Một người đàn ông ngoài 70 vừa đi vừa nói với đứa cháu trai rằng: “Qua Mỹ này hơn 30 năm rồi, đây là lần đầu tiên thấy t́nh trạng này”, bởi trứng: Hết. Sữa: Hết. Bánh ḿ: Hết. Thịt ḅ: Hết. Thịt heo: Hết. Thịt gà: Hết. Ḿ gói: Hết. Đường: hết. Bột ḿ: Hết. Cá hộp: Hết. Rất, rất nhiều thứ nữa: Hết, sau khi nhiều người vừa đẩy xe đi t́m kiếm xem c̣n ǵ có thể cần thiết mua về cho gia đ́nh, vừa né nhau, nhường nhau qua, vừa trao nhau những nụ cười đầy sự cảm thông.
Những cuộn giấy paper towel cuối cùng trong chợ H Mart ở Garden Grove được bán với giá $3.99/cuộn. (H́nh: Ngọc Lan)
Đó là h́nh ảnh mà không ít người đă tận mắt nh́n thấy tại siêu thị bán sỉ Sam’s Club ở Fountain Valley, miền Nam California, trong ngày Thứ Sáu, 13 Tháng Ba, 2020, ngày mà Tổng Thống Donald Trump tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia v́ dịch COVID-19.
Thực ra, ngay từ tối Thứ Năm, sau khi rời ṭa soạn, chạy đến Costco Huntington Beach, tôi đă cảm thấy điều ǵ đó thật khác lạ. Bởi, khi đó chỉ c̣n chưa đầy 45 phút nữa là Costco đóng cửa, lại là một ngày mưa lạnh, thế mà thật vất vả để có thể t́m được một chỗ đậu xe.
Ngạc nhiên hơn, khi rảo vào trong, không chỉ khách mua hàng c̣n rất đông, mà nhiều mặt hàng hết sạch trơn. Giờ không phải là lúc nói tiếp về “toilet papers,”“paper towels,” hay nước uống đóng chai nữa. Bởi nó đă trở thành món hàng hiếm rồi. Sạch trơn ở đây là sausage hộp, thịt gà hộp, cá hộp, nước súp gà, ḿ tô, lạp xưởng… Sạch trơn cả những ô bày baking soda, dầu ăn (không phải dầu olive), xà bông giặt. Thậm chí các quầy thịt tươi như ḅ, gà, cá vốn luôn ê hề, giờ chỉ c̣n vài gói nằm chỏng chơ đến nao ḷng.
Xếp hàng chờ vào Sam’s Club Fountain Valley lúc 6 giờ 30 chiều Thứ Sáu, 13 Tháng Ba, 2020. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Đây đó, tiếng nhiều người phụ nữ nói với nhau: “Trời ơi, c̣n ‘mẹ’ ǵ đâu mà mua!”
Một người đàn ông ngoài 70 vừa đi vừa nói với đứa cháu trai rằng: “Qua Mỹ này hơn 30 năm rồi, đây là lần đầu tiên thấy t́nh trạng này ở Costco.”
Nhiều người khác vừa đẩy xe đi t́m kiếm xem c̣n ǵ có thể cần thiết mua về cho gia đ́nh, vừa né nhau, nhường nhau qua, vừa trao nhau những nụ cười đầy sự cảm thông.
Tối. Thằng con đến tỉ tê, giọng buồn thiu: “Mẹ ơi, nhiều chương tŕnh văn nghệ trong trường tụi con chuẩn bị giờ phải ‘cancel’ hết. Có thể năm nay cũng không tổ chức ‘Prom’ luôn, lễ ra trường của tụi con có thể không làm luôn đó mẹ.”
Dù vậy, thằng nhóc “dặn ḍ”: “Mẹ nên mua một ít thực phẩm để ở nhà nha mẹ, v́ có thể ḿnh phải ở trong nhà đó.”
Quầy thịt ḅ, thịt gà, thịt heo trong Sam’s Club hết hàng. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Sáng Thứ Sáu ngày 13. Ngày vốn được xem là “không may mắn.” Thế mà. Chuyện ǵ đây? Mới hơn 11 giờ sáng mà băi xe quanh khu chợ Thuận Phát trên đường Beach, thuộc thành phố Westminster đầy nghẹt. Không c̣n một chiếc shopping cart nào để sẵn. Và, người ta đang nối theo nhau xếp hàng chờ tính tiền. Không chỉ có người Việt Nam trong ngôi chợ Việt Nam này. Chị Mễ. Anh Mỹ. Cô Phi. Tất cả đều có hết.
“Tại sao lại đông đến như vậy?” Tôi thốt lên.
Một cô người Việt trả lời: “Người ta sợ dịch bùng phát, mọi người buộc phải ở nhà, nên tranh thủ đi mua đồ về để dành.”
“Nghe nói hôm nay ông Trump có thể sẽ ban bố t́nh trạng khẩn cấp. Nhiều tiểu bang đă ban bố t́nh trạng khẩn cấp rồi, nên người ta lo,” một chú có lẽ cũng tranh thủ đi chợ giúp vợ cũng lên tiếng.
Trong lúc tính tiền, tôi hỏi chị cashier: “Hôm qua có đông như vậy không chị?”
Chị cười lắc đầu, trả lời bằng giọng chứa đầy sự ngạc nhiên: “Không có, hôm qua vẫn b́nh thường, không hiểu sao sáng nay, từ lúc mở cửa chợ th́ người ta đi đông nghẹt như vậy.”
Một người phụ nữ tần ngần khi nh́n thấy không c̣n sữa, trứng trong tủ. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Trong khi đó, một cô có vẻ như người quản lư vừa đi ngang các quầy tính tiền vừa nói lớn: “Giấy, nước, gạo chỉ bán mỗi người hai bao thôi nghen!”
Rời chợ Thuận Phát, vừa lên xe th́ nh́n thấy tin “Tổng Thống Donald Trump tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia tại Ṭa Bạch Ốc lúc 3 giờ 30 chiều 13 Tháng Ba.”
Ôi, thôi đúng rồi. Hèn chi.
Mấy ngày trước, hết thống đốc tiểu bang New York, California, Washington D.C, rồi Florida, hôm nay th́ Texas đều đă tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp, giờ th́ không c̣n lẻ tẻ từng tiểu bang nữa mà cả nước luôn rồi th́ không ǵ là khó hiểu khi người ta đua nhau mua thực phẩm, hàng tiêu dùng nhiều như thế.
Vẫn c̣n chưa kịp mở máy xe, th́ lại thấy một người bạn gửi cho xem đoạn phim quay cảnh người ta xếp hàng trước Costco Garden Grove cũng hồi sáng này, từ lúc chưa tới 8 giờ 30, trong khi 10 giờ mới mở cửa. Mà khủng khiếp là người ta xếp dài từ cửa ra tới tuốt ngoài đường, chứ không phải chỉ c̣n giới hạn trong khu parking thôi.
Chưa biết phải diễn tả cảm xúc của ḿnh như thế nào khi xem đoạn phim ngắn đó, th́ một cô bạn cũng gửi cho xem một số h́nh cô chụp trong Sam’s Club cũng vào buổi trưa cùng lời nhắn: “Nh́n Sam’s Club ngay lúc này nè chị! Sắp tận thế hay sao á!”
H́nh cô chụp là các quầy các tủ đựng thịt thà, trứng sữa đều trống lốc.
“Hổm rày nghe mọi người nói, nhưng em không có mua đồ trữ, giờ đi mới thấy ghê. Không c̣n một hộp Spam luôn chị!” Cô bạn nhắn tin ta thán.
Chưa hết. Vừa chạy xe về nhà th́ thằng con đang học lớp 12 trường La Quinta gọi điện thoại nói: “Mẹ ơi, con sẽ nghỉ từ giờ cho đến 13 Tháng Tư luôn.”
Thằng con vừa nói xong th́ điện thoại từ trường cũng gọi báo tin: Tụi nhỏ sẽ nghỉ hai tuần để đối phó với dịch COVID-19, sau đó lại nghỉ Xuân Spring Break cho đến ngày 13 Tháng Tư mới quay lại trường.
Một tháng học sinh ở nhà, nghĩa là có đến gần nửa triệu học sinh ở Orange County ở nhà trong một tháng. Bố mẹ chúng không tích trữ đồ ăn thức uống ở nhà cho chúng kể cũng lạ.
Rồi học khu Los Angeles và San Diego cũng thế, cũng cho gần 700,000 học sinh ở nhà.
Chưa kể các trường đại học, UCLA, Cal State Fullerton,… cũng “bế môn” cho sinh viên giải tán.
Dẫu rằng Tổng Thống Trump khi ban bố t́nh trạng khẩn cấp, cũng đồng thời cho biết chính phủ Mỹ sẽ huy động được $50 tỉ trong quỹ khẩn cấp để giúp tất cả các tiểu bang và địa phương có đủ ngân sách chống đại dịch COVID-19.
Những kệ để bánh ḿ các loại trong Sam’s Club Fountain Valley trống rỗng trong chiều Thứ Sáu, 13 Tháng Ba, 2020 (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Nhưng đó là chuyện “nhà nước” c̣n nhà ḿnh th́ ḿnh phải tự lo trước.
Thế là theo lệnh sếp, tôi lại phải chạy đi ḷng ṿng tiếp các chợ trong ngày Thứ Sáu 13 để xem dân t́nh c̣n ǵ hay ho nữa không.
Đâu đâu cũng là cảnh xe chạy ḷng ṿng t́m chỗ đậu trước khi có thể rảo bước t́m lấy chiếc shopping cart.
Chợ H Mart trên đường Garden Grove không náo nhiệt như chợ Thuận Phát tôi đi khi sáng, nhưng ḍng người xếp hàng chờ tính tiền vẫn không ít. Rau cải thịt cá vẫn tươi rói, đầy ắp. Nhưng những món nơi khác hết th́ nơi này cũng không c̣n. Đó là gạo, là giấy vệ sinh.
Nam Hàn vốn được xem là xứ sở kim chi ḿ gói. Thế nên ḿ gói vẫn c̣n đấy thôi. Nhưng mỗi người chỉ được mua một thùng.
Thử lạng qua nơi bán giấy. Nh́n thấy một chàng và một nàng trắng bóng đang đứng bàn với nhau có nên lấy thêm vài ba cuộn paper towels c̣n sót lại trên kệ không, trong lúc trên tay họ đang ôm những cuộn giấy toilet paper cuối cùng.
Rời chợ H Mart, tôi cùng đồng nghiệp chạy sang Costco cũng nằm trên cùng một con đường. Mưa rơi lả tả nhưng người và xe vẫn nối đuôi nhau chầm chậm chạy t́m chỗ đậu.
Vài người từ trong đẩy xe ra có hai case nước nằm chễm chệ, người mới vào nh́n người mua được nước bằng cặp mắt… ngưỡng mộ.
Thời buổi nước cung không đủ cầu, nên mua nước cứ như sổ xố, hên trúng, xui thôi.
Nghe đồn uống gừng và chanh cùng mật ong sẽ giúp có thêm sức đề kháng chống lại “Cô-Vi” thế nên chả trách sao các hộp gừng tươi vốn thơm lừng, cay xé họng “Made in USA” chẳng c̣n lấy một hộp.
Những vỉ trứng gà trắng cũng hết. Chỉ c̣n ít hộp trứng nâu. Hàng đồ lạnh, đồ hộp cũng không khác ǵ h́nh ảnh người ta gom hàng khi băo đến.
Đi tiếp đến Sam’s Club nơi góc đường Brookhurst-Warner. Thật tưng bừng. Thật náo nhiệt.
Dẫu đă được cô bạn cho biết t́nh trạng hàng hóa nơi này lúc ban trưa, nhưng chiều đến, bước chân vào khu bán bánh ḿ, bánh ngọt, gà nướng, cũng như các tủ lạnh vốn chất đầy thịt ḅ, thịt heo, cá… tôi vẫn không khỏi sửng sốt.
Sạch trơn.
Đáng kinh ngạc hơn là ngay cả sữa tươi, trứng gà cũng không c̣n.
Nhiều loại ngũ cốc cereal, đường, bột ḿ, các loại thịt hộp,… đều được người ta mua hết.
Xếp hàng chờ tính tiền trong Sam’s Club Fountain Valley lúc 6 giờ 30 chiều Thứ Sáu, 13 Tháng Ba, 2020. (H́nh: Nhân Phạm/Người Việt)
Từ trong chợ Sam’s bước ra. Ôi, cái ǵ nữa đây?
Một ḍng người đang xếp hàng để chờ đi vào trong. Đồng hồ báo cho biết đă 6 giờ 30 chiều. Giờ người ta tan sở. Giờ người ta phải tranh thủ đi xếp hàng mua, v́ sợ ngày mai… Ai biết.
Ông chồng từ chỗ làm nhắn: “Sếp kêu cuối tuần nhớ mang luôn laptop về nhà, v́ có thể tuần tới sẽ có lệnh làm việc tại nhà.”
Bà chị làm nail ở Santa Monica nhắn: “Tiệm đang tính tới việc đóng cửa một thời gian, v́ hôm qua nay mỗi ngày chỉ có một khách.”
Chủ Nhật tới đám cưới thằng cháu. Khuya Thứ Tư rồi, Thống Đốc Gavin Newsom của California kêu gọi hủy hoặc hoăn các cuộc tụ tập có hơn 250 người tham dự, và lại yêu cầu những cuộc tụ tập có ít người tham dự hơn, cũng chỉ nên được tiến hành nếu người tổ chức có thể thực hiện được yêu cầu là người ta đứng cách nhau khoảng 6 feet (chừng 1.8 m). Eo ôi, bàn tiệc thường ngồi 10 người, giờ phải cách nhau vậy, bàn nào chứa đủ khách đây. Và… liệu khách mời đó đến không?
COVID-19 đă thực sự là đại dịch, theo mọi nghĩa, trong thế kỷ 21 này. (Ngọc Lan)