V́ sao Triều Tiên không kỷ niệm sinh nhật Kim Jong-un? Nguyên nhân một phần được cho là thời tiết lạnh giá và chi phí tốn kém. Ngày sinh Kim Jong-un không được đánh dấu trong lịch Triều Tiên.
Nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un theo dơi một màn biểu diễn âm nhạc ở B́nh Nhưỡng hồi năm 2016.
8/1 được cho là ngày sinh của nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Nhưng ngày này lại xuất hiện trên lịch Triều Tiên năm 2018 như một thứ hai b́nh thường, không có bất kỳ hoạt động kỷ niệm nào, theo Business Insider.
Lần gần đây nhất sinh nhật của ông Kim được nhắc đến là vào năm 2014, khi ngôi sao bóng rổ Mỹ Dennis Rodman hát bài "Happy Birthday" cho nhà lănh đạo sau một trận đấu giao hữu ở B́nh Nhưỡng. Nếu những người ở bên ngoài có thể xem video quay cảnh Rodman hát th́ người dân Triều Tiên chỉ biết rằng cựu tuyển thủ bóng rổ Mỹ đă "hát một ca khúc đặc biệt".
Triều Tiên luôn sẵn sàng tung lời đe dọa bất kỳ ai xúc phạm nhà lănh đạo Kim Jong-un và thường tổ chức nhiều hoạt động hoành tráng để kỷ niệm các vụ thử hạt nhân, vậy nên việc họ "im hơi lặng tiếng" trước sinh nhật nhà lănh đạo khiến giới chuyên gia không khỏi thắc mắc. Một số lời giải thích đă được đưa ra.
Quá lạnh và quá đắt
Hazel Smith, chuyên gia thuộc Trường nghiên cứu châu Phi và phương Đông (SOAS) ở London, Anh, từng sống tại Triều Tiên từ năm 1998 đến 2001, cho rằng việc Triều Tiên không kỷ niệm sinh nhật ông Kim Jong-un "không có ǵ bất ngờ".
"Ông Kim Jong-un giờ đây là lănh đạo tối cao. Mỗi lời ông ấy nói đều giống như mệnh lệnh. Các nhà tuyên truyền Triều Tiên không cần lấy hẳn một ngày để đề cao điều mà ai cũng biết nữa" bà Smith nhận xét nhưng thêm rằng sinh nhật cố lănh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành và Kim Jong-il, ông và cha nhà lănh đạo Kim Jong-un, đều được quy ước là ngày lễ quốc gia.
Mặt khác, theo Smith, việc tổ chức một ngày kỷ niệm quốc gia "rất đắt đỏ". Bên cạnh đó, vào khoảng thời gian này trong năm, thời tiết lạnh giá khiến các hoạt động ngoài trời khó diễn ra.
"Tổ chức các hoạt động ăn mừng những ngày lễ quốc gia rất tốn kém và cần đến hàng ngh́n người tham gia nhưng tháng một lại là thời điểm lạnh giá nhất năm, có lúc xuống tới -25 độ C", Smith cho biết. "Không khả dĩ lắm nếu tổ chức một màn diễu hành quy mô khi họ sắp có ngày 16/2 (sinh nhật cố lănh đạo Kim Jong-il) để kỷ niệm".
Giảm uy tín
Một lư do khác khiến Triều Tiên không tổ chức kỷ niệm sinh nhật nhà lănh đạo có thể xuất phát từ việc uy tín của ông Kim ở trong nước đang có dấu hiệu suy giảm bởi áp lực từ các lệnh trừng phạt quốc tế, cây bút Alexandra Ma từ Business Insider suy đoán. Liên Hợp Quốc năm ngoái thông qua hàng loạt lệnh trừng phạt khắc nghiệt đối với B́nh Nhưỡng v́ các vụ thử hạt nhân và tên lửa.
Một nguồn tin bên trong Triều Tiên hồi tháng trước nói với trang tin Daily NK, trụ sở ở Hàn Quốc: "Các biện pháp trừng phạt quốc tế, đặc biệt là những biện pháp được đưa ra sau vụ thử hạt nhân lần 6 hồi tháng 9, đă gây ra không ít khó khăn cho người lao động Triều Tiên. Nhiều người bị mất việc do hệ quả từ t́nh trạng ngành xuất khẩu than đá bị đ́nh trệ. Vậy nên, niềm tin công chúng dành cho ông Kim Jong-un giảm theo".
"Trong khi chính quyền thúc đẩy tuyên truyền về sự phát triển của chương tŕnh hạt nhân và tên lửa, những thương gia thành công thậm chí cũng rơi vào cảnh thất nghiệp, đói kém", nguồn tin cho hay.
Tuy nhiên, theo nguồn tin, chính quyền vẫn "đưa ra các bài giảng" và "phát quà vặt cho trẻ em" vào ngày này.
Ông Kim Jong-un theo dơi một vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa hồi tháng 4 năm ngoái.
Chưa đủ tầm
Giới quan sát nhận định sở dĩ sinh nhật nhà lănh đạo Kim Jong-un không được kỷ niệm cũng có thể bởi ông chưa thể gây tiếng vang đủ lớn, chưa thu phục đủ sự tôn sùng từ người dân.
"Người Triều Tiên có lẽ cho rằng c̣n quá sớm để tôn vinh ông Kim Jong-un lên mức ấy", Owen Miller, chuyên gia tại SOAS, b́nh luận.
"Ông Kim Jong-il được chỉ định là người kế nhiệm chủ tịch Kim Nhật Thành vào năm 1980 và ḷng tôn kính đối với ông ấy trong người dân đă phát triển từ trước khi ông lănh đạo đất nước. Trái lại, ông Kim Jong-un mới chỉ được giới thiệu với công chúng Triều Tiên một đến hai năm trước thời điểm lên nắm quyền vào năm 2011".
Một số chuyên gia thậm chí c̣n đề cập tới khả năng ông Kim dường như đang cố gắng để tái xây dựng h́nh ảnh bản thân như một lănh đạo v́ nhân dân và việc chọn sinh nhật ông làm ngày lễ quốc gia sẽ ảnh hưởng tới nỗ lực ấy.
Guardian hồi tháng 9 năm ngoái đưa tin Kim Yo-jong, em gái ông Kim, đồng thời là một quan chức cấp cao trong chính quyền Triều Tiên, đang t́m cách để "tạo dựng sự sùng bái cá nhân xung quanh anh trai ḿnh, trong đó bao gồm nỗ lực biến h́nh ảnh ông Kim trở thành một lănh đạo quảng đại và gần gũi".