Mỹ quyết định chấm dứt huấn luyện phi công F-35 Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh Washington đang gây sức ép buộc Ankara hủy hợp đồng mua tên lửa S-400.
Tiêm kích F-35A đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ bay thử tại Mỹ hồi năm 2018. Ảnh: USAF.
"Chúng tôi biết việc các phi công Thổ Nhĩ Kỳ ở căn cứ Luke không c̣n được bay. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ không thay đổi chính sách, chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với nước này để cắt giảm sự góp mặt của họ trong dự án F-35", phát ngôn viên Lầu Năm Góc Mike Andrews hôm nay cho biết.
Quan chức quốc pḥng Mỹ giấu tên cho biết một chỉ huy tại căn cứ Luke ra lệnh ngừng huấn luyện phi công và kỹ thuật viên Thổ Nhĩ Kỳ hồi tuần trước do lo ngại mất an toàn. Một số nhân viên kỹ thuật vẫn đang được đào tạo ở căn cứ không quân Eglin, bang Florida.
Chính phủ Mỹ tuần trước ra hạn chót ngày 31/7 để Thổ Nhĩ Kỳ hủy hợp đồng mua tên lửa pḥng không tầm xa S-400 của Nga. Nếu Ankara không thực hiện yêu cầu, toàn bộ các phi công và kỹ thuật viên Thổ Nhĩ Kỳ đang huấn luyện với tiêm kích F-35 tại Mỹ sẽ bị trục xuất.
Giới chuyên gia nhận định việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương tŕnh F-35 sẽ gây ra rạn nứt lớn chưa từng có cho quan hệ giữa Washington và Ankara, vốn đă căng thẳng do nhiều vấn đề như chiến lược tại Syria và biện pháp trừng phạt Iran.
Phi công và kỹ thuật viên Thổ Nhĩ Kỳ tại căn cứ Luke đầu năm 2019. Ảnh: Hurriyet.
Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác quan trọng trong chương tŕnh F-35 và luôn t́m cách vận hành ḍng tiêm kích này cùng tổ hợp S-400. Nước này đă đặt mua 100 chiếc F-35A với tổng giá trị khoảng 9 tỷ USD và đă cử 6 phi công và khoảng 20 kỹ thuật viên đến căn cứ Luke để học điều khiển, bảo dưỡng siêu tiêm kích F-35A.
Thổ Nhĩ Kỳ và Nga kư thỏa thuận mua tên lửa S-400 trị giá 2,5 tỷ USD vào tháng 12/2017. Mỹ liên tục phản đối hợp đồng này, cho rằng Nga có thể đưa chuyên gia tới Thổ Nhĩ Kỳ và tiếp cận mạng lưới pḥng không NATO, cũng như nghiên cứu tiêm kích tàng h́nh F-35 để nắm thông tin tác chiến bí mật, xóa bỏ ưu thế của chiến đấu cơ đắt nhất thế giới.
VietBF © sưu tầm