Đúng vậy, vàng c̣n sợ hơn cả rắn độc. Tuy vậy chúng ta phải hiểu ngọn ngành câu nói này của Đức Phật. Chúng ta cùng t́m hiểu nhé.
Một hôm Đức Phật cùng với A Nan đi trên cánh đồng ruộng ở Xá Vệ Quốc. Đức Phật bỗng dừng bước và nói: “A Nan, con hăy nh́n ụ đất nhỏ trên thửa ruộng phía trước, ở đó đang ẩn nấp một con rắn độc đáng sợ!”
A Nan cũng dừng bước nh́n về hướng Đức Phật chỉ, sau khi quan sát liền nói: “Quả nhiên là có một con rắn độc lớn đáng sợ!”
Lúc ấy có một người nông dân đang cuốc ruộng ở gần đó nghe được cuộc đối thoại giữa Đức Phật và A Nan, nghe nói trong ruộng có rắn độc bèn đến xem thử. Nhưng anh ta không thấy rắn mà lại phát hiện ra một hũ vàng ở trong ụ đất nhỏ đó.
Người nông dân lẩm bẩm một ḿnh: “Rơ ràng là một hũ vàng, nhưng sao những ḥa thượng này cứ khăng khăng bảo là rắn độc, thật không hiểu nổi họ đang nghĩ ǵ. Ai mà may mắn được như ḿnh chứ, đi cuốc ruộng mà cuốc được cả một hũ vàng thế này, phải mau mang về nhà thôi, nửa đời c̣n lại không cần lo cơm áo gạo tiền nữa rồi”.
Anh ta nhanh chóng đào hũ vàng, rồi vội vàng mang về nhà. Người nông dân vốn nghèo khổ, một ngày cơm ba bữa c̣n khó khăn nay đột nhiên phát tài, anh ta vui mừng khôn xiết, bắt đầu lao vào mua sắm quần áo, đồ đạc trong nhà, ăn những món sơn hào hải vị một cách vô độ.
Người cùng làng với anh ta đều vô cùng thắc mắc nên những lời đồn bay đi khắp nơi, một đồn mười, mười đồn trăm, chẳng lâu sau đă truyền đến tai quan phủ.
Quan phủ cho người gọi anh ta đến và hỏi: “Nghe nói ngươi trước kia rất nghèo, nhưng sau một đêm đă trở thành phú ông. Số tiền ấy đến từ đâu, có phải nhà ngươi ăn trộm hay không? Mau khai thật đi”.
Người nông dân cuối cùng đă bị xử tội tử h́nh. Ngày hành án, anh ta nh́n lên đoạn đầu đài mà ḷng vô cùng hoảng sợ, miệng không ngừng lẩm bẩm: “Đức Phật ơi, đó thực sự là rắn độc! A Nan ơi thực sự đó là một con rắn độc lớn!”
Quan phủ nghe thấy những lời nói lạ lùng ấy bèn cho rằng trong chuyện này hẳn phải có duyên cớ ǵ đó, nên liền bẩm báo chuyện này lên nhà vua.
Nhà vua cho triệu người nông dân đó đến và hỏi: “Nhà ngươi phạm tội ăn cắp, lúc thụ án không ngừng lẩm bẩm “Đức Phật ơi, đó thực sự là rắn độc! A Nan ơi thực sự đó là một con rắn độc lớn!” Rốt cuộc ngươi có ư ǵ?”
Người nông dân sợ hăi thưa với nhà vua: “Dạ thưa Đại vương, hôm đó thảo dân đang làm việc ngoài đồng, th́ Đức Phật và A Nan có đi ngang qua đó. Họ nh́n thấy bên dưới một ụ đất có chôn vàng, nhưng đều nói đó là một con rắn độc, là một con rắn độc lớn, thảo dân không tin nên đă đào chỗ vàng lên rồi đem về nhà. Thảo dân rơi vào bước đường ngày hôm nay mới ngộ ra được đó thực sự là một con rắn độc lớn. Vàng có thể làm cho thảo dân trở nên giàu có, cũng có thể khiến thảo dân mất mạng, nó thực sự c̣n đáng sợ hơn cả rắn độc.”
Rồi anh ta lại tiếp tục bẩm với nhà vua: “Đức Phật nói đó là một con rắn độc, A Nan nói đó là một con rắn độc lớn. Thậm chí c̣n đáng sợ hơn cả rắn độc, đến hôm nay thảo dân mới hiểu ra. Thảo dân ngu muội, thấy vàng th́ coi như bảo vật nên mới u mê ch́m đắm vào bể khổ. Chỉ khi từ bỏ được ư định đen tối trong đầu th́ mới không bị vàng mê hoặc.”
Nhà vua sau khi nghe được những lời thành thật từ đáy ḷng của người nông dân cũng đă nảy sinh sự tin tưởng rất lớn đối với giáo nghĩa của Đức Phật. Nhà vua không những tán thưởng lời dạy của Đức Phật mà c̣n tán thưởng sự giác ngộ của người nông dân, do vậy đă tuyên bố vô tội và thả anh ta về nhà.
Trong bất ḱ xă hội nào, đồng tiền cũng có một giá trị to lớn. Nó giúp con người thuận lợi trong trao đổi mua bán hằng ngày. Thử lật lại lịch sử xem, nếu không có sự xuất hiện của đồng tiền th́ xă hội sẽ không được phát triển như ngày nay và không ai có thể tưởng tượng ra nổi cảnh mua bán sẽ diễn ra như thế nào?
Chính bởi cái giá trị to lớn của đồng tiền trong cuộc sống như thế nên hằng ngày có biết bao con người làm việc cật lực, thậm chí bất chấp nguy hiểm để kiếm ra tiền. Có thể v́ cuộc sống mưu sinh của gia đ́nh, thương lũ con gầy đói rách rưới mà bác nông dân vất vả một nắng hai sương trên cánh đồng. Có thể v́ muốn thoát nghèo, hướng đến tương lai tốt đẹp hơn mà bao nhiêu học sinh nỗ lực, thức khuya dậy sớm, ngày đêm học tập. Và có thể trong tâm thức họ vẫn văng vẳng lời căn dặn giản dị của người cha: “Nghề nông ḿnh khổ lắm con à. Chỉ có con đường học tập mới giúp con thoát khỏi cái nghèo truyền kiếp mà đời ông, đời cha, đời chú phải gánh chịu”, …
Ngoài ra, đơn giản chỉ v́ họ quan niệm “có tiền là có tất cả” mà họ bỏ công sức ra lao động. Nếu không có giá trị lớn th́ đồng tiền không cần được bảo quản cẩn thận. Và chắc chắn các ngân hàng cũng không cần bảo vệ, canh giữ. Nhưng không phải v́ có giá trị mà đồng tiền luôn mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Tuỳ vào mỗi cá nhân người sử dụng mà đồng tiền tốt hay xấu. Nó chỉ thật sự đúng là “đồng tiền” khi ở trong tay một con người cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Hay nói cách khác, nó chỉ là nó theo đúng nghĩa khi nó là đầy tớ cho một người tốt. Đồng tiền giúp con người trang trải cuộc sống mưu sinh hằng ngày cho gia đ́nh. Trong mọi xă hội, đặc biệt trong cơ chế thị trường hiện nay, đồng tiền càng có vai tṛ to lớn. Dù biết ràng đồng tiền chỉ là công cụ mưu sinh giúp con người thoả măn nhu cầu vật chất lẫn tinh thần.
Dùng tiền đúng lúc, đúng chỗ cho những mục đích tốt đẹp th́ nó thật sự là người tớ tốt. Nó phục vụ cho con người, mang lại hạnh phúc cho cá nhân, gia đ́nh, tạo hoà b́nh, ổn định cho cộng đồng xă hội. Như vậy vai tṛ của đồng tiền trong cuộc sống là không thể phủ nhận. Nhưng cũng chính v́ sức mạnh to lớn trong đời sống mà đồng tiền đă tạo nên một ma lực đáng sợ đối với con người, đặc biệt đối với những kẻ tham lam.