01/15/20
Tổng thống Iran Hassan Rohani hôm 15/01/2020 bác bỏ đề nghị một thỏa thuận nguyên tử mới với Hoa Kỳ, cho rằng đó là một đề xuất « kỳ lạ », đồng thời chỉ trích tổng thống Mỹ Donald Trump luôn phá vỡ những cam kết.

JCPOA
Thủ tướng Anh Boris Johnson vốn luôn ca ngợi ông Trump là một nhà thương thuyết giỏi, hôm 14/01 đă gọi cho ông Rohani, đề nghị thay thế hiệp ước nguyên tử đă kư năm 2015 với các cường quốc phương Tây bằng một thỏa thuận mới với Donald Trump, nhằm bảo đảm Teheran không phát triển vũ khí hạt nhân.
Tổng thống Mỹ nói ông đồng ư với ông Johnson rằng cần phải thay thế hiệp định cũ bằng một « Trump deal ». Nhưng trên truyền h́nh Iran, ông Rohani kêu gọi Washington quay lại với thỏa thuận mà ông Trump đă rút khỏi năm 2018.
C̣n ngoại trưởng Iran khẳng định với Reuters, bên lề một hội nghị ở New Delhi, là hiệp ước hạt nhân Vienna « vẫn chưa chết ».
Hôm 14/01, Pháp, Anh, Đức, ba nước kư hiệp ước nguyên tử Iran (JCPOA) đă kích hoạt thủ tục giải quyết bất đồng, được quy định trong trường hợp vi phạm thỏa thuận, nhằm gây thêm sức ép với Teheran.
Động thái này được Washington lên tiếng « hoàn toàn ủng hộ », c̣n Matxcơva tố cáo là « hành động thiếu suy nghĩ ». Phía Teheran đe dọa các quân nhân châu Âu tại Trung Đông « có thể bị nguy hiểm ».
Về mặt kinh tế, ngày 15/01, Viện Tài chính Quốc tế (IIF) nhận định Iran tiếp tục suy thoái nặng nề v́ các biện pháp trừng phạt của Mỹ. GDP của Iran sụt giảm 4,6% trong năm tài chính 2019-2020 và c̣n sụt tiếp 7,2% trong năm nay ; khoảng 40 tỉ đô la dự trữ ngoại hối tan thành mây khói trong hai năm qua, tỉ lệ dân số hoạt động bị thất nghiệp lên đến 20%. Từ 2,8 triệu thùng dầu xuất khẩu mỗi ngày vào tháng 5/2018 (khi Donald Trump rút khỏi hiệp định), nay chỉ c̣n không đầy 0,4 triệu thùng.
Thụy My RFI