Là người ai muốn có tâm an và sống hạnh phúc. Thế nhưng dường như tật bẩm sinh là ích kỷ, hơn thua. Nếu không nh́n rơ được bản thân và không dũng cảm vứt đi th́ ḿnh sẽ trở thành kẻ thù của chính cuộc đời ḿnh.
Tâm lư con người thường hay bị ngoại vật chi phối, từ khi mở mắt chào đời cho đến phút lâm chung, ḷng người không ngừng lưu chuyển: sáng bước ra cửa, ánh mặt trời chiếu rọi th́ sẽ cảm thấy tâm t́nh rất sảng khoái; gặp mưa sẽ cảm thấy ủ dột; gặp điều không như ư th́ thấy nóng vội sốt ruột; có được chút đỉnh lợi ích th́ sẽ thấy măn nguyện lắm lắm; được khen th́ vui mừng hớn hở; bị chê th́ cảm thấy mất mặt buồn rầu… Sống như vậy th́ mệt mỏi lắm!
Cũng có người nhận ra được điều ấy, nhưng chẳng biết t́m lối ra ở đâu cả, nên đành để tâm ḿnh bay bổng trong những thú vui riêng. Đó có thể là những chuyến đi bất tận thử thách bản thân ḿnh; là những cảnh thiên nhiên nao ḷng mỗi dịp chinh phục một đỉnh núi; là những khi t́m được một món đồ quư hiếm mà ḿnh sưu tập; hay là những dịp sắm sửa được thứ ǵ mà ḿnh ưng ư lắm. Thế nhưng đó cũng chẳng phải là bị ngoại vật chi phối hay sao?
Trong thiên “Giải tế” sách Tuân Tử có viết: “Nhân tâm tỉ như bàn thủy, chính thố nhi vật động, tắc trạm trọc tại hạ, nhi thanh minh tại thượng”, có nghĩa là ḷng người giống như nước trong bát, rót vào một cách nhẹ nhàng không dao động th́ tạp chất sẽ lắng xuống dưới, c̣n nước sạch trong sẽ nổi lên trên.
Người ta nếu muốn được đến tâm không động ấy, th́ chẳng phải là nên tu tâm hay sao? Được lợi th́ đừng đắc ư, chịu thiệt mà vẫn nhẫn nhịn; không khoe khoang, cũng không đố kỵ; biết coi nhẹ cái lợi của ḿnh, biết nghĩ cho người khác; hiểu rơ trách nhiệm của bản thân nhưng lại không cầu được mất. Làm được như thế th́ ắt sẽ luôn tự tại.
Nhiều người cứ thở ngắn than dài, tại sao ḿnh lại không được may mắn như họ, có một người ba, người mẹ giàu, tại sao ḿnh lại không được có một khu đẹp đẽ để làm pḥng ngủ, pḥng học… v́ có được những thứ ấy, nhất định ḿnh sẽ thành công, thành người chiến thắng được tất cả… Điều này sai quá. Tại sao có nhiều người ngủ gầm cầu vẫn có thể đỗ đại học, c̣n có những người con nhà giàu hẳn hoi, có xe đẹp để đi hẳn hoi, lại hết ra tù vào tội.
Vậy điều khác biệt ở đây là ǵ: không phải là những điều kiện bên ngoài đâu bạn à, mà là những yếu tố ở bên trong cơ thể bạn mà thôi: bạn đặt mục tiêu như thế nào, và đă làm những ǵ để đạt được mục tiêu ấy… bạn đă thực sự cố gắng và quyết tâm vượt lên chính ḿnh và số phận hay chưa? Bạn thử hỏi lại ḿnh xem, trong khi người ta thức đến 3-4 giờ sáng để học th́ bạn đi đâu, bạn đi bar, nhà hàng, hoặc bạn ngủ nướng, bạn nên nhớ, thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng…