12/07/19
Cố Tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt viết năm 1918.:
“Lập luận cho rằng không được chỉ trích Tổng thống, hoặc luôn ủng hộ Tổng thống dù đúng hay sai, không chỉ là không yêu nước và hèn hạ, mà c̣n là phản bội người dân Mỹ về mặt đạo đức.”
“To announce that there must be no criticism of the President, or that we are to stand by the President, right or wrong, is not only unpatriotic and servile, but is morally treasonable to the American public.”
― Theodore Roosevelt
Sùng bái cá nhân (cult of personality) là sự ngưỡng mộ, tôn kính gần như không giới hạn, đối với một cá nhân nào đó. Sùng bái cá nhân thường được các nhà nước độc tài chuyên chế tận dụng để đánh bóng h́nh tượng của một lănh tụ thông qua bộ máy tuyên truyền, rồi nuôi dưỡng ḷng tôn sùng và kính trọng với lănh tụ đó.
Sản phẩm tiêu biểu của các chế độ độc tài là h́nh tượng của một lănh tụ “muôn vàn kính yêu” và không thể bị chỉ trích. Mao Trạch Đông, Stalin, Kim Ill-sung, Hồ Chí Minh… là những lănh tụ cộng sản khét tiếng, được chế độ cộng sản đánh bóng bằng các giai thoại dối trá để tạo ra tượng đài “sống măi trong quần chúng ta”.
Đảng cộng sản Việt Nam tồn tại đến ngày nay một phần nhờ vào nỗ lực xây dựng h́nh tượng HCM. Sùng bái lănh tụ là một trong những công cụ đắc lực giúp đảng giảm bớt làn sóng chỉ trích không ngừng của quốc dân. HCM được đảng cộng sản nâng lên bậc “hiển thánh” qua văn học, phim ảnh, kịch nói, âm nhạc, gán cho tên gọi gần gũi “bác Hồ” (không phải bác Minh như cách gọi thân thuộc của người Việt Nam). Đến tận ngày nay, h́nh tượng HCM là không thể bị xâm phạm đối với nhiều người.
Chỉ cần dành vài tiếng đồng hồ là người ta có thể t́m kiếm được nhiều bài viết trung thực, phản ánh sự độc tài và hung ác của HCM trên các trang web đáng tin cậy. Lạ thay, số người dám chỉ trích đảng, nhưng vẫn ca ngợi “bác Hồ” c̣n rất nhiều, trong lẫn ngoài nước. Điều này chứng tỏ rằng, đảng cộng sản Việt Nam đă rất thành công trong việc mị dân, tẩy năo.
Đặc điểm dễ nhận ra của những người mắc chứng cuồng lănh tụ rằng lănh tụ luôn luôn đúng. Nếu có sai, th́ đó luôn là lỗi của người khác. Đó cũng là căn bệnh của khá nhiều người cuồng tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo các chuyên gia tâm lư, các lănh tụ được tôn sùng như HCM và Donald Trump thường mắc chứng Rối loạn Tự kỷ Ái thị (Narcissistic Personality Disorder): Họ luôn xem bản thân là vĩ đại, hoàn hảo, v́ thế không chấp nhận ư kiến trái chiều và luôn đ̣i hỏi sự phục tùng tuyệt đối.
Vài điểm tương đồng giữa ‘bác Hồ’ vs ‘bác Trump’ – cuồng ‘bác Hồ’ vs cuồng ‘bác Trump’
HCM đă từng dùng bút danh Trần Dân Tiên để viết tiểu sử của ḿnh, tự ca ngợi ḿnh, coi ḿnh là “cha già dân tộc”. C̣n Donald Trump cũng không khác HCM là mấy khi tự tạo ảnh b́a giả của tạp chí TIME danh tiếng, để treo tại các câu lạc bộ golf của ḿnh. Không những thế, báo Washington Post c̣n công bố bản thu âm chứng minh Trump đă dùng tên giả “John Miller” gọi điện thoại cho tạp chí People, để khen ngợi bản thân vào năm 1991. Đáng sợ hơn, trong hơn 11 ngàn tweet kể từ khi nhậm chức tổng thống cho tới nay, có hơn 2 ngàn tweet Trump đă viết để tự ca ngợi bản thân ḿnh. Nếu so sánh thành tích yêu bản thân thái quá, th́ “bác Hồ” chưa chắc đă hơn “bác Trump”.
Phần lớn người Việt biết “luật rừng” của nhà cầm quyền cộng sản: Thành phần chống đảng, chống bác Hồ là phản động, là chống phá đất nước. Nghĩa là đối với đảng cộng sản, người Việt có thể chống đạo đức luân lư, chống lẽ phải, chống Cha, chống Mẹ…, nhưng tuyệt đối không được chống đảng và “bác Hồ”, bất chấp núi tài liệu chứng minh đảng và “bác Hồ” cai trị Việt Nam bằng bàn tay nhuốm máu dân oan. Tương tự, Trump tấn công bất kỳ ai phê b́nh ḿnh, và đội cho họ chiếc mũ “phản quốc”, “không trung thành” với nước Mỹ.
Lực lượng dân luận viên yêu “bác Hồ” nhai đi nhai lại ngụy biện: “Không thích chế độ cộng sản th́ ra nước ngoài mà sống”. Tương tự, thành phần cuồng “bác Trump” lại hát bài “Không thích Trump th́ đừng ở Mỹ”. Không cần phải là khoa học gia cũng dễ dàng nhận ra điểm tương đồng đến đáng sợ của thành phần yêu “bác Hồ” và cuồng “bác Trump”: Không được phép ghét lănh tụ mà họ cuồng tín. Lạ hơn, trong số nhóm cuồng “bác Trump” lại có người tự nhận đấu tranh cho dân chủ – nhân quyền, nhưng sử dụng tật ngụy biện mọi rợ của dân luận viên để bao biện.
V́ sao sùng bái lănh tụ?
Có nhiều lư do về sự sùng bái, nhưng chủ yếu dựa trên thông tin nắm được về lănh tụ và tiêu chuẩn đạo đức của mỗi người. Hoặc cũng có thể vị lănh tụ mà họ tôn sùng giống họ: Chuyên chế và không ngại dùng mọi thủ đoạn, dối trá để đạt được mục đích. Có người thắc mắc, tại sao ngày xưa đảng Cộng sản và “bác Hồ” lại dễ dàng bị dụ dỗ, lừa gạt được nhiều người Việt? Câu trả lời có thể dễ dàng t́m thấy thông qua Donald Trump.
Lenin (1870 – 1924) là người đặt nền móng cho chế độ độc tài cộng sản ở Liên Xô, từng nói: “Một lời nói dối được lặp đi lặp lại đủ nhiều, sẽ trở thành sự thật”. Thật vậy, khi người ta liên tục bị tẩy năo, rồi nhồi sọ bởi dối trá, nhưng không một ai cung cấp cho họ sự thật, th́ măi măi năo bộ của họ chỉ chứa đựng gian dối. Hơn nữa, cách đây hơn 70 năm, việc tra cứu thông tin đa chiều, trung thực, c̣n rất khó khăn. Hoặc cũng có người biết rơ bộ mặt thật của lănh tụ, nhưng không dám thừa nhận v́ sợ, v́ cái tôi. Đó có thể là lư do tại sao đến giờ nhiều người vẫn một ḷng tôn sùng “bác Hồ” bất chấp con người thật của ông ta.
C̣n trong thời đại thông tin số ngày nay, hăy thử lược qua vài sự thật (facts) về Donald Trump:
– Donald Trump “nói láo hơn vẹm” (hơn 13 ngàn lần nói dối, từ lúc nhậm chức tổng thống), có những phát ngôn thiếu hiểu biết, kích động bạo lực, cản trở công lư, kỳ thị chủng tộc.
– 170 nhà khoa học chính trị đánh giá Trump là “tổng thống tệ hại nhất trong lịch sử nước Mỹ” và 70% người Mỹ đồng thuận rằng, Trump không phải là gương tốt cho trẻ em trong một bản thăm ḍ mới.
– John Gartner, Tiến sĩ, là một nhà tâm lư học, giảng dạy tại Trường Đại học Y khoa Johns Hopkins suốt 28 năm, viết trong cuốn sách của ḿnh về Trump, rằng: “Trump mắc chứng ái kỷ ác tính (maglinant narcissism), một chẩn đoán độc hại và nguy hiểm hơn nhiều so với chứng Rối loạn Tự kỷ Ái thị”. Tiến sĩ Gartner mô tả: Trump luôn cho rằng ông ta biết rơ mọi thứ hơn bất cứ ai và không có sự đồng cảm với ai khác ngoài chính ḿnh; ông nguyền rủa và miệt thị báo chí, dân tộc thiểu số, người nhập cư, và bất cứ ai không đồng ư với ḿnh; ông liên tục nói dối, vi phạm các quy tắc và luật pháp, lợi dụng người khác, và không tỏ ra hối hận.
– Peter Wehner là thành viên đảng Cộng ḥa nổi tiếng, từng là giám đốc phụ trách các bài diễn văn, đồng thời là cố vấn của Tổng thống Ronald Reagan, Bush Cha, và Bush Con viết: “Mỗi một ngày Donald Trump làm tổng thống là một ngày của ô nhục. Và một ngày của hiểm họa.”
– Jeff Flake, Thượng nghị sĩ uy tín của đảng Cộng ḥa, tiểu bang Arizona từ năm 2013 – 2019, viết: “Tôi tin rằng sự miệt thị liên tục của Trump đối với nhánh tư pháp, sự căm ghét đối với Quốc hội, sự khinh rẻ sự thật đang làm tổn hại đến các định chế dân chủ của chúng ta, cũng như sự thô lỗ ngoan cố của ông ta đối với các đối thủ chính trị và sự tàn ác đối với các đối thủ bại trận đang làm suy đồi văn hóa chính trị của chúng ta”.
Để liệt kê toàn bộ bằng chứng sai phạm của Trump chắc phải cần ít nhất vài trăm trang giấy. V́ khuôn khổ bài viết có hạn, người viết không thể làm điều đó. Tóm lại, đông đảo trí thức, các tổ chức dân sự, và phần lớn cử tri Mỹ không ủng hộ Donald Trump. Một người tồi tệ như Trump mà c̣n dụ dỗ được vô số người nghe theo trong thời đại Internet, thử nghĩ vài chục năm trước đây, khi tuyên truyền thống trị, thông tin bị kiểm duyệt, cũng dễ hiểu khi đông đảo người tin sái cổ và tôn thờ đảng và HCM.
Lời Kết
Nhiều người cho rằng “không nên phản đối Trump v́ ông được phần lớn dân Mỹ bầu chọn”. Lập luận này phản dân chủ và thiếu hiểu biết. Thực tế, Trump chỉ được khoảng 27% cử tri Mỹ bầu chọn (là một con số rất nhỏ), thua Hillary Clinton gần 3 triệu phiếu. Trump liên tục lạm quyền, dối trá, vi phạm các chuẩn mực đạo đức, th́ phản đối là nghĩa vụ công dân và trách nhiệm đạo đức.
Có người cười phê b́nh những người cuồng “bác Hồ”, nhưng ngoảnh mặt, họ lại cuồng “bác Trump”. Có những người lên án thành phần “yêu đảng, yêu bác Hồ”, nhưng ngoảnh mặt, họ lại miệt thị những ai chống đối “bác Trump”. Cách hành xử của họ giống nhau đến lạ?! Điểm chung của họ là không bao giờ thừa nhận họ cuồng.
Lănh tụ không bao giờ chấp nhận chỉ trích và dùng quyền lực để trù dập, bịt miệng bất đồng chính kiến. C̣n “lănh tụ” như “bác Hồ” lẫn “bác Trump”, có xứng đáng được tôn trọng? Chỉ v́ ‘bác’ bạn tôn sùng làm 1% điều bạn cho là đúng (thực tế không phải vậy), bạn mặc kệ nhắm mắt trước 99% hành vi phản dân chủ và vô đạo đức của ‘bác’, th́ bạn dựa trên cái ǵ để đ̣i dân chủ?
Sở dĩ lănh tụ độc tài có thể tẩy năo và lừa gạt được một số người là v́ phần lớn người cuồng tín từ chối thông tin trung thực, không muốn chất vấn thông tin có hại với lănh tụ, chỉ nghe tin tốt về lănh tụ, và tin chắc rằng “ai có thể sai, chứ lănh tụ không thể sai”. Với tâm thế đó, những người này dần nhốt ḿnh vào đáy giếng của niềm tin mù quáng, bịt tai và nhắm mắt trước sự thật và đánh giá của các chuyên gia uy tín, để thỏa cơn cuồng tín.
Chà đạp sự thật và mặc kệ đạo đức luân lư để cuồng “bác” nào cũng độc hại, có thể làm tê liệt khả năng suy nghĩ độc lập. Tóm lại, sùng bái lănh tụ một cách mù quáng là một mầm ung thư năo. Nó cần phải được cắt bỏ để trở thành người tự do.
Mai V. Phạm
Tiếng Dân