Mụ vợ tôi xem các clip thanh niên xuống đường đi băo sau các trận bóng đá, ḷng nó hả hê. Nó nói:
– Này anh, nh́n tinh thần cuồn cuộn của thanh niên nước ta như thế này th́ lo ǵ giặc. Bọn Tàu mà nh́n thấy ḍng người thế này th́ chết khiếp!
Tôi bật cười:
– Này em, quân này cuồn cuộn đi băo để hoan hô bóng đá, nhưng cũng cuộn cuộn chạy trốn khi có giặc đấy!
Mụ vợ không hiểu, cứ trố mắt ếch ra nh́n tôi, chừng như mụ xem tôi là kẻ xuyên tạc ḷng yêu nước của thế hệ trẻ vậy.
Tôi kể cho mụ vợ nghe thời thanh niên của tôi. Thời đánh Pol Pot ấy. Thời ấy, bọn thanh niên đầu ḅ đầu bướu quê tôi mỗi khi có dịp lễ lạt hay vui chơi là vác trống đi cổ động ầm ĩ, cổ động xong là lợi dụng bóp vú đàn bà rồi đánh nhau sứt đầu mẻ trán. Nhưng khi được tổng động binh ra chiến trường là t́m cách chạy mất dép.
Sự thật, những thanh niên hiền lành, thường ngày bị cho là nhút nhát lại là những đứa kiên cường tập luyện và nhiều đứa viết thư bằng máu xin ra chiến trường.
Trong khi chính những thằng hàng ngày hăng cổ động, hăng đánh nhau ấy khi buộc phải thực hiện nghĩa vụ quân sự lại là những thằng hèn nhát nhất, chỉ chờ có cơ hội là đào ngũ. Đến mức tuần nào cũng có vài ba lần chính trị viên đại đội tổ chức sinh hoạt chỉnh huấn, lôi cổ những thằng đào ngũ bị bắt lại ra giữa tập thể để chửi bới, nhục mạ. Mà chửi bới, nhục mạ cũng phải, v́ những thằng ấy toàn giả đau bụng đi cầu rồi chui trốn dưới các hố xí hai ngăn để đợi đêm khuya chuồn ra khỏi doanh trại.
Hố xí hai ngăn của lính th́ khỏi chê, cứt nhầy nhụa, ḍi lúc nhúc, có con to bằng ngón tay. Chỉ ngồi ở trên ỉa xuống đă thúi ngợp thở mà những thằng đào ngũ này vẫn chui rúc ở dưới hầm đến cả ngày đêm. Một lần vệ binh lôi lên mấy thằng mà người chúng gần như ngập ngụa toàn thân trong cứt và ḍi bọ. Khiếp!
Tôi vẫn nhớ cái đêm cuối cùng ở quân trường. Khi đại đội đọc danh sách điều động về các đơn vị sau khi hoàn thành 3 tháng huấn luyện, những đứa nằm trong danh sách điều động sang Cambot khóc rống như trâu cắt tiết, khóc cả đêm trước ngày lên đường. Tôi động viên một thằng nằm bên cạnh, rằng đánh nhau với giặc không nhục, không đau đớn bằng bóp vú đàn bà và đánh nhau với bạn đâu mà khóc. Nó khóc to hơn, rằng nó sẽ chết nơi đất khách quê người, rằng có thể trở về trên chiếc xe lăn hoặc cụt chân cụt tay, thảm lắm…
Đêm ấy cửa đóng then cài, quân canh lính gác, các tân binh được phép đái ngay tại chỗ ngủ. Những thằng tôi nhớ lúc ở quê hăng máu anh hùng nhất th́ lại là những thằng khóc to nhất, có thằng c̣n ỉa văi luôn trong pḥng, mùi hôi thúi nồng nặc.
Tóm lại là tinh thần bóng đá không làm cho giặc khiếp sợ và cứt không đuổi được giặc đâu, em yêu!
Chu Mộng Long