Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đă phản ứng dứt khoát : không bao giờ chấp nhận đề xuất "một quốc gia hai chế độ" của Bắc Kinh, trong thông điệp đầu năm 2019, mà chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đe dọa "sử dụng mọi biện pháp, kể cả vũ lực" để thống nhất Đài Loan. Nếu tuyên chiến, Trung Quốc sẽ đụng với nhiều bất ngờ v́ ba yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân ḥa không hội đủ.
Một lính hải quân trên khu trục hạm Cơ Long (Kee Lung DDG-1801) trong cuộc tập trận gần căn cứ hải quân Nghi Lan (Yilan) của Đài Loan ngày 13/04/2018.13, 2018. REUTERS/Tyrone Siu
Theo các tài liệu học tập của Trung Quốc mà các chuyên gia Tây phương có được, khi tấn công Đài Loan, quân đội Trung Quốc dự trù sử dụng hỏa lực tên lửa áp đảo, trên không, trên biển để nhanh chóng hủy diệt các công sự pḥng thủ của đối phương, vô hiệu hóa các đại đơn vị ngay từ phút đầu tiên. Cùng lúc, gián điệp đặc công xâm nhập từ trước sẽ ra tay ám sát tổng thống Thái Anh Văn, phá hoại hệ thống truyền tin và giao thông, biến tàn quân thành rắn mất đầu.
Giai đoạn hai sẽ là chiến dịch vượt eo biển với hàng chục ngàn tàu lội nước, thương thuyền của tư nhân chở một triệu quân đổ bộ. Cũng theo dự kiến, trong ṿng một tuần lễ Đài Bắc sẽ thất thủ. Tuần thứ hai, ban hành thiết quân luật, biến hải đảo thành tiền đồn đối phó với cuộc phản công của quân đội Mỹ và Nhật Bản.
Tuy nhiên, nếu đánh thật, quân đội Trung Quốc sẽ gặp một kịch bản khác v́ ba yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân ḥa không hội đủ.
Theo chuyên gia địa chính trị Đông Á Tanner Green trên mạng Slate.fr, trở ngại đầu tiên là Trung Quốc không thể ra tay bất ngờ. Bởi v́ để vượt eo biển, mỗi năm chỉ có tháng Tư và tháng Mười là sóng yên gió lặng. Chuyên gia Mỹ Ian Easton, (tác giả quyển sách The Chinese Invasion Threat : Taiwan’s Defense and American Strategy in Asia) nhận định Mỹ, Nhật và Đài Loan biết quân đội Trung Quốc chuẩn bị động binh trước đến 60 ngày và biết nơi nào là mục tiêu của tên lửa trước 30 ngày.
Như vậy, Đài Loan có đủ thời giờ di dời các cơ quan chỉ huy trọng yếu, tăng cường pḥng thủ, bắt nhốt gián điệp, gài thủy lôi và ḿn, phân tán mỏng lực lượng vơ trang và phân phát vũ khí cho 2,5 triệu quân trừ bị. Chưa hết, hàng triệu công nhân Trung Quốc làm việc ở các công ty Đài Loan sẽ bị sa thải và mất lương. Nhân viên hoạt động tại Đài Loan bị cấm gửi tiền về quê khi Trung Quốc khai hỏa.
Ở mặt tây của Đài Loan, 13 băi biển thuận tiện cho đối phương đổ bộ đă được chuẩn bị pḥng thủ từ lâu. Tuy trong thời b́nh, hàng loạt đường hầm kiên cố đă được xây dựng nối kết với những kho vũ khí, kho lương thực dưới mặt đất. Trên các mỏm núi là rừng cây gai. Hầu hết các nhà máy hóa học của Đài Loan tập trung ở vùng duyên hải sẽ là những ḷ phun hơi ngạt khi cần.
Những tàu đổ bộ nào không bị tiêu diệt trên biển sẽ đưa lính vào « mê hồn trận» tân thời : hàng hàng cây số lưới sắt bén như dao cạo, những móc câu, dây kẽm gai, chông sắt, tường thép chống tăng cùng với trùng trùng container và xe phế thải.
Tất cả các con đường và địa điểm đổ bộ, chuyển quân đă được ghi tọa độ. Mỗi ṭa cao ốc, mỗi khu phố sẽ biến thành một « quần đảo trên bộ » kéo quân Hoa lục vào chiến tranh thành phố.
Thiên thời và địa lợi không có, Trung Quốc c̣n bị thiếu yếu tố nhân ḥa. Hơn ai hết, ban lănh đạo Bắc Kinh xem Đài Loan là cái gai phải nhổ, v́ hải đảo là một nền dân chủ đúng nghĩa và xứng đáng ở châu Á, theo Mathieu Duchatel, chuyên gia Pháp thuộc viện ECFR. Trung Quốc biết rơ phe muốn thống nhất với Hoa Lục không bao giờ đủ đa số để lên cầm quyền. Một kết quả thăm ḍ ư dân công bố ngày hôm nay, ba ngày sau lời đe dọa của Tập Cận B́nh, cho thấy 84% dân Đài Loan khước từ sống chung với chế độ Hoa lục.
Điều mà Đài Bắc cần được trấn an để không mất tinh thần là sự hỗ trợ của Mỹ về chiến lược và vũ khí. Điều này vừa được tổng thống Donald Trump đáp ứng. Với John Bolton làm cố vấn an ninh quốc gia Mỹ , Đài Loan có người bạn vô giá. Ngay sau khi Tập Cận B́nh đọc xong « thông điệp gửi đồng bào Đài Loan », chủ nhân Nhà Trắng kư đạo luật « Sáng kiến Tái Bảo đảm Châu Á » (ARIA) đă được Quốc Hội biểu quyết một tháng trước : cho phép bán vũ khí cho Trung Hoa Dân Quốc để đối phó với các đe dọa hiện tại và tương lai từ Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Hoa.