Dịch Covid-19 đập nát tham vọng bá chủ hàng không thế giới của Trung Quốc. Bởi v́ khi dịch virus corona chủng mới bùng phát, hơn 70 quốc gia và vùng lănh thổ hạn chế giao thông hàng không với Trung Quốc.
Theo South China Morning Post, đây là con số do Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cung cấp tính đến ngày 5/2. Trên thực tế, OAG Aviation Worldwide cho biết giao thông hàng không Trung Quốc đă tăng trở lại từ mức đáy 20/1 đến 17/2.
Tính theo thị phần toàn cầu, thị trường hàng không Trung Quốc đă vươn từ thứ 25 thời điểm đó lên vị trí thứ hai. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu là các hăng hàng không Trung Quốc cắt giảm mạnh giá vé các chuyến bay nội địa và được chính phủ hỗ trợ.
Nhu cầu thực tế vẫn cực kỳ yếu ớt. "Gần 100% trong tổng số trong số 2,9 triệu ghế quay trở lại thị trường Trung Quốc là thuộc các chuyến bay nội địa với mức giá giảm xuống rất thấp", OAG Aviation Worldwide cho biết.
Ví dụ, hăng hàng không Thâm Quyến bán vé một chiều từ Thâm Quyến tới Trùng Khánh với giá chỉ vỏn vẹn 100 NDT (14 USD), chỉ bằng 5% so với giá vé 1.940 NDT (276 USD) của một chuyến bay dài 1.000 km trong thời điểm b́nh thường.
Dịch Covid-19 là cú đ̣n nặng giáng vào ngành hàng không Trung Quốc. Ảnh: Reuters.Tham vọng bá chủ
Trong tuần này, chính phủ Trung Quốc sẽ thực hiện nhiều biện pháp hỗ trợ tài chính cho các hăng hàng không trong và ngoài nước để khôi phục dịch vụ tê liệt v́ dịch Covid-19.
Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc cho biết với mỗi ghế có sẵn, Bắc Kinh sẽ trợ giá khoảng 0,0176 NDT (0,0025 USD) trên mỗi km ở các tuyến bay nhiều hăng khai thác và 0,0528 NDT ở các tuyến chỉ do một hăng hoạt động.
Tuy nhiên với việc dịch virus corona chủng mới lan rộng bên ngoài Trung Quốc đại lục, đặc biệt là ở Hàn Quốc, Italy và Iran, giao thông hàng không quốc tế sẽ tiếp tục bị hạn chế trong thời gian trước mắt.
Trung Quốc không hề che giấu tham vọng giành vị thế bá chủ thị trường hàng không toàn cầu sau nhiều năm đầu tư lớn để đưa các sân bay nước này sánh ngang với một số cảng hàng không khổng lồ như sân bay London (Anh) hay Tokyo (Nhật Bản).
Ví dụ, sân bay quốc tế Đại Hưng (Bắc Kinh) - do cố kiến trúc sư Zaha Hadid thiết kế và mở cửa hồi tháng 9 năm ngoái - có tổng vốn đầu tư lên đến 120 tỷ NDT, tương đương 17,3 tỷ USD). Nhà ga hành khách có diện tích hơn 1 triệu m2.
Sân bay Đại Hưng (Bắc Kinh) khai trương hồi tháng 9/2019. Ảnh: CNN.
Cũng trong năm 2019, thành phố Thâm Quyến và Quảng Châu (thuộc tỉnh Quảng Đông) đầu tư mạnh nhằm phát triển dịch vụ hàng không quốc tế, đặc biệt khi các cuộc biểu t́nh tại Hong Kong đe dọa vị thế trung tâm giao thông quốc tế của đô thị này.
Chính quyền Quảng Châu khẳng định thành phố này sẽ trở thành trung tâm quan trọng của mạng lưới giao thông quốc tế vào năm 2035. Tính đến thời điểm đó, Quảng Châu sẽ có thêm 103 tuyến bay quốc tế mới.
Ước tính khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường không sẽ tăng từ 1,78 triệu tấn năm 2017 lên 5 triệu tấn, số hành khách từ 66 triệu năm 2017 lên 140 triệu/năm.
Thời thế thay đổi
Tuy nhiên, South China Morning Post cho biết hàng loạt sân bay tại Trung Quốc giờ đối mặt với tương lai ảm đạm v́ dịch virus corona chủng mới. Nguy cơ ngành hàng không buộc phải sa thải nhân viên hàng loạt là rất rơ ràng.
Trước khi dịch Covid-19 bùng nổ, Trung Quốc chi ngân sách 1,1 tỷ NDT (158,5 triệu USD) để trợ cấp cho 49 hăng hàng không vào năm 2020, tăng gần 30% so với mức 850 triệu NDT (122,5 triệu USD) năm 2019. Hơn 1,56 tỷ NDT (225 triệu USD) cũng được đầu tư để nâng cấp các o các sân bay vừa và nhỏ trong năm nay.
Vào tháng 2, IATA ước tính các hăng hàng không khu vực châu Á - Thái B́nh Dương sẽ thiệt hại 27,8 tỷ USD doanh thu trong năm nay v́ dịch Covid-19. Riêng thị trường nội địa Trung Quốc mất tới 12,8 tỷ USD.
Theo Civil Aviation Data Analysis, ngành hàng không Trung Quốc sẽ thiệt hại ít nhất 72 tỷ NDT (10,39 tỷ USD) v́ t́nh trạng hủy chuyến và nhu cầu lao dốc trong tháng 2 và 3.
"Bắc Kinh không c̣n sự lựa chọn nào khác ngoài việc cứu trợ các hăng hàng không trong nước", nhà phân tích Shukor Yusof của Endau Analytics nhận định. “Đây là ngành công nghiệp đ̣i hỏi vốn lớn và t́nh trạng cạn vốn là thảm họa với các hăng hàng không yếu kém".
Hiện, nhiều hăng hàng không Trung Quốc đă nối lại các chuyến bay nhưng tỷ lệ lấp đầy ghế mỗi chuyến vẫn ở mức dưới trung b́nh. Các chuyến bay rời 3 sân bay lớn ở Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu có tỷ lệ lấp đầy trung b́nh chỉ khoảng 51,3% trong tháng 2.
Nhà phân tích Luya You của Bocom International khẳng định tỷ lệ đặt chuyến trong tháng 4 là "rất thảm". "Các hăng cắt giảm dịch vụ đồng nghĩa với việc thừa nhiều nhân viên. Do đó, t́nh trạng sa thải hàng loạt sẽ xảy ra", chuyên gia You dự báo.
Nhiều hăng hàng không Trung Quốc thuộc quyền sở hữu của chính quyền các địa phương. Do đó, rất có thể những hăng yếu kém sẽ được chính phủ giải cứu. Hiện, chính quyền tỉnh Hải Nam đang tiếp quản HNA Group, đơn vị sở hữu và nắm trong tay cổ phiếu nhiều hăng hàng không Trung Quốc, bao gồm Hainan Airlines.
Giới phân tích cho rằng việc chính phủ Trung Quốc đổ tiền mặt vào ngành hàng không sẽ không đem lại hiệu quả cần thiết do nhu cầu bay đang quá yếu ớt. "Vấn đề lớn nhất vẫn là nhu cầu sụt giảm v́ virus corona. Khi hành khách sợ không dám bay th́ giá vé cực rẻ cũng không kích thích được nhu cầu", chuyên gia You nói.
VietBF@ sưu tầm.