Mộng bá chủ hoàn cầu của Trung Quốc đang được thực hiện từng bước một. Trên con đường t́m kiếm quyền lực này, Trung Quốc "bao sân" cả bành trướng quân sự, tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài, tích trữ tài nguyên và đặt dấu ấn vào các luật lệ, tiêu chuẩn quốc tế. Washington dần tỉnh ngộ về Chiến dịch cánh tay nối dài của Trung Quốc.
Màn tŕnh diễn của Viện Khổng Tử tại TP Indianapolis, bang Indiana - Mỹ trong lễ kỷ niệm 100 năm thành lập thành phố năm 2011 Ảnh: PRI
Dùng tiền mua ảnh hưởng
Theo báo Washington Post, trong nỗ lực c̣n được gọi là nối dài cánh tay quyền lực mềm, Bắc Kinh đang kết hợp táo bạo giữa những ưu đăi kinh tế với đ̣i hỏi về chính trị. Cách họ xử lư quan hệ với Thượng nghị sĩ Steve Daines của bang Montana - Mỹ mà truyền thông nước này lan truyền hồi giữa tháng 12-2017 được cho là một trong những trường hợp điển h́nh.
Chưa đầy 1 tháng sau khi phấn khởi thông báo hợp đồng xuất bán lượng thịt ḅ trị giá 200 triệu USD cho một nhà bán lẻ hàng đầu Trung Quốc, vị nghị sĩ vốn là doanh nhân này bắt đầu thấm thía rằng với Trung Quốc, hợp đồng mua bán thịt ḅ không phải chỉ liên quan tới... thịt ḅ. Ông Daines nhận được yêu cầu của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ tiếp đón một phái đoàn các quan chức Trung Quốc phụ trách vấn đề Tây Tạng tới thăm Washington. Chuyến thăm "vô t́nh" diễn ra cùng lúc lănh đạo Tây Tạng lưu vong Lobsang Sangay cũng tới Mỹ để gặp các nhà lập pháp nước này và cộng đồng người Tây Tạng ở đây.
Đáng chú ư hơn, cuộc tiếp đón do ông Daines chủ tŕ diễn ra một ngày trước khi Tiểu ban Các vấn đề đối ngoại châu Á của Hạ viện Mỹ tổ chức một cuộc điều trần về Tây Tạng. Sau cuộc gặp, trang China Daily của Trung Quốc loan tin các thượng nghị sĩ chủ nhà đă ca tụng giới chức Trung Quốc tại Tây Tạng "làm tốt công việc bảo vệ môi trường và bảo tồn văn hóa truyền thống".
Trường hợp nêu trên được cho là lát cắt cụ thể của chiến lược tranh thủ chính khách phương Tây của Trung Quốc nhằm dập tắt các chỉ trích nhằm vào những vấn đề nhạy cảm liên quan tới nước này. Ông Derek Mitchell, cựu Đại sứ Mỹ tại Myanmar, cho rằng bằng việc đỡ đần cho Trung Quốc dập tắt những chỉ trích ở Washington, hành động của ông Daines đă "ghi điểm" cho chiến dịch mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh. "Điều đó củng cố niềm tin của người Trung Quốc rằng bất kỳ người nào cũng có thể mua được…" - ông Mitchell nhấn mạnh.
Mờ ám
Úc, New Zealand và Canada gần đây cũng rúng động v́ những tiết lộ về các nỗ lực của Trung Quốc ḥng "mua chuộc" các chính trị gia, các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp.
Trong khi đó, ngày 13-12-2017, Ủy ban Điều hành của Quốc hội Mỹ về Trung Quốc (CECC) đă tổ chức một buổi điều trần có chủ đề "Cánh tay nối dài của Trung Quốc" để phơi bày các nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giành ảnh hưởng chính trị, kiểm soát các cuộc thảo luận về những chủ đề nhạy cảm, can thiệp vào các tổ chức đa phương, đe dọa nhà hoạt động nhân quyền, kiểm duyệt sách vở của nhà xuất bản nước ngoài và tác động vào trường đại học, viện nghiên cứu.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio, đồng chủ tịch CECC lúc bấy giờ, cảnh báo nỗ lực của Trung Quốc nhằm tác động tới chính sách và các quyền tự do cơ bản của Mỹ lan rộng hơn nhiều so với những ǵ người ta nhận ra. Đó là một nỗ lực toàn diện không chỉ đơn giản để t́m cách phô diễn một bộ mặt sáng sủa hơn của Trung Quốc mà c̣n nhằm vào chính người Mỹ trong ḷng nước Mỹ. Ông Rubio chỉ rơ Viện Khổng Tử do Chính phủ Trung Quốc mở tại các trường đại học ở Mỹ hoạt động theo những hợp đồng mờ ám và thường bị cáo buộc can thiệp vào các hoạt động giảng dạy có liên quan đến Trung Quốc.
Nhiều nghị sĩ khác của Mỹ cũng kêu gọi phải xem xét kỹ lưỡng hoạt động tài trợ của Bắc Kinh cho các nghiên cứu của các viện chiến lược, tổ chức học thuật và hợp tác trí tuệ.
Trang Foreign Policy hồi năm ngoái đă đăng tải bài viết tiết lộ chi tiết việc cựu trưởng đặc khu kinh tế Hồng Kông Đổng Kiến Hoa chi tiền tài trợ các công tŕnh nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp (SAIS) của ĐH John Hopkins, Viện Brookings và các cơ quan khác của Mỹ. Hoạt động tài trợ này diễn ra thông qua Quỹ Trao đổi Trung - Mỹ (CUSEF) của ông Đổng, vốn đang là Phó Chủ tịch Hội nghị Cố vấn Chính trị Nhân dân Trung Quốc - cơ quan có nhiệm vụ thúc đẩy tuyên truyền về Trung Quốc ở nước ngoài.
Những tổ chức "trót" nhận tài trợ của Trung Quốc thường quả quyết rằng tính độc lập về học thuật của họ không hề sứt mẻ nhưng Bắc Kinh thực tế đă ít nhiều đạt được mục đích từ khai thác nhu cầu tiền bạc bức thiết của các tổ chức đó. Các nhà nghiên cứu hiểu rằng con đường tiếp cận Trung Quốc phụ thuộc vào sự biết điều của họ. C̣n các nhà xuất bản đồng ư xóa những bài viết chỉ trích Trung Quốc khỏi các ấn phẩm để tiếp cận thị trường nước này.
Cuộc chiến toàn cầu mới
Chính quyền Canberra - Úc đang thúc đẩy một dự luật về việc ngăn chặn sự can thiệp của nước ngoài dự kiến sẽ được quốc hội bỏ phiếu trong tháng 5-2018.
Chính trường Úc bắt đầu dậy sóng sau tiết lộ động trời rằng phần lớn các khoản tài trợ nước ngoài cho các đảng chính trị đến từ Bắc Kinh. Một nghị sĩ Công Đảng Úc (ALP) được cho là đă đi ngược lại lập trường của đảng ḿnh về vấn đề biển Đông để đưa ra những phát ngôn hùa với Trung Quốc sau khi bị một nhà tài trợ nước này đe dọa sẽ cắt giảm hỗ trợ tài chính!
Tại New Zealand, hồi tháng 9-2017, học giả Anne-Marie Brady đă vạch trần những nỗ lực của Bắc Kinh như tung các chiến thuật bao gồm cố gắng kiểm soát các tổ chức đại diện cho cộng đồng người Hoa ở New Zealand, tài trợ tiền cho các chính trị gia và các cơ sở giáo dục. Đáng chú ư, nhà lập pháp Yang Jian của nước này bị tố có thể đă liên kết với t́nh báo quân sự Trung Quốc.
Theo nữ học giả Brady, sau công bố nói trên, văn pḥng của cô đă bị đột nhập. Ba laptop, 2 điện thoại di động cùng một thẻ nhớ từ chuyến đi gần nhất của cô tới Trung Quốc đă bị lấy mất. Ngoài ra, cô c̣n nhận được những lá thư nặc danh đe dọa tấn công. Cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đă đến thăm Brady hồi đầu tuần này, đồng thời lên tiếng cảnh báo quyết liệt về vấn đề can thiệp của Trung Quốc tới cả New Zealand và Úc, nói rằng một cuộc chiến toàn cầu mới đang bắt đầu.
Therealrtz © VietBF