Có thông tin rằng Mỹ đàm phán mật với Iran tại Iraq. Nhưng phía Mỹ đã phủ nhận. Tổng thống Donald trump tung đòn trừng phạt để chứng minh điều này?
The Jerusalem Post ngày 10/7 dẫn lời Đặc phái viên Mỹ về Iran Brian Hook phủ nhận bất kỳ cuộc thảo luận nào giữa Mỹ và Iran ở các cấp độ.
Cuộc họp khẩn tại IAEA về mức độ làm giàu uranium của Iran. Ảnh: AP
Trả lời câu hỏi phỏng vấn của trang Al-Arabiya, ông Hook khẳng định thông tin về cuộc gặp giữa Mỹ và Iran được kênh i24News đăng tải là không chính xác.
Vị đặc phái viên Mỹ nhấn mạnh, Iran đă "nhiều lần từ chối các tín hiệu ngoại giao" và "ngay bây giờ sẽ không c̣n cuộc đàm phán ngược ḍng nào nữa giữa Mỹ và Iran".
Ông Brian Hook cũng cho rằng, Iran phải thay đổi chế độ nếu muốn Mỹ ngừng áp đặt trừng phạt.
"Lần đầu tiên, chúng tôi nói không với chế độ Iran. Họ phải thay đổi" - Đặc phái viên Mỹ tuyên bố.
Trước đó, kênh i24News đă công bố báo cáo cho rằng, đă diễn ra các cuộc họp bí mật giữa các quan chức Mỹ và đại diện Iran tại một khách sạn ở Erbil, Iraq.
Đại diện của Iran dẫn đầu là cháu trai của người sáng lập Cộng ḥa Hồi giáo Iran Ayatollah Ruhollah Khomenei. Phái đoàn Iran cũng bao gồm hai quan chức của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Iraj Masjedi, đặc phái viên của Iran tại Iraq.
i24News cũng cho biết các nguồn tin cho thấy Lực lượng Bảo vệ Cách mạng Iran đă có sự chia rẽ gần đây. Điều này cho thấy nước Cộng ḥa Hồi giáo đang trải qua một cuộc đảo chính mềm, i24News b́nh luận.
Cũng có báo cáo rằng Iran đă liên lạc với các đảng đối lập người Kurd có trụ sở tại Iraq, nhưng các cuộc đàm phán vẫn "vô ích", các nguồn tin nội bộ của Iran nói với i24News.
Dù cuộc đàm phán giữa Mỹ và chính quyền Iran có diễn ra hay không, ngày 10/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă chính thức tuyên bố tung đ̣n trừng phạt mới nhằm vào quốc gia này, sau khi chỉ trích Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Tổng thống Mỹ Trump ngày 10/7 viết trên Twitter: "Iran từ lâu đă bí mật làm giàu uranium, vi phạm hoàn toàn thỏa thuận trị giá 150 tỷ USD tồi tệ của John Kerry và chính quyền Obama".
"Hăy nhớ rằng, thỏa thuận đó sẽ hết hạn trong một thời gian ngắn. Các lệnh trừng phạt sẽ sớm được gia tăng đáng kể!" - ông Trump viết thêm.
Trước đó cùng ngày, đại diện Mỹ đă đề xuất một cuộc họp khẩn tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) có trụ sở ở Vienna. Phát biểu tại cuộc họp có đại diện 35 quốc gia tham gia, đại diện Mỹ tại IAEA Jackie Wolcott tuyên bố, Iran đă làm giàu uranium vượt quá giới hạn được phép mà họ đă cam kết trong thỏa thuận năm 2015.
Phía Mỹ đề nghị Iran ngừng mọi kế hoạch thúc đẩy làm giàu uranium song vẫn để ngỏ cánh cửa đàm phán.
Đặc phái viên Mỹ tại IAEA Jackie Wolcott
Tuyên bố của Mỹ gửi cuộc họp khẩn của ban lănh đạo IAEA có đoạn: "Không có lư do đáng tin nào cho việc Iran mở rộng chương tŕnh hạt nhân của họ, và không có cách nào để biện minh cho điều này ngoại trừ âm mưu thô thiển và rơ ràng nhằm tống tiền cộng đồng quốc tế...
Chúng tôi kêu gọi Iran đảo ngược các bước đi hạt nhân hiện nay của Tehran và ngừng mọi kế hoạch thúc đẩy hơn nữa trong tương lai.
Mỹ nêu rơ rằng chúng tôi sẵn sàng thương lượng mà không cần điều kiện tiên quyết nào và chúng tôi đang cung cấp cho Iran khả năng thực hiện b́nh thường hóa hoàn toàn quan hệ".
IAEA trước đó cũng đă xác nhận Iran đă làm giàu Uranium lên mức 4,5% và số lượng tích trữ của quốc gia Hồi giáo này đă đạt mức 213,5 kg, vượt qua mức 202,8 kg theo thỏa thuận.
Trong khi đó, Đại diện thường trực của Nga tại IAEA, ông Mikhail Ulyanov nhấn mạnh cũng như mọi thành viên IAEA, Iran có quyền sở hữu urani làm giàu tới 4,5% với số lượng không hạn chế.
Ông Ulyanov nhấn mạnh: "IAEA báo cáo mức độ làm giàu urani mới tại nước Cộng ḥa Hồi giáo là 4,5% thay v́ 3,67% trước đó. Đây là urani làm giàu ở cấp độ thấp, không liên quan tới vũ khí hạt nhân.
Bất kỳ thành viên IAEA nào cũng có quyền sở hữu một kho dự trữ unrani không giới hạn. Dưới sự kiểm soát của quốc tế, việc sở hữu này không gây rủi ro cho việc phổ biến vũ khí."
Về phần ḿnh, Iran đă gọi lệnh trừng phạt của Mỹ là "vũ khí chiến tranh".
Đặc phái viên Iran tại IAEA Kazem Gharib Abadi cho rằng, hành động của Washington là hành vi “ngoài ṿng pháp luật”, đồng thời lên án cách hành xử của Mỹ khi áp đặt trừng phạt Iran.
Trong khi đó, Anh, Pháp và Đức vẫn duy tŕ lập trường tiếp tục những nỗ lực ngoại giao nhằm cứu văn JCPOA.
Trong thông cáo chung đưa ra sau cuộc họp, ba nước cho rằng sự tiếp tục ủng hộ của ḿnh đối với JCPOA sẽ phụ thuộc vào việc Iran thực thi đầy đủ những cam kết trong thỏa thuận hạt nhân.
Bên cạnh đó, vấn đề hiện nay cần phải được giải quyết với sự tham gia của các bên trong JCPOA, đồng thời kêu gọi tổ chức khẩn cấp một cuộc họp ủy ban chung,
VietBF@ sưu tầm.