Trái với tiên liệu của đảng Dân Chủ từ nhiều tháng qua, khả năng chủ nhân Nhà Trắng tái đắc cử ngày càng được củng cố, khi tương lai chính trị của tổng thống Mỹ thứ 45 vẫn không bế tắc như phe đối lập hy vọng. Nhưng ông Donald Trump lại sắp trở thành vị tổng thống thứ ba trong lịch sử Hoa Kỳ bị Quốc Hội luận tội.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Florida ngày 26/11/2019. REUTERS/Yuri Gripas
Với thiểu số tại Thượng Viện, phe Dân Chủ khó có hy vọng truất phế được tổng thống Donald Trump cho dù bản luận tội đưa ra hai cáo buộc rất nghiêm trọng : lạm dụng quyền lực phục vụ quyền lợi cá nhân và cản trở Quốc Hội.
Tổng thống Donald Trump bị tố « đích thân gây áp lực với Ukraina, dùng viện trợ quân sự để buộc Kiev điều tra về cựu phó tổng thống Joe Biden », đối thủ tiềm tàng trong cuộc đua vào Nhà Trắng trong 11 tháng tới.
Câu hỏi đặt ra là với những cuộc đọ sức nhằm đánh nát uy tín của Donald Trump trong nghị trường, đảng Dân Chủ có thể huy động cử tri để chiến thắng trong thùng phiếu vào cuối năm 2020, hay sẽ bị thua ngược ? Đây không phải là lần đầu tiên giới b́nh luận nêu lên nghịch lư này, nhưng câu trả lời ngày càng thấy rơ hơn.
Trump khởi sắc
Trong bài phân tích với tựa « Donald Trump khởi sắc trở lại », hăng thống tấn AFP cho rằng lănh đạo hành pháp Mỹ sẵn sàng « giao đấu », phối hợp chiến lược tự vệ rất dũng mănh với các chỉ số kinh tế đáng phấn khởi.
Một mặt Donald Trump phủ nhận toàn bộ các cáo cuộc, từ chối tham gia vào tiến tŕnh luận tội và nỗ lực chứng minh ông là nạn nhân của một thủ đoạn chính trị đáng khinh. Chiến lược này tỏ ra hiệu nghiệm.
Tại nước Mỹ mà lập trường chính trị của hai phe đă được phân định rơ nét và gần như bất di bất dịch, thái độ và lập luận của Donald Trump gây bất b́nh trong công luận ủng hộ đảng Dân Chủ nhưng lại tác động tích cực trong phe Cộng Ḥa, theo nghĩa, đoàn kết cử tri cơ sở của đảng thành một khối keo sơn.
Không để mất thời giờ tranh căi về chi tiết bản luận tội, đảng Cộng Ḥa tung ra luận điểm phản kích : đối lập t́m cách phủ nhận quyết định của thùng phiếu.
Luận điểm này bị chuyên gia David Axelrod, nguyên là cố vấn của tổng thống Barack Obama bác bỏ : Nói thủ tục truất phế tổng thống, được ghi trong Hiến Pháp, là vô giá trị v́ tổng thống (Trump) là do dân bầu th́ thật là phi lư. Bởi v́ tất cả tổng thống Mỹ (đâu riêng ǵ ông Trump) đều do dân bầu.
Trừ một bất ngờ ngoài sức tưởng tượng, trong vài hôm nữa, Hạ Viện, do phe Dân Chủ kiểm soát sẽ biểu quyết truy tố tổng thống Donald Trump. Rồi vài hôm sau, đến lượt Thượng Viện biểu quyết, và phe đa số Cộng Ḥa sẽ không lên án.
Xong cuộc, chiến dịch vận động tranh cử sẽ mở lại với bầu không khí quen thuộc. Mỗi bên lao vào cuộc đua thuyết phục cử tri phe ḿnh.
Theo chủ nhân Nhà Trắng, đảng Dân Chủ càng tấn công, càng bài xích ông th́ đảng Cộng Ḥa càng đoàn kết sau lưng ứng cử viên duy nhất của đảng và làm lên tinh thần cử tri ở các tiểu bang thiên về phe bảo thủ. Trước khi lên đường đến gặp cử tri ở bang Pennsylvania, hôm thứ Ba, tổng thống Donald Trump tuyên bố là « chưa bao giờ thấy bầu không khí trong đảng Cộng Ḥa phấn chấn như hiện nay ».
« Tự kỷ ám thị » hay thật sự có tín hiệu lạc quan ?
Theo AFP, đúng là các chỉ số đều đáng khích lệ cho tổng thống đương nhiệm.
Tuy nhịp độ tăng trưởng kinh tế có giảm đi kể từ đầu năm nay, viễn cảnh suy thoái đă xa dần. Thị trường lao động khởi sắc thấy rơ với kết quả ngoạn mục : tạo ra thêm 266.000 công ăn việc làm trong tháng 11. Tỉ lệ thất nghiệp thấp kỷ lục : 3,5% thành phần dân chúng ở tuổi lao động. Theo thăm ḍ của viện Gallup , 55% người được hỏi ư kiến thẩm định t́nh h́nh kinh tế Mỹ « tốt » thậm chí « rất tốt ».
Theo nhận định chung từ lâu nay trong giới chính trị Hoa Kỳ, nếu kinh tế đi lên th́ tổng thống hết nhiệm kỳ đầu sẽ tái đắc cử. Liệu « quy luật » này cũng sẽ đúng với Donald Trump, một nhân vật phải nói là khác thường ? Không ai dám khẳng định.
Cho đến bây giờ, niềm tin này giúp phe Cộng Ḥa kết đoàn sau lưng chủ nhân Nhà Trắng. Trong số các yếu tố có thể làm thay đổi t́nh huống là những bất trắc trong cuộc thương chiến Mỹ-Trung.