Chính phủ Việt Nam chính thức thua kiện một doanh nhân người Hà Lan gốc Việt, Trịnh Vĩnh B́nh tại Ṭa án Quốc tế, buộc phải bồi thường cho ông Trịnh Vĩnh B́nh tổng cộng 37.581.596 đôla thiệt hại và gần 7,9 triệu đôla án phí, sau khi ṭa án Trọng tài Quốc tế vừa gửi thông báo thắng kiện cho ông Trịnh Vĩnh B́nh, người đă theo đuổi vụ kiện xuyên thế kỷ đối với chính phủ Việt Nam.
Triệu phú Trịnh Vĩnh B́nh là một trong những Việt kiều đầu tiên trở về nước đầu tư sau khi Việt Nam mở cửa.
Đây được xem là một sự kiện chưa từng có đối với chính phủ Việt Nam khi phải bồi thường số tiền lớn như vậy cho một doanh nhân gốc Việt v́ đă chiếm đoạt sai trái tài sản đầu tư của họ tại Việt Nam.
Trong thông báo kèm theo phán quyết dài gần 200 trang gửi cho ông Trịnh Vĩnh B́nh mà VOA đọc được, Ṭa án Quốc tế nói rằng bên bị đơn (chính phủ Việt Nam) đă vi phạm Điều khoản 3(1) về Đối xử Công bằng và Thỏa đáng, và Điều 6 về trưng thu trong Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư lẫn nhau giữa Vương quốc Hà Lan và nước Cộng ḥa Xă hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Ṭa cũng yêu cầu chính phủ Việt Nam bồi thường cho ông B́nh 27.518.596 đôla cho phần tài sản đă chiếm của ông, 10 triệu đôla cho "thiệt hại tinh thần", 786.672,71 đôla cho án phí ở Ṭa án Quốc tế và 7.111.170,94 đôla cho chi phí pháp lư, luật sư.
Trả lời VOA ngay sau khi nhận được thông báo thắng kiện từ Ṭa án Quốc tế, triệu phú đă hơn 70 tuổi xúc động nói: “Qua hơn 20 năm tranh đấu để đ̣i lại công lư, tôi thấy con đường Ṭa án Quốc tế là rất tốt. Họ rất công tâm. Họ xử trắng ra trắng, đen ra đen. Cho nên về mặt luật pháp, công lư th́ vụ này là rất rơ ràng. Ṭa án đă cho ḿnh thấy là những ǵ ḿnh trông đợi ở Ṭa án để cảnh báo chính phủ Việt Nam về những việc làm sai trái của họ, những ǵ đang xảy ra hằng ngày ở Việt Nam và vẫn đang tiếp tục xảy ra, th́ họ phải điều chỉnh lại”.
Triệu phú gốc Việt nói rằng ông hy vọng vụ kiện của ông sẽ mở ra một con đường cho những người dân khác mất đất đai, tài sản tại Việt Nam muốn giành lại công lư.
“Đây có thể là một dấu hiệu cho chính phủ Việt Nam thấy rằng những ngày tới đây, họ không nên khinh xuất bắt bớ người vô tội hoặc để cho con ông cháu cha, những người có thế lực, vây cánh chiếm đoạt tài sản một cách vô tội vạ, chiếm đoạt một cách hợp pháp bằng cách ‘cưỡng chế’ theo luật pháp Việt Nam, nhưng dĩ nhiên, theo luật pháp quốc tế th́ đây là một sự vi phạm trắng trợn”.
Ông cảnh báo chính phủ Việt Nam “hăy coi chừng” v́ từ vụ kiện của ông, người dân Việt Nam sẽ “có cơ sở” để tiếp tục khởi kiện trong tương lai.
Xuất phát của vụ kiện xuyên thế kỷ bắt đầu từ những năm thập niên 1990, khi ông Trịnh Vĩnh B́nh, khi đó là triệu phú rất thành công ở Hà Lan với biệt danh “Vua Chả Gị”, trở về Việt Nam đầu tư theo tiếng gọi “Về nước đầu tư” của Hà Nội.
Ông Trịnh Vĩnh B́nh quyết định trở về nước đầu tư.
Sau khi quyết định bán cơ sở kinh doanh tại Hà Lan, ông B́nh đă mang về nước 2.338.250 đôla và 96 kư vàng sau 60 lần nhập cảnh, bắt đầu từ năm 1990, với sự hỗ trợ của Đại sứ quán, Tổng cục hải quan Việt Nam và Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất.
Về nước, ông bắt tay vào kinh doanh trong nhiều lĩnh vực: khách sạn, thủy hải sản, xuất khẩu, nông sản, rau quả, trồng rừng… Nhưng chiến lược nhất, có lẽ là lănh vực đất đai, v́ theo như lời ông, “tôi có những bài toán lâu dài chứ không phải như Việt Nam nói là kinh doanh địa ốc”. Cứ như thế, trong ṿng hơn 6 năm, giá trị số vốn ban đầu ông B́nh đưa về Việt Nam được nhân lên hơn 8 lần.
Theo lời cựu Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, nói với VOA, ông B́nh đă trở nên “thành công và khá nổi tiếng ở Việt Nam” vào thời điểm đó nhờ tính năng động, chủ động và nhạy bén trong kinh doanh.
Tuy nhiên, sự thành công quá nhanh của ông B́nh tại Việt Nam đă gây ra “sức cuốn hút không b́nh thường”, theo lời của cựu Đại sứ Việt Nam. Ông bị rơi vào những cái “bẫy” của các thế lực “đục nước béo c̣”.
Bộ sưu tập xe-một trong số rất nhiều tài sản của ông B́nh tại Việt Nam.
Ngày 5/12/1996, ông Trịnh Vĩnh B́nh chính thức bị bắt với cáo buộc tội “trốn thuế”. Cáo buộc ban đầu này sau đó nhanh chóng được chuyển đổi thành “vi phạm các quy định về quản lư đất đai” và tội “hối lộ” v́ thiếu căn cứ.
Ông Trịnh Vĩnh B́nh bị tạm giam hơn 18 tháng trước khi được đưa ra xét xử. Trong thời gian này, ông B́nh cho biết ông không được phép tự ư chọn luật sư, mà PA 24 chỉ định luật sư cho ông và buộc ông phải trả 50 triệu đồng cho luật sư này.
Ông B́nh kể với VOA rằng điều kiện giam giữ khắc nghiệt trong thời gian này đă khiến ông suy sụp hoàn toàn và từng nghĩ đến chuyện tự tử.
Tháng 8/1998, Ṭa án Nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tuyên án 13 năm tù đối với ông Trịnh Vĩnh B́nh về tội vi phạm các quy định về quản lư và bảo vệ đất đai và tội đưa hối lộ, phạt 400 triệu đồng, tịch thu tài sản được cho là “sang nhượng bất hợp pháp”.
Báo Công An Nhân Dân ngày 6/6/2005 cho biết đến ngày ông B́nh bị Cơ quan An ninh Điều tra tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu bắt giữ (5/12/1996), ông nắm trong tay 11 căn nhà, 114 nền nhà và 2.847.745 m2 đất.
Ông B́nh tham quan địa điểm đầu tư tiềm năng tại Việt Nam vào tháng 4/1990.
Ngày 25/2/1999, Đại sứ quán Vương quốc Hà Lan có thư khẩn gửi Bộ Ngoại giao Việt Nam, yêu cầu chính phủ Việt Nam hoăn thi hành án cho trường hợp của ông Trịnh Vĩnh B́nh cho đến khi các chính sách mới về chính sách đầu tư tại Việt Nam được làm rơ.
Sau bản án sơ thẩm, ông B́nh đă kháng cáo, gửi đơn thư khiếu nại, cầu cứu lên khắp các cơ quan nhà nước, thậm chí lên các quan chức cấp cao ở trung ương và cũng đă có những chỉ đạo can thiệp từ Thủ tướng Vơ Văn Kiệt, Thủ tướng Phan Văn Khải, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị B́nh, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm và một số giới chức khác.
Tuy nhiên, nỗ lực của ông B́nh và một số quan chức Việt Nam, lẫn phía Hà Lan đều không mang lại hiệu quả. Lư do, theo lời cựu Đại sứ Việt Nam Đinh Hoàng Thắng nói với VOA rằng “Việt Nam có câu ‘đục nước béo c̣’ có lẽ khá đúng trong trường hợp này. Mà ‘c̣’ ở đây lại là những con c̣ lớn và nhiều khi không xuất đầu lộ diện.”
Vị cựu Đại sứ này thừa nhận rằng vụ án Trịnh Vĩnh B́nh đă gây ra rất nhiều căng thẳng ngoại giao giữa Việt Nam và Hà Lan vào thời điểm đó.
Sau phiên phúc thẩm, bản án của ông Trịnh Vĩnh B́nh giảm từ 13 năm xuống thành 11 năm tù (năm 1999). Báo Thanh Niên ngày 14/7/2012 cho hay nhiều tài sản (nhà và đất) của ông B́nh được ṭa phúc thẩm giao cho UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Đồng Nai tịch thu. Hai cơ sở sản xuất (diện tích gần 40.000 m2) cùng 9 căn nhà trên địa bàn tỉnh được UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu giao cho Cục Thi hành án dân sự bán đấu giá.
“Phiên xử sơ thẩm đến phúc thẩm không thay đổi ǵ mấy. Tôi thấy t́nh h́nh không êm rồi. Họ có giấy triệu tập tôi trở lại trại tù. Họ cho tôi thời gian 7 ngày. Trong thời gian đó, tôi tiếp tục làm đơn khiếu nại, nhưng thấy không êm rồi. Tới giờ chót, tức ngày hôm sau đi tŕnh diện th́ tôi trốn,” ông B́nh nói với VOA.
Sau khi ra khỏi Việt Nam, ông B́nh đă nộp đơn kiện chính phủ Việt Nam ra ṭa trọng tài quốc tế. Hai bên “dàn xếp” ngoài ṭa vào năm 2005 và Việt Nam đền ông B́nh 15 triệu đôla, miễn án, tạo điều kiện cho ông B́nh trở lại Việt Nam, đồng thời hoàn trả tài sản đă tịch biên.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, tin tức về vụ kiện đă bị cắt đứt hoàn toàn, cả trong nước lẫn quốc tế. Nguyên nhân, theo lời ông B́nh, là v́ đây là điều kiện phía Việt Nam đưa ra trong Thỏa thuận: Không tiết lộ thông tin cho truyền thông, báo chí.
Tháng 1/2015, ông Trịnh Vĩnh B́nh quyết định khởi kiện Chính phủ Việt Nam ra Ṭa trọng tài Quốc tế lần thứ hai v́ theo lời ông B́nh, người cho là ḿnh đă “bị lừa”, th́ chính phủ Việt Nam đă lần lữa không trả lại bất kỳ tài sản nào cho ông ngoài số tiền bồi thường trên.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
