Trung Quốc khuyến cáo công dân nguy cơ bị 'bắt giam tùy tiện' ở Canada. Trung Quốc mới đưa quyết định tử h́nh người Canada liên quan tới buôn ma túy. Thủ tướng Canada đă chỉ trích TQ liên quan tới quyết định này.
Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Văn Chu, người bị Canada bắt hôm 1/12/2018 theo yêu cầu của Mỹ. Ảnh: AP.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 15/1 ra thông báo nói rằng công dân Trung Quốc nên biết về nguy cơ "bị bắt giam tùy tiện theo yêu cầu của quốc gia thứ ba" khi tới Canada, và kêu gọi người dân thận trọng khi lên kế hoạch tới đất nước này, SCMP đưa tin.
Thông cáo được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Canada khuyến cáo công dân nước này tới Trung Quốc phải "thận trọng cao độ v́ nguy cơ thực thi pháp luật một cách tùy tiện ở nước sở tại" và "t́nh trạng an toàn và an ninh có thể bị thay đổi mà không báo trước". Mỹ hôm 4/1 cũng ban hành cảnh báo cấp độ 2 đối với công dân tới Trung Quốc do "việc thực thi pháp luật tùy tiện của nước sở tại".
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Canada gần đây rạn nứt do các vụ bắt công dân của nhau. Canada bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Văn Chu hôm 1/12/2018 theo đề nghị của Mỹ do Washington nghi ngờ bà Chu lừa dối các ngân hàng quốc tế để có hoạt động kinh doanh tại Iran vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ. Trung Quốc sau đó bắt hai công dân Canada với cáo buộc "gây hại an ninh quốc gia".
Căng thẳng càng tăng cao khi ṭa thượng thẩm thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc hôm 14/1 tuyên án tử h́nh công dân Canada Robert Lloyd Schellenberg v́ tội buôn bán ma túy. Các nhóm nhân quyền quốc tế lên án phán quyết của ṭa án Trung Quốc, cho rằng bản án quá nặng và có thể mang động cơ chính trị.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau chỉ trích chính phủ Trung Quốc hành xử "tùy tiện", bày tỏ "lo ngại cực độ" và cho rằng bản án khoét sâu thêm rạn nứt ngoại giao giữa hai nước. Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh yêu cầu lănh đạo Canada ngừng đưa ra "những b́nh luận vô trách nhiệm".