Philipines và Trung Quốc đang lợi dụng nhau. Phía Manila đang muốn Trung Quốc đầu tư nên không dám động chạm ǵ về vấn đề Biển Đông. Trung Quốc th́ tất nhiên cũng muốn điều đó.
Theo giới quan sát, Philippines sẽ tranh thủ sự ủng hộ của Bắc Kinh nhằm đạt được nhiều thỏa thuận đầu tư hơn nữa, trong thời gian Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh thăm Manila vào tháng tới.
Điều này chứng tỏ Philippines đang tạm gác các vấn đề liên quan Biển Đông trong khi quốc gia Đông Nam Á này có thái độ nước đôi đối với cuộc chiến thương mại và bất đồng chiến lược hiện nay giữa Trung Quốc và Mỹ.
Trung Quốc và Philippines cố gắng xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn. Ảnh: Getty
Trong khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte có xu hướng nghiêng về Bắc Kinh th́ chính quyền của ông tuyên bố Manila theo đuổi “chính sách đối ngoại độc lập” mà không phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc nào.
Lập trường địa chính trị nước đôi với Trung Quốc và Mỹ, đồng minh quốc pḥng truyền thống của Philippines, sẽ là phép thử khi Chủ tịch Trung Quốc tới Manila sau khi tham dự diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái B́nh Dương (APEC) 2018 tại Papua New Guinea vào tháng 11 tới.
Giới phân tích nhận định, có thể có bước tiến trong các cơ chế tham vấn song phương cũng như các dự án phát triển năng lượng ở Biển Đông.
Giáo sư Aries Arugay nghiên cứu khoa học chính trị tại Đại học Philippines-Diliman nhận xét: “Chuyến thăm sẽ củng cố mối quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc. Sẽ có nhiều thỏa thuận kinh tế hơn và nhiều sự hợp tác hơn. Chính phủ của Tổng thống Duterte sẽ tận dụng điều này, bởi Trung Quốc có thể giúp giảm nhẹ t́nh trạng lạm phát hiện nay ở Philippines”.
Tuy nhiên, theo chuyên gia này, vấn đề liên quan phán quyết của ṭa trọng tài quốc tế năm 2016 về Biển Đông sẽ không bị lăng quên mà chỉ là tạm gác lại.
H́nh ảnh vệ tinh của Băi Vành Khăn ở Quần đảo Trường Sa. Ảnh: AP
Trong khi đó, nhà phân tích Anwita Basu từ Đơn vị T́nh báo Kinh tế ở Singapore, cho rằng, chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc sẽ là “bước ngoặt” đánh dấu sự chuyển dịch chính sách đối ngoại của Tổng thống Duterte sang Trung Quốc.
C̣n chuyên gia Aaron Rabena thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Philippines nhận định, mục tiêu của cả hai nước là duy tŕ đà tích cực và mang tính xây dựng bởi Trung Quốc không muốn bị vây quanh bởi các quốc gia láng giềng thù địch.
Đề cập tới mối quan hệ với Mỹ, chuyên gia Luke Lischin nghiên cứu khu vực Đông Nam Á tại trường Cao đẳng Quân sự Quốc gia ở Washington, nhận định trong khi Mỹ tập trung vào mối quan hệ quân sự với Philippines, th́ nước này lại im lặng trước cuộc chiến chống ma túy đẫm máu của Tổng thống Duterte.
Ông Lischin chia sẻ: “Thất bại chủ yếu trong chính sách Philippines của Mỹ là việc Washington thiếu tầm nh́n tích cực về hợp tác song phương trong tương lai”.
Tuy vậy, về phía Philippines, quan điểm với Mỹ vẫn duy tŕ tích cực. Kết quả một khảo sát gần đây do trung tâm nghiên cứu Pew công bố cho thấy, 77% người được hỏi ở Philippines ủng hộ Mỹ là nhà lănh đạo toàn cầu, trong khi chỉ có vỏn vẹn 12% người được hỏi ưa thích Trung Quốc hơn./