Nguyên do Iran và Mỹ sụp đổ kế hoạch đàm phán

[june04]

Kế hoạch đàm phán giữa Mỹ và Iran đã sụp đổ là có lý do riêng. Tổng thống Hassan Rouhani nói đã đồng ý kế hoạch đàm phán do Pháp đề xuất, nhưng tất cả sụp đổ khi Trump dọa áp thêm trừng phạt.

Iran đã chấp nhận kế hoạch 4 điểm về đàm phán Tehran - Washington được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đưa ra trong thời gian diễn ra cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tuần trước, Tổng thống Rouhani phát biểu trong cuộc họp nội các hôm 2/10 được phát trực tiếp trên truyền hình nhà nước.

Kế hoạch 4 điểm này là nỗ lực của Macron nhằm kéo Iran và Mỹ quay lại bàn đàm phán. "Tổng thống Pháp nhắc lại kế hoạch hai lần khi gặp mặt và tôi nói rằng kế hoạch đó về cơ bản là có thể chấp nhận được", Rouhani nói thêm.

Tổng thống Iran cho biết kế hoạch này yêu cầu Tehran không theo đuổi vũ khí hạt nhân và tham gia bảo vệ an ninh khu vực cũng như các tuyến đường thủy, trong khi Washington phải dỡ bỏ toàn bộ lệnh trừng phạt và không cản trở các giao dịch dầu mỏ của Iran.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani tham gia sự kiện bên lề hội nghị thượng đỉnh của Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) tại thủ đô Yerevan, Armenia, hôm 1/10. Ảnh: Điện Kremlin.

Tuy nhiên, Rouhani cho biết ông đã "chùn bước" khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, cảnh báo thắt chặt các hình phạt kinh tế nếu Iran tiếp tục hành vi bị Mỹ cáo buộc là "khát máu".

"Sau đó, tôi đã nói với các lãnh đạo châu Âu rằng chúng tôi sao có thể chấp nhận những điều Trump nói bây giờ", Rouhani kể lại lý do kế hoạch đàm phán sụp đổ.

Tại kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Pháp Macron và Thủ tướng Anh Borris Johnson đã tìm cách hối thúc Rouhani gặp Trump. Macron được cho là đã nói với Johnson rằng nếu Rouhani về nước mà không gặp Trump, họ sẽ "lãng phí một cơ hội tốt". Tuy nhiên, Trump và Rouhani cuối cùng đã không gặp nhau bên lề kỳ họp.

Quan hệ Mỹ - Iran ngày càng căng thẳng kể từ khi Trump đơn phương rút khỏi Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) và áp đặt chính sách "áp lực tối đa" lên Tehran. Các lệnh trừng phạt từ ông chủ Nhà Trắng đã khiến nguồn thu xuất khẩu dầu mỏ của Iran giảm mạnh cũng như đẩy nền kinh tế nước này vào tình trạng khó khăn. Tuy nhiên lãnh đạo Iran vẫn vững quan điểm về vấn đề đàm phán, khẳng định không khuất phục trước sức ép từ Mỹ.