Theo yêu cầu của Mỹ, Canada bắt Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Hồng Vĩ. Vậy mà giờ đây ngẫm mà đau: Canda thiệt đơn thiệt kép v́ Mỹ-Trung đối đầu. Nó đang khiến Canada gặp không ít phiền phức với Trung Quốc.
Ngay từ khi vụ bắt giữ Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Văn Chu xảy ra, nhiều người đă tỏ ra lo ngại về việc Canada bị “mắc kẹt” trong cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc. Thật không may cho Canada, sự thật có lẽ c̣n tồi tệ hơn.
Bà Mạnh Văn Chu (trái) sau khi được bảo lănh tại ngoại. Ảnh: Canadian Press.
Nếu như Bắc Kinh buộc tội nhằm thẳng vào Washington th́ có lẽ Ottawa đă có thể dễ thở hơn một chút. Tuy nhiên, Trung Quốc dường như có ư định chuyển hướng sự gây hấn nhằm vào Canada nhằm gây sức ép gián tiếp lên phía Mỹ và Ottawa đang phải “giơ đầu chịu báng”.
Trung Quốc bắt hai công dân Canada
Truyền thông nhà nước Trung Quốc mới đây đưa tin, an ninh nước này đă bắt giữ hai người Canada trong hai sự vụ riêng lẻ v́ nghi ngờ họ có liên quan đến các hoạt động gây tổn hại đến an ninh quốc gia của Trung Quốc. Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi Bắc Kinh cảnh báo rằng việc Canada bắt giữ bà Mạnh Văn Chu ở Vancouver sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Các nhà quan sát, trong đó bao gồm cả hai cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc nói với The Guardian cho rằng, đây là hành động trả đũa của Bắc Kinh. Trung Quốc đương nhiên không thừa nhận hai vụ bắt giữ nêu trên có bất kỳ sự liên quan nào đến vụ Huawei nhưng thời gian cùng những diễn biến sắp tới sẽ trả lời cho tất cả.
Với Trung Quốc, đương nhiên vụ bắt giữ bà Mạnh Văn Chu sẽ được coi như một động thái chính trị dù phía Mỹ cho rằng họ hành động bởi bà Mạnh đă cố t́nh vi phạm các lệnh cấm vận để làm ăn với Iran.
Bà Mạnh Văn Chu, con gái người sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi, bị bắt hôm 1/12 ở Canada theo yêu cầu của Mỹ với cáo buộc lừa dối các ngân hàng quốc tế, nhằm sử dụng công ty con Skycom để bán thiết bị máy tính do Mỹ sản xuất cho Iran, hành động vi phạm lệnh cấm vận thương mại mà Washington áp đặt với Tehran. Tuy nhiên, bà Mạnh phủ nhận bất cứ vi phạm nào.
Vụ bắt giữ diễn ra giữa lúc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung chưa có hồi kết, bản thân bà Mạnh cũng là người có tầm ảnh hưởng không phải là nhỏ. Mỹ rơ ràng hiểu những hệ quả đặt ra trong vụ bắt giữ nhưng thực tế động thái này không phải là chưa từng có. Hồi đầu năm nay, Mỹ đă ban hành lệnh bắt giữ cựu Giám đốc điều hành của hăng xe hơi Volkswagen Martin Winterkorn v́ có liên quan đến vụ bê bối gian lận khí thải. Và rơ ràng, vụ bắt giữ bà Mạnh Văn Chu không phải là hành động bột phát từ phía Mỹ mà Giám đốc tài chính của Huawei đă trở thành đối tượng của một cuộc điều tra kéo dài 2 năm qua.
Canada “chịu trận” thay Mỹ
Dù ǵ đi chăng nữa, các lời đe dọa nhằm vào Canada đều được cho là “đặt sai chỗ”. Canada đă thực hiện những ǵ họ buộc phải làm theo thỏa thuận dẫn độ kư kết với Mỹ: bắt giữ một nghi phạm theo yêu cầu và thực hiện các tŕnh tự tố tụng theo quy định của hệ thống tư pháp sở tại. Bà Mạnh – người phủ nhận hành vi sai trái của ḿnh đă được phép tiếp cận lănh sự, được đảm bảo đầy đủ quyền lợi pháp lư và hiện đang được tại ngoại sau khi nộp tiền bảo lănh