Mỹ rút khỏi Hiệp ước về Bầu trời mở

05/21/20

Chính quyền Trump bắt đầu thông báo riêng cho các quốc gia đồng minh trong tuần này rằng Hoa Kỳ sẽ rút khỏi một hiệp ước bầu trời mở được ký kết giữa 34 quốc gia, vốn cho phép tiến hành các chuyến bay giám sát không vũ trang trên lãnh thổ của nhau.


Việc rút khỏi Hiệp ước về Bầu trời mở có nguy cơ dẫn đến một cuộc tranh cãi khác giữa Hoa Kỳ và các đồng minh ở Châu Âu, một số người đã thúc giục Hoa Kỳ duy trì hiệp ước trong những tuần gần đây bất chấp những lo ngại của Mỹ về sự tuân thủ của Nga.

Bộ Ngoại giao Nga cùng ngày cho biết Moskva chưa nhận được thông báo rút khỏi hiệp ước từ phía Washington. Tuy nhiên, Nga cho rằng việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở là bước đi đáng tiếc, bởi đây là một hiệp ước có ý nghĩa then chốt để đảm bảo niềm tin lẫn nhau ở châu Âu.

Trước đó, Nga hồi tháng 3 đã bày tỏ lo ngại trước những tuyên bố của giới chức Mỹ về khả năng rút khỏi hiệp ước, đồng thời cáo buộc Washington đang cố gắng sử dụng Hiệp ước Bầu trời Mở cho các trò chơi chính trị trong nước.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói: “Chúng tôi thực sự lo ngại trước tuyên bố của một số viên chức cấp cao, các nghị sĩ Mỹ, những người đang cố gắng biến Hiệp ước Bầu trời Mở thành một loại đồng tiền trao đổi để thương lượng trong các trò chơi chính trị trong nước. Chúng tôi cho rằng hiệp ước trên là một cơ chế quan trọng giúp đảm bảo an ninh châu Âu và tính minh bạch trong lĩnh vực quân sự, song song với Tài liệu Vienna về các biện pháp củng cố lòng tin và an ninh năm 2011”.

Hiệp ước bầu trời mở được Tổng thống Dwight Eisenhower đề xuất vào năm 1955. Liên Xô đã từ chối lời đề nghị của ông nhưng Tổng thống George HW Bush đã hồi sinh ý tưởng này và hiệp ước đa quốc gia đã được ký kết sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1992. Nó có hiệu lực vào năm 2002. Ngày nay, hiệp ước bao gồm 34 quốc gia và cho phép mỗi quốc gia thực hiện các chuyến bay do thám trên lãnh thổ của nhau trong một thông báo ngắn để thu thập thông tin về các hoạt động quân sự.

Chính quyền Trump đã lập luận rằng Nga đang vi phạm hiệp ước. Hồi tháng 3, Bộ trưởng Quốc phòng Mark T. Esper cho biết Nga đã chặn Hoa Kỳ thực hiện các nhiệm vụ trinh sát bay qua khu vực ngoài khơi Kaliningrad trên Biển Baltic và biên giới phía nam với Georgia.

Một số nhà ngoại giao được cho biết Mỹ vẫn có thể cứu vãn hiệp ước nếu hành vi của Nga thay đổi, nhưng họ nói rằng ý định rút khỏi hiệp ước của Mỹ dường như đã rõ ràng.

Bộ Ngoại giao và Ngũ Giác Đài không trả lời yêu cầu bình luận.

Báo New York Times, trích dẫn nguồn tin từ chính quyền của Tổng thống Trump nhận định việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở phát đi tín hiệu Washington sẽ từ chối gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (START-3).

START-3, hiệp ước lớn cuối cùng nhằm cắt giảm kho vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga, sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2021. Vì vậy, năm 2020 sẽ là năm đóng vai trò nòng cốt đối với các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí giữa Washington và Moskva.

Vốn được thương lượng dưới thời chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, START-3 hạn chế Mỹ và Nga triển khai quá 1.550 đầu đạn hạt nhân cùng nhiều điều khoản ràng buộc khác. Nếu START-3 không được gia hạn, đây là sẽ là lần đầu tiên trong 50 năm qua không có một hiệp ước nào giới hạn vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga.

Mạng tin Politico mới đây cho biết Mỹ đang cân nhắc một hướng đi mới nhằm duy trì Hiệp ước START-3, khi theo đuổi một thỏa thuận vũ trang rộng hơn với cả Nga và Trung Quốc. Theo kế hoạch này, Nhà Trắng sẽ tạm thời gia hạn Hiệp ước START-3, đồng thời tìm kiếm một thỏa thuận với Moskva theo hướng thuyết phục Trung Quốc cùng tham gia đàm phán.

Tuy nhiên, triển vọng này cũng khá mờ mịt vì Bắc Kinh từng nhiều lần tuyên bố không quan tâm tới việc tham gia một hiệp ước kiểm soát vũ khí như thế với Mỹ và Nga.

TH

The United States withdraws from the Treaty in the open sky
Mỹ rút khỏi Hiệp ước về Bầu trời mở 👈 Dịch ra chữ Việt Nam ngắn gọn phong phú ghê 😂🙃 làm mình tưởng bấy lâu nay bầu trời khép lại.