Một người đàn ông da trắng 21 tuổi trở thành nghi phạm trong vụ nổ súng ở siêu thị Walmart, thành phố El Paso, giết chết 20 người và làm bị thương hàng chục người khác, khi bản tuyên ngôn của tay súng giết 20 người đặt nghi vấn liệu hắn có được truyền cảm hứng từ ngôn ngữ kích động thù địch của Tổng thống Trump.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Las Vegas ngày 18/6/2016. Ảnh: Reuters.
Trong các cuộc mít tinh trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm ngoái, Tổng thống Trump đă nhiều lần cảnh báo rằng nước Mỹ đang bị tấn công bởi những người nhập cư từ biên giới. "Hăy nh́n vào những ǵ đang diễn ra, đó là một cuộc xâm lược!", Trump phát tiểu tại cuộc mít tinh.
9 tháng sau, một người đàn ông da trắng 21 tuổi trở thành nghi phạm trong vụ nổ súng ở siêu thị Walmart, thành phố El Paso, giết chết 20 người và làm bị thương hàng chục người khác. Trước khi ra tay, hắn đă viết một bản tuyên ngôn chống lại người nhập cư và thông báo rằng cuộc tấn công này là "sự phản ứng với người Mỹ gốc Tây Ban Nha và gốc Latinh của Texas".
Nghi phạm viết rằng quan điểm của hắn xuất hiện trước khi có Trump, như thể dự đoán được cuộc tranh luận chính trị sẽ diễn ra sau khi hắn tiến hành vụ xả súng đẫm máu. Tuy nhiên nếu ban đầu Trump không truyền cảm hứng cho tay súng, hắn đă không thể đưa ra các ư tưởng phân cực chính thống và đề cập tới những người từng bị đẩy ra ŕa của xă hội Mỹ.
Trong khi các nhà lănh đạo khác bày tỏ lo ngại về an ninh biên giới và các chi phí nhập cư bất hợp pháp, Trump đă lấp đầy các bài phát biểu công khai và ḍng trạng thái trên Twitter của ḿnh bằng ngôn ngữ đôi khi gây sợ hăi. Thậm chí ông c̣n chào đón tới Nhà Trắng những người độc đoán, dữ tợn hay những người theo đuổi các thuyết âm mưu bị các đời Tổng thống trước đến từ cả hai chính đảng lánh xa. Chính điều này khiến Trump thiếu sót trong việc đưa ra sức mạnh đoàn kết và hàn gắn, điều mà các Tổng thống khác luôn làm khi đất nước trải qua thảm kịch.
Trong bài phát biểu trên truyền h́nh vào chiều ngày 4/8 trước khi lên chiếc Air Force One để trở về Washington, Trump đă ca ngợi khả năng làm việc của các nhân viên thực thi pháp luật và gửi lời chia buồn tới các nạn nhân và gia đ́nh của họ ở El Paso cũng như ở Ohio, nơi cũng xảy ra một vụ xả súng hàng loạt khác.
"Thù ghét không có chỗ ở nước Mỹ và chúng ta sẽ xem xét tới vấn đề này", Trump nói. Ông lảng tránh vấn đề quyền tối thượng của người da trắng, hay tuyên ngôn của tay súng El Paso, thay vào vào đó chỉ tập trung vào những ǵ ông gọi là "vấn đề về bệnh tâm thần" của tay súng.
Thời điểm xảy ra sự việc, các ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ đă chỉ trích Trump, cho rằng ông đă khuyến khích chủ nghĩa cực đoan với ngôn ngữ đầy thù địch. Các cố vấn và đồng minh của Trump ngay lập tức bác bỏ, cho rằng đối thủ chính trị của Tổng thống đang cố khai thác bi kịch để phục vụ tham vọng chính trị của họ.
"Tôi phải nói rằng Tổng thống Trump chịu trách nhiệm rất nhiều cho những ǵ đă xảy ra ở El Pasdo hôm qua", Beto O’Rourke, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ cáo buộc Trump "gieo rắc nỗi sợ hăi và sự phản ứng cực đoan mà chúng ta chứng kiến hôm qua". Mick Mulvaney, Chánh văn pḥng Nhà Trắng, cho biết thật vô lư khi buộc Trump phải chịu trách nhiệm về hành vi của một "kẻ điên".
"Thật không công bằng khi ngồi đây và nói rằng Tổng thống không nghĩ chủ nghĩa da trắng rất tệ với đất nước này. Đó là những người có vấn đề. Bạn không thể là kẻ tôn sùng chủ nghĩa da trắng thượng đẳng mà vẫn suy nghĩ b́nh thường. Bạn biết điều này, tôi biết điều này và Tổng thống cũng biết. Điều này phải dừng lại ngay lập tức. Chúng ta nên t́m cách giải quyết nó thay v́ đổ lỗi", Mulvaney nói.
Liên kết bài phát biểu chính trị với các hành động cụ thể của những kẻ giết người hàng loạt là một sự xem xét đầy rủi ro. Tuy nhiên các chuyên gia về truyền thông chính trị cho biết các lănh đạo quốc gia có thể định h́nh một lối suy nghĩ bằng lời nói, hành động và phải chịu trách nhiệm để tránh làm tổn thương các cá nhân hoặc nhóm, dù đó là vô t́nh.
"Những kẻ thực hiện các vụ tấn công này vốn dĩ đă ưa bạo lực và đầy hận thù. Tuy nhiên, các nhà lănh đạo chính trị đă khuyến khích chủ nghĩa cực đoan khi họ tán thành các ư tưởng về quyền thượng đẳng của người da trắng và đưa ra những phát ngôn thù địch. Việc một người quyền lực nhất Trái đất cứ lặp đi lặp lại quan điểm thù địch có thể đem tới cho những kẻ cực đoan cảm giác không khoan nhượng", Nathan P. Kalmoe, trợ lư giáo sư tại Đại học bang Louisiana, người đă nghiên cứu về ngôn từ kích động thù địch, cho biết.
David Livingstone Smith, giáo sư triết học tại Đại học New England, cho biết Trump đă khuyến khích người Mỹ có quan điểm không thể chấp nhận được trong xă hội hàng ngày cách đây không lâu. "Đây là một phần trong cuộc sống người dân Mỹ. Tuy nhiên, Trump đă cho phép mọi người nói những ǵ họ nghĩ. Đó là một cú huưch và mọi người đă bước ra khỏi bóng tối", Smith nói.
"Họ đang cố gắng khai thác thảm kịch kinh hoàng này để tấn công Tổng thống nhằm thúc đẩy việc mở cửa biên giới và kiểm soát súng. Điều này hoàn toàn sai lầm khi họ cố thực hiện nó vào thời điểm mọi người vẫn đang đau buồn", Kris Kobach, cựu quan chức bang Kansas, một người có quan điểm cứng rắn về nhập cư cũng là người gần gũi với Trump, cho biết đảng Dân chủ đă tỏ ra thái quá.
Ngôn ngữ đen tối chống người nhập cư đă trở thành chủ đề chính trong giới chính trị Mỹ qua nhiều thế hệ. Các chính trị gia trong thập niên 1880 và 1920 đă lên nắm quyền bằng cách nắm bắt nỗi sợ hăi của người Italy, Nhật Bản, Trung Quốc và những người nhập cư khác, làm dấy lên nỗi sợ về sự "mất bản sắc Mỹ".
Trong nhiều năm, Trump bị cáo buộc ngấm ngầm ủng hộ quan điểm phân biệt chủng tộc. Ông là một trong những người thúc đẩy Lư thuyết âm mưu quốc tịch Barack Obama, cho rằng người tiền nhiệm không được sinh ra ở Mỹ. Quan điểm này theo Trump kể từ khi ông tranh cử tổng thống và ông đem theo chúng vào trung tâm chính trị Mỹ. Trump gọi những người di cư là "động vật", phàn nàn rằng người di cư trái phép đă phá hoại nước Mỹ. Mới đây nhất, ông c̣n yêu cầu các nữ nghị sĩ da màu của đảng Dân chủ nên quay trở về quê hương thay v́ ư kiến về những vấn đề nước Mỹ.
Quan điểm của Trump với nhập cư bất hợp pháp dường như chủ yếu dựa vào vũ lực. Ông đă gửi quân đội đến biên giới năm ngoái trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ và thậm chí có lúc nói rằng sẽ ra lệnh nổ súng vào những người di cư có hành vi quá khích.
Trong một cuộc mít tinh ở Florida hồi tháng 5, Tổng thống đă yêu cầu đám đông lên ư tưởng để ngăn chặn người di cư qua biên giới. "Làm thế nào để bạn ngăn chặn những người này?". "Bắn chúng!", một người đàn ông hét lên. Sau đó đám đông bật cười và Trump cũng cười.
Trong bản tuyên ngôn 2.300 từ của tay súng tại El Paso, hắn ta đă nói "mục đích đơn giản của tôi là bảo vệ đất nước khỏi sự thay thế về văn hóa và sắc tộc do một cuộc xâm lược." Đây là những điều Trump đă nói 4 năm trước tại một sự kiện ở Houston. Tay súng cũng mô tả những người nhập cư hợp pháp là "kẻ xâm lược tràn vào Mỹ", một thuật ngữ mà Trump thường xuyên sử dụng để tranh luận về bức tường biên giới.
Các trợ lư Nhà Trắng lập luận rằng có một sự khác biệt lớn giữa việc ủng hộ các chính sách cứng rắn ở biên giới và lên án bạo lực, nhưng họ đă khước từ tham gia vào một cuộc tranh luận chỉ trích Tổng thống ngay từ khi nghe về vụ nổ súng El Paso và bản tuyên ngôn của tay súng.
Một số cố vấn của Trump, cho biết họ rất vui khi các thông điệp công khai của ông đă hạn chế kể từ sau vụ nổ súng, nhưng họ thừa nhận Tổng thống cần phải làm nhiều hơn để đoàn kết đất nước. Tuy nhiên, một số cố vấn tin rằng Trump sẽ dễ dàng thực hiện các động thái tương tự những người tiền nhiệm trước từng làm khi đất nước gặp khủng hoảng, bằng cách đưa ra một bài phát biểu lớn hay thậm chí là một cuộc họp báo với FBI.
Về phần ḿnh, những người thuộc đảng Cộng ḥa cũng đưa ra quan điểm chỉ trích chủ nghĩa da trắng. "Hiện tại, đă có nhiều cuộc tấn công từ những kẻ khủng bố da trắng tự xưng ở Mỹ trong vài tháng qua. Đây là một mối đe dọa hiện tại mà tất cả chúng ta phải đánh bại", Ủy viên bang Texas George Prescott Bush nói.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
