Nữ bác sĩ chống Covid-19 đă không thực hiện được trọn vẹn lời hứa cuối cùng. Tháng trước, nằm cô độc trên giường bệnh viện, Madhvi Aya hiểu rơ chuyện ǵ đang xảy ra với ḿnh.
Từng là bác sĩ ở Ấn Độ, Aya nhập cư vào Mỹ, sau đó trở thành trợ lư bác sĩ tại Trung tâm Y tế Woodhull, một bệnh viện công ở Brooklyn, New York, nơi bà đă làm việc hơn 10 năm. Cũng tại đây, bà đă chứng kiến Covid-19 như cơn sóng thần ập tới làm chao đảo cả thành phố như thế nào.
Trong những ngày cuối cùng của ca trực, là người trực tiếp chăm sóc các bệnh nhân Covid-19 tại Trung tâm Y tế Woodhull, bà bị nhiễm virus.
Madhvi Aya (ngoài cùng bên trái) bên con gái và chồng. Ảnh: NYTimes.
Aya, 61 tuổi, nằm lẻ loi giữa bệnh viện. Chồng và con gái không thể tới thăm dù ở cách nơi bà điều trị không xa. Bà không c̣n được các đồng nghiệp quen thuộc an ủi, bởi Aya đă được chuyển tới một cơ sở điều trị khác gần nhà. Trong một ḍng tin nhắn gửi cho gia đ́nh, bà mô tả về những cơn đau ngực dữ dội khi gượng dậy rời khỏi giường.
"Bệnh t́nh của em không cải thiện theo cách nó phải như thế", bà nhắn tin cho chồng vào ngày 23/3.
Cơ thể ngày càng yếu đi, những ḍng tin nhắn của Aya cũng ngắn và thưa dần.
"Con nhớ mẹ", Minnoli, con gái Aya, nhắn tin cho bà vào ngày 25/3. Cô khao khát được mẹ ôm vào ḷng, được trèo lên giường nằm bên cạnh mẹ. "Đừng từ bỏ hy vọng mẹ nhé v́ con cũng chưa từ bỏ. Con cần mẹ. Con cần mẹ trở về với con".
"Mẹ yêu con", Aya nhắn lại cho con gái Minnoli vào ngày hôm sau. "Mẹ sẽ trở về".
Nhưng Aya đă không thể giữ lời hứa đó. Bà qua đời ngay sau đó.
Các nhân viên y tế trên tuyến đầu ở Mỹ phải đối diện với nguy cơ cao mắc nCoV và thực tế, hàng ngh́n người đă nhiễm virus. Nhưng không rơ bao nhiêu người đă chết v́ Covid-19 ở New York sau khi chăm sóc các bệnh nhân. Giới chức y tế gần như không công khai danh tính của những nhân viên này.
Aya ban đầu chỉ gặp những triệu chứng nhẹ và bà đă chủ động tự cách ly tại nhà. Nhưng bệnh nhanh chóng trở nặng và như bao người khác, Aya phải ṃn mỏi chờ đợi để được chăm sóc rồi cuối cùng chết trong cô độc.
"Bà ấy luôn ở bên bất cứ lúc nào chúng tôi cần. Nhưng khi bà ấy ốm, chúng tôi lại không thể ở bên cạnh", Raj, chồng Aya, nói.
Aya chuyển tới Mỹ đoàn tụ với chồng vào năm 1994. Chồng bà nhập cư vào Mỹ từ 10 năm trước và hai người gặp nhau trong một lần ông trở về Ấn Độ. Bà bắt đầu làm việc tại bệnh viện Woodhull từ năm 2008 và đă trở thành một trợ lư bác sĩ cấp cao. Theo lời đồng nghiệp, bà thường xuyên giúp đỡ các y bác sĩ trẻ tuổi bằng cách chia sẻ những kinh nghiệm quư báu thời bà c̣n làm bác sĩ gây mê và nội khoa ở Ấn Độ.
"Đây thực sự là một mất mát lớn với tất cả chúng tôi", bác sĩ Robert Chin, giám đốc khoa gây mê bệnh viện Woodhull, viết trong email nội bộ gửi đi ngày 1/4, kêu gọi quyên góp hỗ trợ gia đ́nh Aya bởi bà là người tạo ra thu nhập chính cho cả nhà.
Như nhiều bệnh viện khác, Woodhull đă chuyển đổi một khoa thành khu chăm sóc đặc biệt tạm thời kể từ thời điểm Covid-19 bùng phát ở New York. Khi bệnh viện rơi vào cảnh thiếu máy thở, đồ bảo hộ cho y bác sĩ và các trang thiết bị khác, họ đă nhờ các trung tâm y tế liên kết giúp đỡ và chuyển bệnh nhân đi nơi khác.
Vào tuần Aya qua đời, chỉ riêng khoa cấp cứu bệnh viện Woodhull đă có 20 người phải dùng máy thở, bác sĩ Chin cho biết.
Một nhân viên khác của Woodhull, nhân viên X quang Thomas Soto, 59 tuổi, qua đời v́ nhiễm nCoV tuần trước, 12 ngày sau khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên. Soto đă cống hiến hàng chục năm tại bệnh viện và chuẩn bị nghỉ hưu. "Lư do duy nhất khiến bố tôi quyết định làm thêm một năm là để nhận được toàn bộ lương hưu. Tôi đă mất ông v́ điều đó", Jonathan Soto, con trai cả của ông Thomas Soto, nói trong nước mắt.
Minnoli cho biết cảm xúc của cô đă chuyển từ buồn đau khôn xiết sang hoài nghi. Cô giận dữ với hệ thống y tế v́ nghĩ rằng họ đă không bảo vệ những y bác sĩ trên tuyến đầu chống dịch. Đôi lúc, cô giận mẹ ḿnh v́ đă không trở về nhà.
"Tôi chỉ muốn ôm mẹ và nói với mẹ rằng mọi thứ rồi sẽ ổn thôi", Minnoli chia sẻ.
Không thể xác định Aya lây nhiễm nCoV qua con đường nào. Hồi đầu tháng ba, thời điểm Aya chưa nhiễm bệnh, các nhân viên y tế tuyến đầu chưa được hướng dẫn đeo khẩu trang cho tất cả bệnh nhân, theo lời một nhân viên bệnh viện Woodhull. Sau đó, khi cuộc khủng hoảng trở nên trầm trọng hơn, các bệnh viện mới nhận ra rằng những người đến v́ các vấn đề sức khỏe không liên quan vẫn dương tính với nCoV và tiềm ẩn nguy cơ cao lây nhiễm cho nhân viên y tế.
Ngày 17/3, ban quản trị bệnh viện Woodhull khuyến cáo nhân viên khoa cấp cứu đeo khẩu trang cho tất cả các bệnh nhân. Một phát ngôn viên Tập đoàn Y khoa và Bệnh viện New York, đơn vị quản lư bệnh viện Woodhull, thông báo thiết bị bảo hộ luôn có sẵn cho nhân viên của họ.
Những ca làm việc tại bệnh viện thường xuyên vắt kiệt sức Aya. Chồng Aya lái xe đưa bà đi làm từ nhà của họ ở Floral Park vào khoảng 6h sáng và đón vợ sau khoảng 12 tiếng để bà có thể tranh thủ nghỉ ngơi trên xe.
"Chúng ta phải chăm sóc bệnh nhân trước tiên", bà thường nói.
Aya bắt đầu ho vào ca làm việc ngày 12/3. Chồng bà chở bà tới Woodhull vào buổi tối ngày hôm sau để xét nghiệm nCoV. Cũng từ đây, họ cách ly với nhau, mỗi người ở một tầng. Bà không có bất kỳ bệnh lư nền nào.
Nhưng những cơn ho của Aya ngày càng nặng thêm và bà c̣n sốt. Chiều 18/3, chồng bà đưa bà tới Trung tâm Y tế Do Thái Long Island gần nhà. Từ đây, ông không gặp lại bà nữa.
Ngồi trong xe đợi, ông liên tục nhắn tin hỏi han t́nh h́nh của vợ. "Anh về đi, em đang đợi, em sẽ gọi lại", Aya nhắn cho chồng.
4h47 sáng hôm sau, Aya nhắn cho chồng thông báo rằng bà vẫn chờ xếp giường. Khi Raj thức dậy, ông ngỏ ư muốn đem cà phê cho vợ. Bà từ chối. Bà bảo chồng rằng kết quả xét nghiệm nCoV vừa tới. Bà đă dương tính.
"Anh rất tiếc phải nghe điều này", Raj nhắn lại.
Họ nói chuyện qua điện thoại và Aya bảo chồng hăy giúp bà chăm sóc mẹ và đón con từ trường về nhà.
Minnoli trong sân nhà ở Floral Park, New York. Ảnh: NYTimes.
Ngày hôm sau, Minnoli trở về từ trường đại học ở Buffalo, nơi cô đang theo học năm nhất. Cô tưởng mẹ ḿnh chỉ bị viêm phổi và muốn trở về không báo trước để làm mẹ bất ngờ. Về đến nhà, Minnoli mới biết mẹ ḿnh đă nhiễm nCoV.
"Tôi ngồi sụp xuống nền nhà, trái tim tan vỡ", Minnoli kể.
Trong suốt tuần sau đó, Minnoli nhắn tin với mẹ. T́nh trạng của bà tiếp tục xấu đi. Bác sĩ gọi cho chồng bà mỗi ngày. Tới cuối tuần, bà ngày càng khó thở.
Sáng 29/3, bác sĩ sẵn sàng cho bà dùng máy thở, nhưng bất ngờ xuất hiện một biến chứng nguy hiểm nên họ hỏi Raj liệu ông có muốn gặp vợ không bởi rất có thể đây sẽ là lần cuối. Ông sợ ḿnh sẽ nhiễm virus và với căn bệnh tim có sẵn, ông khó ḷng qua khỏi và phải bỏ Minnoli ở lại một ḿnh.
Quyết định không gặp vợ vẫn khiến ông day dứt. Chiều hôm đó, bệnh viện gọi thông báo vợ ông đă qua đời.
Minnoli, cha cô và bà ngoại không thể ôm nhau bởi họ được yêu cầu đứng cách xa tối thiểu hai mét, dù họ sống cùng nhà. Họ cũng không thể tổ chức một đám tang tử tế khi không có có ai đến dự. Họ quyết định hỏa táng bà.
Dù mẹ đă qua đời, Minnoli vẫn nhắn tin tới số điện thoại của bà.
"Con nhớ mẹ", cô viết trước khi lên giường đi ngủ vào đêm mẹ mất. Thức dậy vào sáng hôm sau, Minnoli viết: "Cảm ơn mẹ v́ đă đến với con trong giấc mơ đêm qua".
Trong những tuần sau khi Aya qua đời, Minnoli vẫn đắm ch́m trong những tin nhắn giữa cô và mẹ.
"Chào mẹ. Trường đại học giờ đây trở nên căng thẳng hơn rất nhiều v́ con phải học ở nhà", cô nhắn cho mẹ ba ngày trước khi mẹ mất. "Điều tốt là con đă ở nhà nhưng con cần mẹ trở về với con. Con muốn cùng ăn tối với mẹ và con vẫn cầu nguyện cho mẹ. Con chưa bao giờ từ bỏ hy vọng".
"Hăy tập trung", Aya trả lời con.
"Con vẫn tập trung mà nhưng con muốn mẹ về nhà", Minnoli đáp.
"Mẹ sẽ về sớm thôi".
"Con yêu mẹ bằng cả trái tim này".
"Mẹ yêu con".
Đó là những ḍng cuối cùng Aya viết cho con gái ḿnh.