Mỹ và Trung Quốc bắt đầu áp đặt mức thuế mới trên hàng hóa của nhau vào ngày hôm qua 24/9. Không có dấu hiệu lùi bước của cả hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới. Theo nhận định của các chuyên gia, hậu quả cuộc chiến sẽ ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu.
Chứng khoán Thượng Hải “đỏ sàn” do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Ngày càng gay gắt
Theo Reuters, thuế quan 10% của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD và thuế quan trả đũa 10% của Bắc Kinh vào lượng hàng hóa từ Mỹ trị giá 60 tỷ USD có hiệu lực vào giữa trưa 24-9. Hai quốc gia này đă đánh thuế qua lại giá trị hàng hóa trị giá 50 tỷ USD vào đầu năm nay. Các sản phẩm của Trung Quốc bị áp đặt thuế mới trong đợt này gồm máy hút bụi, các thiết bị kết nối Internet, trong khi hàng hóa của Mỹ bị Bắc Kinh nhắm vào bao gồm khí tự nhiên hóa lỏng và một số loại máy bay. Mặc dù một quan chức cấp cao của Nhà Trắng vào tuần trước cho biết, Mỹ sẽ tiếp tục tham vấn Trung Quốc để có một “hướng đi tích cực” nhưng đến nay, không bên nào báo hiệu sẵn sàng thỏa hiệp.
Vào cuối tuần qua, giới chức Mỹ cho biết, chưa định ra thời điểm cho ṿng đàm phán tiếp theo giữa hai nước. Tờ Wall Street Journal cho rằng, Trung Quốc đă cáo buộc Washington không tuân thủ các cuộc đàm phán thương mại và đă quyết định không cử Phó Thủ tướng Lưu Hạc tới Washington trong tuần này.
Các nhà kinh tế cảnh báo, nếu cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung kéo dài, cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng không chỉ của Mỹ và Trung Quốc mà c̣n với nền kinh tế toàn cầu. Căng thẳng thương mại cũng đă khiến mối quan hệ rộng lớn giữa Bắc Kinh và Washington liên quan một số vấn đề khác ngày càng gay gắt hơn. Trung Quốc đă triệu tập đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh và hủy các cuộc đàm phán quân sự chung (dự kiến diễn ra ngày 25-9) để phản đối quyết định của Mỹ về việc trừng phạt một công ty quân đội Trung Quốc mua máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa đối không của Nga. C̣n Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 22-9 đă nhắc lại một lần nữa lời đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn đối với hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh trả đũa.
Trung Quốc ra sách trắng về thương mại
Tân Hoa Xă ngày 24-9 công bố sách trắng của Trung Quốc về thương mại. Theo đó Bắc Kinh cáo buộc Washington về các chiến thuật “bắt nạt” và “đe dọa” kinh tế. Tài liệu tuyên bố rằng các chính sách trừng phạt của Mỹ đối với các sản phẩm Trung Quốc đă “làm suy yếu đáng kể” các mối quan hệ kinh tế song phương và đe dọa hệ thống thương mại đa phương của thế giới. Văn bản 36.000 từ này không đề cập tên cụ thể Tổng thống Mỹ Donald Trump, chỉ nhấn mạnh lại niềm tin vào thương mại tự do và đa phương. “Hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất và chỉ có sự hợp tác cùng thắng mới có thể dẫn đến một tương lai tốt đẹp hơn cho Trung Quốc và Mỹ”, sách trắng viết.
Tờ South China Morning Post dẫn lời ông Liu Weidong, chuyên gia về quan hệ Trung-Mỹ từ Viện Hàn lâm Khoa học Xă hội Trung Quốc, cho biết thông qua tài liệu này, Bắc Kinh không có ư định chấm dứt cuộc chiến thương mại với Washington mà chỉ để cho cộng đồng quốc tế thấy sự “chân thành và sẵn ḷng giải quyết vấn đề thương mại”.
Ông Julian Evans-Pritchard, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Capital Economics, nói Bắc Kinh muốn được nh́n nhận “là một nạn nhân chứ không phải là thủ phạm” của cuộc chiến thương mại và sách trắng là một phần của nỗ lực đó. Ông Rob Carnell, Giám đốc kinh tế châu Á của Tập đoàn ngân hàng và tài chính đa quốc gia ING nói với Reuters rằng Trung Quốc hiện chưa thể đàm phán thêm nữa với Mỹ và đang có các biện pháp nhằm hạn chế thiệt hại do mức thuế mới nhất của Mỹ đối với tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc. Cũng theo ông, Trung Quốc có thể chờ đợi sau cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ của Mỹ để có thể quyết định các bước đi tiếp theo với Washington.