Những năm qua cả TG có thể thấy rơ TQ phát triển kinh tế với tốc độ đáng kinh ngạc. Đây là điều khiến cho cả TG phải ghen tỵ nhưng ít ai biết rằng đây là kế hoạch 40 năm qua của TQ. Bài viết dưới đây sẽ cho thấy rơ điều đó.Tháng 12/1978, Trung Quốc bắt đầu công cuộc cải cách mở cửa khổng lồ. Ngày nay họ đạt nhiều thành tựu và cũng gặp thách thức lớn.Ngày nay, Trung Quốc đă trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, gấp đôi năng lực của Mỹ.
Gao nói với CNN: “Tôi đă từng không bao giờ nghĩ rằng một gia đ́nh Trung Quốc b́nh thường lại có thể sở hữu một chiếc ô tô. Tôi không bao giờ kỳ vọng Trung Quốc sẽ là một nước sản xuất ô tô hàng đầu. Có mơ tôi cũng không tưởng tượng được Trung Quốc sẽ chế tạo ra ô tô nhiều hơn cả Mỹ”.
Ngày 18/12 này tṛn 40 năm kể từ khi Trung Quốc bắt đầu quá tŕnh cải cách mở cửa, biến nước này từ một quốc gia nghèo nàn thành một cường quốc kinh tế.
Khi chính trị gia Trung Quốc Đặng Tiểu B́nh phát biểu trước ban lănh đạo Trung Quốc vào tháng 12/1978, GDP của Trung Quốc ở dưới mức 150 tỷ USD. Bài phát biểu này được coi là sự khởi đầu của thời kỳ cải cách mở cửa ở Trung Quốc.
Bốn mươi năm sau, GDP của Trung Quốc đă tăng vọt lên con số hơn 12.000 tỷ USD, và chỉ đứng sau con số của Mỹ.
Nhưng vào dịp kỷ niệm 40 năm bài phát biểu lịch sử này, Trung Quốc đang gặp thế khó về kinh tế.
Kỷ nguyên Đặng Tiểu B́nh
Vào năm 1978, kinh tế Trung Quốc vô cùng khó khăn sau nhiều năm quản lư kinh tế yếu kém và nhiều xáo trộn lớn về chính trị. Hàng trăm triệu nông dân rơi vào t́nh trạng thiếu dinh dưỡng kinh niên.
Ngày nay, Trung Quốc nắm giữ tới 10% tài sản toàn cầu. Chỉ trong riêng 20 năm qua, tỷ lệ tài sản trên đầu người lớn ở Trung Quốc đă tăng 4 lần, chỉ c̣n hơn 1% dân số nước này là ở trong t́nh trạng cực kỳ nghèo khó.
Trung Quốc hiện có tới 600 tỷ phú – con số này cao hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới.
Sự trỗi dậy về mặt kinh tế này của Trung Quốc được gắn với công lao của ông Đặng Tiểu B́nh.
Cách tiếp cận của ông Đặng là duy tŕ sự lănh đạo của đảng cộng sản, đồng thời giảm mức độ kiểm soát của chính phủ đối với nền kinh tế. Câu nói nổi tiếng thể hiện quan điểm thực tế của ông Đặng là: “Mèo trắng hay đen không quan trọng, miễn là bắt được chuột”.
Bắt đầu từ tháng 12/1978 đó, Trung Quốc bắt đầu thay đổi từng bước một. Nông dân có thể đem bán các sản phẩm dư thừa và thu lợi. Người dân có quyền lập doanh nghiệp riêng. Các “đặc khu kinh tế” với cơ chế hào phóng cho thương mại tự do đă được lập nên ở một số khu vực nhất định của đất nước.
Năm 1990, thị trường chứng khoán Trung Quốc đă được chính thức mở lại.
Ông Gao từng làm phiên dịch cho Đặng Tiểu B́nh từ năm 1983-1988. Gao giờ là Phó Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa, có trụ sở ở Bắc Kinh.
Ông Gao nhớ lại cách tiếp cận thực dụng của ông Đặng. Ông kể về cuộc gặp vào năm 1986 giữa Đặng Tiểu B́nh và Chủ tịch Chứng khoán New York (Mỹ) John Phelan. Khi đó nhà lănh đạo Trung Quốc đă yêu cầu Mỹ giúp họ mở một sàn chứng khoán – ư tưởng này chỉ vài năm trước đó vẫn là điều cấm kỵ.
Ông Gao nói: “Tôi vẫn nhớ h́nh ảnh sống động này: Trong cuộc gặp, ông Đặng rất khiêm nhường, ông nói với Phelan rằng ‘Người Mỹ các ông biết cách kiếm tiền và các ông là những người rất giàu có. C̣n chúng tôi ở Trung Quốc th́ lại rất nghèo’”.
Cuộc chiến thương mại và định hướng kinh tế của ông Tập
Tuy nhiên, trước thềm kỷ niệm 40 năm công cuộc cải cách mở cửa đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă phát động một cuộc chiến tranh thương mại bất ngờ và quy mô không hề nhỏ nhằm vào Trung Quốc, khiến Trung Quốc phải xem xét lại đáng kể các phương án kinh tế của ḿnh.
Nhà lănh đạo Mỹ Trump đă đặt ra hàng rào thuế quan đối với một lượng lớn hàng hóa Trung Quốc (với trị giá lên tới hàng trăm tỷ USD).
Thời ông Đặng, Trung Quốc nhấn mạnh nhiều đến việc đưa ra quyết định mang tính tập thể. Thời ông Tập, quyền lực được tập trung hơn. Và sự điều chỉnh này của ông Tập có vẻ không làm hài ḷng giới chức Mỹ.
Trước chính sách kinh tế của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, chính quyền Mỹ đă yêu cầu phía Trung Quốc để cho nước ngoài được tiếp cận nhiều hơn. Họ cũng yêu cầu chính quyền Trung Quốc giảm bớt sự hỗ trợ cho các ngành kinh tế quan trọng.
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung do Tổng thống Trump phát động đă không chỉ phủ bóng đen lên hoạt động kỷ niệm 40 năm cải cách mở cửa của Trung Quốc mà c̣n ảnh hưởng không tốt tới các kế hoạch kinh tế của ông Tập Cận B́nh. Trong cuộc chiến này, phía Mỹ có nhiều lợi thế và công cụ hơn khi họ là bên nhập siêu từ Trung Quốc./.
|