9/24/19
(Tổng hợp) – Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vào hôm thứ Ba thông báo cuộc điều tra luận tội chính thức Tổng thống Donald Trump sau cuộc họp kín với nội bộ đảng.
Andrew Harnik/AP Photo
Đây được xem là bước ngoặc lớn của lănh đạo Dân chủ, sau một loạt tường tŕnh về việc ông Trump có thể đă gây áp lực để lănh đạo Ukraine điều tra đối thủ chính trị Joe Biden và con trai ông ta, cũng như việc chính phủ từ chối giao nộp khiếu nại tố giác được đệ lên Văn pḥng Tổng thanh tra Cộng đồng t́nh báo. Cuộc điều tra chắc chắn tạo nên một cuộc chiến về hiến pháp và chính trị giữa Quốc hội với nguyên thủ quốc gia.
“Vào ngày chúng ta vinh danh Hiến pháp Hoa Kỳ, Tổng thanh tra Cộng đồng T́nh báo thông báo cho Quốc hội về đơn tố giác của một nhân viên t́nh báo,” Pelosi mở đầu thông báo về cuộc điều tra. “… Tuần này, tổng thống đă thừa nhận có yêu cầu Tổng thống Ukraine có hành động giúp đem lại lợi ích chính trị cho ông ta,” bà Pelosi nói. “Những hành động của chính phủ ông Trump làm suy yếu an ninh quốc gia và t́nh báo của chúng ta, và cả sự bảo vệ những người tố giác. Những hành động trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump cho thấy sự thật xấu xa về việc tổng thống phản bội lời tuyên thệ, phản bội an ninh quốc gia và phản bội sự toàn vẹn của bầu cử Mỹ,” Chủ tịch Hạ viện tuyên bố. “V́ vậy, hôm nay, tôi thông báo Hạ viện khởi sự cuộc điều tra luận tội chính thức!” Pelosi cũng cho biết, bà chính thức chỉ thị 6 uỷ ban Hạ viện “hợp tác, tiến hành điều tra dưới cuộc điều tra lớn này.”
“Tổng thống phải chịu trách nhiệm. Không ai đứng trên luật pháp,” Chủ tịch Hạ viện tuyên bố.
Trước đó, Nancy Pelosi đă tỏ dấu hiệu sẽ sớm có thông báo chính thức. “Ngay sau khi có sự thật trong tay, chúng tôi sẵn sàng. Và bây giờ chúng tôi đă có sự thật, chúng tôi sẵn sàng!” Pelosi tuyên bố tại một sự kiện do tờ The Atlantic tổ chức trước đó. “Cho đến cuối ngày hôm nay.”
Động lực thúc đẩy luận tội mạnh mẽ trong Dân chủ diễn ra khi ông Trump vào hôm thứ Hai thừa nhận đă có cuộc điện đàm, thúc giục Tổng thống Ukraine điều tra Joe Biden. Trump vào hôm thứ Ba cho hay, ông đă chỉ thị cho cấp dưới công bố biên bản đầy đủ về cuộc điện đàm với đồng nhiệm Volodymyr Zelensky, trong đó ông bị cáo buộc đă gây sức ép để Ukraine điều tra đối thủ tranh cử 2020.
Pelosi và lănh đạo Dân chủ đă có cuộc họp kín, bàn về việc lập nên một uỷ ban thực hiện thủ tục luận tội ông Trump, theo một số nhà lập pháp và các phụ tá Quốc hội, đánh dấu nỗ lực của Dân chủ t́m cách truất phế tổng thống.
Nữ dân biểu Dân chủ lâu năm từ California trong những ngày gần đây đă trao đổi với những đồng minh chính về việc lập ra uỷ ban đặc biệt thay v́ giao trách nhiệm cho Uỷ ban Tư pháp Hạ viện. Diễn biến này cho thấy một sự thay đổi đáng kể trong tư duy của bà Pelosi về luận tội ông Trump. Pelosi trong thời gian dài do dự ủng hộ luận tội, phản đối bước đi này bất chấp vấp phải áp lực từ các đồng nghiệp cấp tiến và một số ứng cử viên tổng thống ṿng sơ bộ năm 2020. Chủ tịch Hạ viện lập luận, cả công chúng và đảng Cộng hoà hiện đang kiểm soát Thượng viện đều không ủng hộ luận tội, và như vậy có thể gây khó khăn về mặt chính trị cho các nhà lập pháp Dân chủ ôn hoà đă giúp Dân chủ chiếm đa số tại Hạ viện vào năm ngoái.
Tuy nhiên, những tường tŕnh mới đây cho thấy, Trump có thể đă sử dụng quyền lực của ḿnh để gây áp lực, buộc lănh đạo nước ngoài điều tra một đối thủ chính trị trong nước, đó là cựu Phó Tổng thống Joe Biden và con trai, đă thúc đẩy luận tội. Những ngày qua, Pelosi t́m hiểu, thăm ḍ các đồng nghiệp Dân chủ về liệu có nên tiến hành thủ tục luận tội hay không.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ phủ nhận cáo buộc đă dùng viện trợ quân sự cho mục đích riêng mặc dù ông thứ Ba, Trump xác nhận quả thật từ chối hỗ trợ Ukraine. “Không có chuyện có qua có lại,” Trump tuyên bố trước truyền thông tại Liên Hiệp quốc ở New York. “V́ vậy, không có áp lực, không có ǵ cả!”
Trong 48 giờ qua, con số các nhà lập pháp Dân chủ trước đây phản đối luận tội bây giờ quay sang ủng hộ thủ tục này càng ngày càng cao. Đến cuối giờ chiều thứ Ba, đă có 160/ 235 dân biểu Dân chủ muốn luận tội.
Ngoài ra, quan hệ giữa Pelosi và Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Hạ viện Jerrold Nadler trở nên căng thẳng trong những tuần qua. Trong khi Nadler thúc Chủ tịch Hạ viện ủng hộ thủ tục luận tội trước khi bà thông tư tưởng. Hàng tháng trời, Pelosi từ chối lên tiếng về vấn đề này mặc dù bà chấp thuận công việc của uỷ ban, và những tranh luận pháp lư rằng, trên thực tế, cuộc điều tra luận tội đă được Uỷ ban của ông Nadler khởi sự. Pelosi có lúc đă châm chọc Nadler, nhất là sau phiên điều trần của cựu Giám đốc vận động tranh cử của Trump là Corey Lewandowski, uỷ ban đă không có được kết quả mong muốn.
Một uỷ ban mới sẽ cho Pelosi nhiều quyền lực hơn trong thủ tục luận tội, chẳng hạn bà sẽ có quyền nêu danh các nhà lập pháp vào uỷ bang. Nhiều người cho rằng, Chủ tịch Hạ viện đă nhắm đến Chủ tịch Uỷ ban T́nh báo Hạ viện Adam Schiff (Dân chủ – California), một trong những đồng minh thân cận nhất, trao cho ông vai tṛ lớn trong cuộc điều tra.
Vài phút sau khi Chủ tịch Hạ viện thông báo cuộc điều tra, Trump lên Twitter gọi “lại thêm tin tức nóng về săn lùng phù thuỷ rác rưởi.” “Pelosi, Nadler, Schiff và tất nhiên cả Maxine Waters! Quư vị có tin được không?” Trump ghi.
Hương Giang (Tổng hợp)