Điều đáng sợ nhất là khi Covid-19 xâm nhập vào các nhà tù, một môi trường dễ bị bùng phát nhất. Giám đốc phụ trách nhà tù ở bang Ohio nói rằng bà cảm thấy như bà đang chiến đấu với một "hồn ma".
Các phụ nữ biểu t́nh đ̣i thả người thân giữa đại dịch Covid-19 (Ảnh: Reuters)
Gần 3.300 tù nhân tại 4 nhà tù mắc Covid-19
“Chúng tôi không phải lúc nào cũng có thể biết các trường hợp lây nhiễm đến từ đâu”, bà Annette Chambers-Smith, giám đốc Sở cải tạo và ḥa nhập cộng đồng bang Ohio, nói với hăng tin Reuters. Khi virus phát tán mạnh, họ bắt đầu xét nghiệm hàng loạt.
Họ bắt đầu với Trung tâm cải huấn Marion, nơi có 2.500 tù nhân ở phía bắc Ohio, nhiều trong số các tù nhân cao tuổi có bệnh lư nền. Sau khi xét nghiệm cho khoảng 2.300 người, họ đă bị sốc. Trong số đó, 2.028 người đă có kết quả dương tính với virus, nhưng gần 95% không có triệu chứng.
“Điều đó gây bất ngờ lớn”, Chambers-Smith, người giám sát 28 cơ sở cải tạo của Ohio, nói.
Khi các xét nghiệm hàng hoạt mở rộng tại các nhà tù, phần lớn các tù nhân không có triệu chứng. Tại 4 hệ thống nhà tù bang - Arkansas, North Carolina, Ohio và Virginia - 96% trong số 3.277 tù nhân có kết quả xét nghiệm dương tính không có triệu chứng. Con số đó nằm trong số 4.693 xét nghiệm được thực hiện.
Những con số trên là bằng chứng mới nhất cho thấy những người không có triệu chứng - gây lây nhiễm nhưng không có biểu hiện bệnh - có thể là nguồn lây nhiễm virus lớn nhất, không chỉ tại các nhà tù bang với tổng cộng 1,3 triệu tù nhân trên khắp nước Mỹ, mà c̣n trong các cộng đồng khắp toàn cầu. Con số trên cũng làm gia tăng những câu hỏi liệu việc chỉ xét nghiệm với những người bị nghi giúp có giúp ngăn chặn sự lây lan của virus hay không.
“Điều đó giúp chúng ta hiểu thêm rằng chúng ta có một số lượng lớn các ca chưa được thống kê tại Mỹ”, Tiến sĩ Leana Wen, một giáo sư về y tế khẩn cấp tại Đại học George Washington, nhận định. “Tổng số trường hợp nhiều khả năng sẽ cao hơn nhiều hiện nay do việc thiếu xét nghiệm và giám sát”.
Theo các nhà nghiên cứu, một số người khi xét nghiệm không có triệu chứng nhưng sau đó lại có thể có các triệu chứng bệnh.
Mỹ hiện có số tù nhân cao nhất thế giới, với con số lên tới 2,3 triệu người vào năm 2017, gần một nửa trong số đó bị giam giữ tại các nhà tù bang. Con số nhỏ hơn bị giam trong các nhà tù liên bang và địa phương, vốn thường giam giữ người trong thời gian tương đối ngắn trong khi chờ xét xử.
Các hệ thống nhà tù bang tại Michigan, Tennessee và California cũng đă bắt đầu xét nghiệm hàng loạt nhưng hiện chưa có con số chính sách về các ca lây nhiễm không phát triệu chứng.
“Điều đó khiến đại dịch trở nên khó kiểm soát hơn”, Marc Stern, cựu giám đốc y tế tại Sở cải tạo bang Washington và hiện là một thành viên của Trường Y tế công thuộc Đại học Washington, nói. “Có nhiều người không có các triệu chứng”.
Tại 7 hệ thống nhà tù bang đang tiến hành xét nghiệm hàng loạt, đă ghi nhận 49 tù nhân tử vong v́ Covid-19
Khi t́nh trạng lây nhiễm Covid-19 gia tăng mạnh tại các nhà tù, các nhóm nhân quyền và những người bảo vệ công chúng cho hay họ lo ngại t́nh h́nh sẽ tồi tệ hơn và đă hối thúc việc phóng thích các tù nhân phi bạo lực cao tuổi và những người có nguy cơ cao về y tế. Việc các nhà tù chật chội và thường không đảm bảo về các điều kiện vệ sinh đă làm gia tăng những lo ngại rằng các địa điểm này là điểm nóng về lây nhiễm Covid-19.
“Chúng c̣n tồi tệ hơn các du thuyền bị phong tỏa”, chuyên gia Stern nói, đề cập tới các du thuyền bị mắc kẹt v́ có nhiều ca lây nhiễm Covid-19.
Tranh căi phóng thích tù nhân
Trong bối cảnh dịch Covid-19 lây lan mạnh, một số nhà tù đă phóng thích các tù nhân, tuy nhiên, quyết định này vấp phải những chỉ trích của dư luận.
Theo New York Times, cuộc tranh căi về việc tù nhân nào nên được phóng thích đă nóng lên tại một số nơi, Tại bang Texas, Thống đốc Greg Abbott đă ra lệnh cấm thả một số tù nhân, cho rằng việc này không chỉ đe dọa nghiêm trọng an ninh công cộng, mà c̣n cản trở các nỗ lực đối phó với đại dịch.
Giới chức thực thi pháp luật tại bang Massachusetts đă bày tỏ lo ngại khi ṭa án cao nhất tại bang này đă tổ chức một cuộc thảo luận kín về việc thả tù nhân.
Tại bang Washington, một số quan chức thực thi pháp luật đă phản đối kế hoạch của thống đốc nhằm phóng thích sớm gần 1.000 tù nhân, trong đó có những người phạm các tội danh hành hung và tấn công tấn công t́nh dục.
Bà Miriam Krinsky, giám đốc điều hành mạng lưới quốc gia của các công tố viên tiến bộ mang tên Fair & Just Prosecution, cho rằng việc phóng thích tù nhân gây ra nhiều rủi ro. Tuy nhiên, bà nói, nếu không hành động th́ họ c̣n gây nguy hiểm hơn. Số lượng các tù nhân và nhân viên quản lư nhà tù có thể bị nhiễm gia tăng tại các nhà tù đông đúc và do tỷ lệ luân chuyển cao tại các nhà tù địa phương, các tù nhân có thể mang mần bệnh vào cộng đồng.
“Nếu không hành động ǵ th́ đảm bảo sẽ có thêm hàng chục ngh́n người phải chết”, bà Krinsky nói.
VietBF@sưu tập