Nói đến vụ nổ mạnh nhất của thế kỷ 20 chính là quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống Hiroshima (Nhật Bản) vào năm 1945. 23 năm sau đó, cũng suưt xảy ra một vụ nổ mạnh hơn Hiroshima ở cảng Hải Pḥng. Nhưng Hải Pḥng đă thoát vụ nổ này như thế nào?
Tháng 7/1968, tàu Aleksandr Grin của Liên Xô đến cảng Hải Pḥng với lô hàng diêm tiêu phục vụ ngành công nghiệp quốc pḥng và nông nghiệp Việt Nam theo đơn đặt hàng của chính quyền nước sở tại. Vận chuyển diêm tiêu dù là bên cạnh các mặt hàng "ḥa b́nh" như chuối và bông cũng đ̣i hỏi mọi biện pháp an toàn tối đa, đặc biệt là pḥng cháy.
Một thí dụ vào năm 1947, tại cảng của Texas-City, hỏa hoạn đă xảy ra trên con tàu của Pháp làm nổ tung 2.000 tấn diêm tiêu. Vụ tai nạn kéo theo phản ứng dây chuyền các đám cháy và vụ nổ trên nhiều tàu hàng và tàu chở dầu đỗ lân cận. Hậu quả là hơn 1.500 người thiệt mạng, hàng trăm người mất tích. Cảng và một phần Texas-City đă bị phá hủy, nhiều doanh nghiệp bị san bằng hoặc cháy rụi.
Thảm họa năm 1921 tại một nhà máy hóa chất ở thành phố Oppau (Đức) cũng là bằng chứng về sự nguy hiểm của diêm tiêu khi bắt lửa. Vụ nổ đă phá tan tất cả các ngôi nhà trong thành phố. Sóng nổ làm vỡ kính những căn nhà ở cách xa nhà máy 70 km.
Tháng 7/1968, các máy bay Mỹ đă chủ đích ngắm bắn tàu Alexander Grin đang đậu trên bến với lô hàng diêm tiêu. Đám cháy lớn đă bùng lên trên tàu. Theo xác định của các chuyên gia sau này, nếu diêm tiêu trên Alexander Grin bắt lửa th́ công suất vụ nổ này sẽ không những lớn hơn nhiều các vụ ở Texas và Oppau mà c̣n mạnh gấp đôi sức công phá của bom nguyên tử mà người Mỹ thả xuống Hiroshima.
Các thủy thủ Liên Xô đă kiên cường chiến đấu với lửa. Họ cứu không chỉ tính mạng của chính ḿnh và con tàu, mà cả cảng Hải Pḥng và thành phố.
Nếu vụ nổ diêm tiêu xảy ra trên Alexander Grin, Hải Pḥng sẽ hầu như bị san bằng. Đội ngũ công nhân cảng cũng khẩn trương tham gia hỗ trợ thủy thủ trên tàu. Đám cháy đă được dập tắt, hàng hóa nguyên vẹn, thành phố thoát thảm họa trong gang tấc.
Ba thủy thủ người Nga đă hy sinh trong trận chiến với lửa này là thuyền trưởng Khutorsky, các thủy thủ Gridnev và Razuvaev. Họ tên của Valentin Khutorsky đă được trao cho một con tàu mới của Liên Xô sau này cũng thực hiện nhiều chuyến đi đến Việt Nam.
VietBF © sưu tập