượng nghị sĩ Tom Cotton (Cộng hoà – Arkansas) và James Inhofe (Cộng hoà – Oklahoma) dự tính sa thải Esper ngay trong hôm đó.

Các cố vấn cho rằng, sa thải ông Esper sẽ đặt chính quyền ông Trump vào vị trí khó khăn: có ít ứng cử viên đủ tiêu chuẩn để có thể nhanh chóng thay thế đương kim Bộ trưởng Quốc phòng, và như vậy có thể để Ngũ Giác Đài không có lãnh đạo chính thức nhất là khi ông Trump đối mặt với bầu cử vào tháng 11.

Các cố vấn khách lại cho rằng, không đáng để chấn động nội các vào lúc này, và Esper là người đóng vai trò chính trong một số vấn đề an ninh quốc gia, trong đó có cả việc rút quân khỏi Afghanistan, và ông cũng ủng hộ một số nghị sự của Tổng thống.

Trong khi đó, một số nhà lập pháp bảo thủ lại thúc giục ông Trump lật ghế của Esper.

Sau cuộc họp báo ở Ngũ Giác Đài vào thứ Tư làm ông Trump nổi giận, Bộ trưởng Quốc phòng đã sang Toà Bạch Ốc tham dự cuộc họp đã được lên lịch sẵn. Tại đây, ông gặp Tổng thống, nhưng cuộc gặp gỡ không mấy gì dễ chịu.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1 năm 2017 đến nay, ông Trump đã có 4 Bộ trưởng Quốc phòng. Bộ trưởng đầu tiên Jim Mattis từ chức vào tháng 12 năm 2018 về những khác biệt trong chính sách và nhân sự.

Hương Giang (Theo Wall Street Journal)