VBF-Học hỏi không bao giờ là hết, nhất là đến một miền đất mới. Dù là chung một nước nhưng vùng miền không chỉ giọng nói khác nhau mà cách ứng nhân xử thế và nhiều điều cũng rất khác biệt. Nếu bạn là người Bắc và muốn vào Nam sinh sống th́ cũng nên tham khảo qua.
Bài PHẠM VĂN THỊNH
Thời gian gần đây, trên mạng xă hội liên tục xuất hiện những ư kiến than phiền liên quan tới văn hoá ứng xử của người miền Bắc. Là một người miền Nam, ḿnh xin phép được soạn ra một cẩm nang nhỏ để người miền Bắc có thể tham khảo và có lối ứng xử phù hợp hơn, giúp người miền Nam giảm bớt ác cảm đối với người miền Bắc. (dĩ nhiên đây chỉ là khuyến nghị, nếu các bạn cảm thấy khó làm quá th́ có thể chọn phương án không vào miền Nam).

Xin đừng đội nón cối ở miền Nam!
1. Bạn không nên xưng ông mày, bố mày với bất cứ ai, kể cả với người miền Bắc ở miền Nam giống như bạn, kiểu xưng hô đó không gây được thiện cảm với người miền Nam.
2. Khi gặp ai đó, nếu chưa chắc chắn họ nhỏ tuổi hơn bạn, nên gọi bằng anh hoặc chị, nếu đối phương cũng gọi lại bạn bằng anh/chị, đó là lịch sự, xă giao kiểu miền Nam, bạn nên xưng hô lại bằng anh/chị tiếp, đừng thấy người khác gọi ḿnh bằng anh mà gọi ngay họ là em, đó là phép lịch sự ở miền Nam.
3. Nếu bạn là nam, gặp nam giới nhỏ tuổi hơn, gọi là “em” sẽ tạo được thiện cảm hơn kêu bằng “chú,” người miền Nam không thích kiểu “anh nói cho chú mày biết nhé!”
4. Bạn nên tập cảm ơn và xin lỗi theo phản xạ, điều đó không làm cho vị thế của bạn thấp xuống, nó chỉ giúp bạn lịch sự và văn minh hơn.
5. Bạn nên tôn trọng người làm dịch vụ, sẽ rất nực cười nếu ở quê nhà, các bạn được phục vụ kém, vào miền Nam được phục vụ tốt hơn và bạn nhân cơ hội đó bắt chẹt người phục vụ để chứng tỏ đẳng cấp của bản thân hay v́ lư do ǵ khác.
6. Người miền Nam không phân biệt nghề nghiệp, sang hèn, người thợ cơ khí hay nhân viên văn pḥng cũng đều b́nh đẳng như nhau. Nếu bạn vào đây với tâm thế khinh thường người miền Nam, bạn sẽ chỉ có thể sống trong phạm vi họ hàng, bạn bè của bạn, chứ rất khó tận hưởng được hết vẻ đẹp, tinh thần của Sài G̣n nói riêng và miền Nam nói chung.
7. Đi ngoài đường, khi thấy ai chưa đá chống xe, nếu được, bạn nên nhắc nhở họ, đó là văn hoá miền Nam.
8. Đi đường gặp người té xe, nếu thuận tiện, bạn nên dừng xe, khóa lại và giúp đỡ người bị nạn, nếu không có ai giúp, người đó sẽ không được ai giúp, người giúp đó có thể là bạn, giúp cho đời một chút sẽ khiến bạn thêm nhẹ nhàng v́ đă làm được một điều tốt.
9. Bạn nên nói chuyện vừa đủ nghe, việc ăn to nói lớn, oang oang như ở quê nhà sẽ không tạo được thiện cảm, đặc biệt là ở nơi công cộng, không phải ai cũng có nhu cầu nghe về các dự án mấy ngàn cây vàng, mấy trăm tỷ của bạn.
10. Nếu được, nên học các từ vựng của miền Nam, như nón thay cho mũ, dư thay cho thừa, muỗng thay cho th́a, không nên gọi ngôi ba số nhiều là bọn này, bọn kia, người miền Nam cũng không mấy thiện cảm về cái đó.
11. Đừng đội nón cối, biểu tượng này không gây ấn tượng ǵ đặc biệt ngoài sự chê cười mà người miền Nam dành cho bạn.
12. Khi tới nhà bạn bè người miền Nam chơi, nếu được mời ăn cơm, bạn hăy ăn uống một cách tự nhiên, người miền Nam mời ăn cơm là mời thật chứ không phải mời lơi.
13. Ở ngă tư, bạn nhớ dừng đèn đỏ, ra đường nhớ đội nón bảo hiểm đầy đủ, ở đây người chạy xe đầu trần bị coi như sinh vật lạ chứ không phải như ở Hà Nội, tất nhiên nếu bố bạn hoặc chú bác của bạn có phạm vi ảnh hưởng đến miền Nam th́ bạn có thể bỏ qua điều này.
14. Người miền Nam ít nhiều đều có liên quan tới bên thua cuộc, cho nên có thể bạn sẽ nghe tiếng chửi cộng sản đâu đó ở vùng đất này, bạn nên chấp nhận điều đó, đó chỉ là hiện tượng phản kháng lại sự hạ nhục mà chế độ cộng sản đă dành cho phe thua cuộc trong sách lịch sử, phương tiện truyền thông đại chúng, và định kiến xă hội mà thôi.
15. Khi làm bất cứ điều ǵ phạm pháp, hăy nghĩ tới gia đ́nh bạn, quê hương bạn, và vùng đất Bắc Kỳ của bạn. Người Hàn Quốc cũng đă phải chế tài các địa phương miền Bắc với danh sách rất chi tiết nên bạn cần phải thận trọng với những ǵ ḿnh làm.
16. Hạn chế chửi “địt mẹ” v́ đó là một từ gây ác cảm với người miền Nam, đó có thể là nỗi ám ảnh trong kư ức của người mẹ buôn gánh bán bưng bị nhóm cho vay nặng lăi giang hồ đất Cảng hăm dọa v́ góp trễ, hay tiếng của cán bộ tiếp quản Sài G̣n sau 75 trong trạng thái hống hách của người chiến thắng.
17. Hăy thân thiện, cởi mở, thành thật với người xung quanh, nếu cảm thấy không an toàn với chính người Bắc, bạn hăy chơi với người Nam và tập sống cho giống họ.
18. Sài G̣n là đất tứ xứ, cư dân phức tạp, đừng thấy cướp giật ở Sài G̣n rồi so sánh nó với nét yên b́nh ở quê của bạn, nếu Sài G̣n cũng yên b́nh th́ nó có phải là nơi lư tưởng để kiếm sống, khiến biết bao nhiêu người đă đổ về đây học hành rồi ở lại?
19. Hăy coi người miền Nam ngang hàng, b́nh đẳng với bạn, các bạn không phải là tổ tiên của người miền Nam, tổ tiên người miền Nam đă từng sống gần với tổ tiên của các bạn nhưng v́ hoàn cảnh họ đă vào miền Trung rồi sau đó con cháu họ mới vào miền Nam, kết hợp với người Khmer và người Hoa Minh Hương để tạo ra người miền Nam. Nếu tổ tiên của các bạn cũng đi theo tổ tiên của tôi th́ bây giờ các bạn đă ở đâu đó Đồng Tháp, Cà Mau, Tiền Giang hay Sài G̣n chứ không phải là một công dân mới của thành phố lớn nhất nước.
20. Khi bạn tranh căi một vấn đề ǵ đó, cần hiểu lư lẽ và có điểm dừng, tật xấu nhất của các bạn là khi tranh căi th́ muốn thắng cho bằng được, bất chấp lư lẽ, nhiều khi sẵn sàng bịa chuyện, nói dối để đạt được mục đích, điều đó ngăn cản các bạn đến với văn minh cũng như cơ hội tái tạo lại thế hệ tiếp theo sau hơn nửa thế kỷ sống dưới chế độ cộng sản.
21. Cảm ơn là đủ, không cần thiết phải “cho em/anh/chị/bác xin” sau khi nhận được một cái ǵ từ ai đó, bớt khách sáo sẽ thoải mái hơn.
Ngày 24 tháng 10, 2017
(Trích từ
http://phamvanthinh.com)
*
Phạm Văn Thịnh tự mô tả anh là “một người đam mê công nghệ nhưng tôi có sự thích thú đặc biệt với âm nhạc, nghệ thuật, lịch sử và địa lư. Thích ăn đồ cay, ghiền trà, ghét cafe, không hút thuốc lá, hơi xấu trai và khó gần :P.”
Dưới đây là một số ư kiến được ghi nhận trên trang blog của tác giả Phạm Văn Thịnh dành cho bài viết trên.
- English Phạm (Sài G̣n): Người miền Bắc và Trung dù có làm được tất cả điều trên cũng không học được "tính phóng khoáng " của người miền Nam đâu! Ở đâu mà không có người "khổ"? Nhưng bản chất người miền Nam là vậy đó, sống không so đo tính toán mới "ḥa nhập" với người miền Nam được!!!
- Thanh Nguyentrung (Hà Nội): Nời nói chẳng mất tiền mua. Nựa lời mà nói cho vừa ḷng nhau.
- Nguyen Dinh:

)) cái này chỉ có người Nam đọc v́ đa số người miền Nam có cái văn hóa đọc hết và ngẫm trước khi đưa ra ư kiến... c̣n ... Bắc đọc xong 3 ḍng đầu tự có cảm giác ai đó vả vào mặt ḿnh nhảy đổng lên chửi bọn Nam kỳ ngay.
Moka Trần Hồng Anh (Làm việc ở Sài G̣n): Bài viết này có phần đúng nhưng vẫn có phần sai. Vùng miền nào cũng có nét đặc trưng riêng. Ở đâu cũng có xấu & tốt. Ở đây bạn chỉ nêu một số điều xấu của những người kém văn hóa xứ Bắc th́ tiêu đề bạn nói chung là người Bắc như vậy là có sự động chạm không nhẹ đến toàn miền Bắc rồi đó.
Người nam cũng có nhiều ngôn từ mất dậy cũng không kém, & dân xứ nam tổng hợp đủ thành phần thập cẩm. Bạn không đủ tư cách để thâu tóm toàn Miền Bắc trong một bài viết, điều này lộ rơ sự cá nhân của bạn. TBT của bạn cho phép đăng bài này là một thằng ngu nên từ chức đi. Xét cho cùng văn hóa miền nam c̣n kém xa văn hóa Miền Bắc, dân miền nam cũng có những ưu điểm riêng & người Bắc cũng vậy.
V́ thế đừng v́ thù ghét cá nhân mà thâu tóm cả một cộng đồng như vậy. Người Bắc sống rất quân tử & họ cũng sẽ rất phẫn lộ với những điều không đúng. Sự nổi giận của họ sẽ thâu tóm toàn Miền Nam nếu như người miền Nam không biết tôn trọng họ. V́ đất nước này là của chung & nó sẽ trở thành của riêng người Bắc nếu thấy cần thiết đấy.
Minh Thanh Cao (Vĩnh Long): Thâu tóm đồng nghĩa với xâm lược!
Cong Hoang (Elk Grove, California)
Tôi là người miền Bắc, di cư vào Nam năm 54, tôi công nhận bài nói trên là quá đúng, tôi có lời khen, xin bạn nào đó đừng đặt tự ái mà quên đi sự thật để sửa sai.
Thanh Ha Le (Hà Nội)
Chúng ta là con người. Hăy đối xử với nhau như con người là được. Người Miền Nam có nhiều thứ đáng tự hào, sao phải cảm thấy thua cuộc? Yêu người Miền Bắc, yêu người Miền Nam.