Những ‘collectivos’ được ví như “thiên thần của chủ nghĩa xă hội” do những người này ủng hộ đối với Tổng thống Maduro, mà người dân Venezuela gọi các nhóm vũ trang không chính quy ở đất nước này là “gangs colectivos” (các băng nhóm tập thể) hoặc “collectives”.
“Tôi ngưỡng mộ họ. Họ là những tổ chức được tạo ra v́ lợi ích của cộng đồng. Những tập thể lao động cho xă hội, v́ người bệnh, v́ ḥa b́nh và chống tội pháp. Họ đă tồn tại khoảng 20 năm như một h́nh thức tổ chức v́ nhân dân”, ông Maduro nói, một ngày sau sự kiện San Bernardino.
Aljazeera cho hay, bất chấp sự phản đối của quốc tế đối với việc sử dụng các nhóm này trong những tuần gần đây, Maduro đă kiên quyết bảo vệ những băng nhóm này. Và giữa những nỗ lực liên tiếp của quốc tế buộc ông ta từ chức, Maduro đă kêu gọi các “colectivos” – không phân biệt – xuống đường “để đến mọi ngơ ngách để bảo vệ Cách mạng”.
Hồi tháng trước, lănh đạo Venezuela Juan Guaido đă tới một cuộc biểu t́nh của hàng trăm người ủng hộ đang chờ đợi ông ở San Bernardino, một khu phố trung lưu ở Venezuela.
Khi Guaido tới nơi, những thường dân đeo mặt nạ và trang bị vũ khí trên những chiếc xe mô tô đă ném hơi cay nhấn ch́m khu vực. Khi khí ga đă tản, ông Guaido đă bước lên sâu khấu, lập tức có nhiều người đàn ông hơn trên những chiếc xe mô tô bắt đầu bắn đạn thật xung quanh, nhằm đe dọa để khiến nhà lănh đạo đối lập phải sợ hăi. Nhưng Guaido không rời đi, theo Aljazeera.
Những băng nhóm “Colectivos”, với h́nh ảnh đặc trưng đeo khăn quàng tam giác, và lấy cảm hứng từ Che Guevara của Cuba. (Ảnh: Laguarura.info)
Valentin Santana, thủ lĩnh của nhóm “colectivo” La Pedrita – nhóm được cho là lớn nhất và quyền lực nhất của Caracas trong loại h́nh này – vẫn tự do và có thể nh́n thấy, mặc dù đă có tới 3 lệnh bắt giữ ông ta được ban hành v́ tội giết người và cố ư giết người.
H́nh ảnh mô tả đặc trưng của một “colectivos”, với chiếc áo in chân dung Che Guevara của Cuba, bịt mặt, đeo khăn quàng tam giác ở cổ màu đỏ, trang bị vũ khí. (Ảnh: Luis Pardo Téllez / Alberto Soto Sarmiento/ laopinion.com)
Vào ngày 30/4, ngày mà Guaido đă không thành công trong việc truyền cảm hứng cho một cuộc nổi dậy, Santana đă khua một khẩu súng trường tấn công trong một video được đăng trên Twitter, trong video, ông ta tuyên bố đă đến lúc bảo vệ cuộc Cách mạng với vũ khí trong tay. Ngày hôm sau, một nhóm bán quân sự đă bắn đạn thật vào những người biểu t́nh từ một ṭa nhà chính phủ trong thành tŕ của phe đối lập ở khu phố Altamira.
Cảnh sát quốc gia đă thất bại trong nỗ lực đối đầu với những kẻ tội phạm. Ngày tiếp theo, giám đốc điều hành, người chỉ huy của cơ quan cảnh sát đă bị băi nhiệm v́ can thiệp vào các tay súng.
Một số ư kiến cho rằng, chính phủ đă mất quyền kiểm soát với các băng đảng vũ trang dân sự này. Họ không nghe mệnh lệnh.Tuy nhiên, đối với chính quyền Maduro, ngay cả những nhóm không lành mạnh nhất vẫn có hữu ích trong việc đe dọa, quấy rối, hoặc buộc phải huy động cộng đồng của họ khi cần thiết.
Các thành viên của ‘colectivos’ xem họ là người bảo vệ Cách mạng. Được vũ trang bởi Đảng Xă hội Chủ nghĩa Thống nhất Venezuela, họ thường tấn công những người biểu t́nh bằng xe mô tô. (Ảnh: Christian Veron/Reuters)
Ngày 23/2, ngày mà các đối thủ của Maduro cố gắng mang xe tải chất đầy thực phẩm và thuốc men từ nước láng giềng Colombia vào Venezuela, các nhóm bán quân sự thân chính phủ đă thể hiện họ có hiệu quả như thế nào, theo nhà báo Lucia Newman của tờ Aljazeera.
Khi hơi cay và những viên đạn cao su dường như không ngăn cản được một nhóm khoảng 600 người thuộc bên đối lập với chính phủ Maduro ở khu vực biên giới San Antonio về phía Venezuela. Lực lượng Vệ binh quốc gia đă rút lui và dọn đường cho những người đàn ông đeo mặt nạ trên những chiếc mô tô. Ngay lập tức, người dân bắt đầu tháo chạy với sự kinh hoàng.
Ông Nicolas Maduro (bên trái) kêu gọi sự ủng hộ của băng đảng vũ trang colectivos để cố thủ quyền lực. (Ảnh: Venezuela Al Día)
Những gă đàn ông đă bắn vào đám đông và vào những ṭa nhà lân cận khu vực trong ít nhất 2 giờ cho đến khi con đường chính dẫn đến cầu Simon Bolivar trông giống như một vùng chiến trận hoang tàn.
Không rơ có bao nhiêu người đă bị thương. Theo Lucia Newman, ít nhất 2 người đă bị kéo đi, một người bị thương bởi bị bắn vào đầu, trong khi những người đàn ông đeo mặt nạ không cho xe cứu thương đi vào khu vực. Khi kết thúc việc bắn phá, lực lượng bán quân sự đă bắt đầu cướp bóc một cửa hàng thể thao lớn.
Bộ trưởng truyền thông Venezuela, Jorge Rodriguez tuyên bố lực lượng dân sự có vũ trang là “lực lượng bán quân sự của người Colombia” – một lập luận mà nhiều người ở biên giới không đồng ư.
Quốc hội Venezuela do bên đối lập kiểm soát, đă chỉ định nhóm dân sự “colectivos” là “các nhóm khủng bố”.