Thể hiện rơ là nước 'chư hầu', Triều Tiên trước đây, khi chuẩn bị tiến hành một vụ phóng tên lửa hoặc thử hạt nhân, Triều Tiên sẽ cử một phái đoàn sang Trung Quốc hoặc ít nhất cũng thông báo trước cho quốc gia láng giềng thông qua các kênh khác nhau. Nhưng gần đây, Triều Tiên đă không làm điều này nữa khiến Trung Quốc nổi giận.
Hải quan Trung Quốc kiểm tra các xe tải chở hàng qua khu vực biên giới với Triều Tiên (Ảnh: AP)
Theo CBC News, giới quan sát cho biết trong vài tháng gần đây, Triều Tiên đă không cử các phái đoàn sang Trung Quốc hoặc thông báo trước cho Bắc Kinh thông qua các kênh khác nhau trước khi B́nh Nhưỡng tiến hành các vụ thử hạt nhân hoặc tên lửa.
Trong vụ thử tên lửa gần đây nhất bay qua lănh thổ Nhật Bản hôm 15/9, Triều Tiên đă không đưa ra bất kỳ thông báo nào trước cho Trung Quốc. Trước đó, khi tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 6, cũng là vụ thử mạnh nhất từ trước đến nay của Triều Tiên khiến khu vực phía đông bắc Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi rung chấn động đất, chính quyền của nhà lănh đạo Kim Jong-un cũng không thông báo cho quốc gia láng giềng. Điều này làm dấy lên tâm lư giận dữ và bất an tại Trung Quốc.
“Rất nhiều người Trung Quốc hiện xem Triều Tiên như một “món nợ”. Và Triều Tiên dường như không mảy may đến việc khiến Bắc Kinh khó chịu. Mối quan hệ này đang xuống thấp nhất từ trước đến nay”, Zhao Tong, chuyên gia về Triều Tiên tại Trung tâm Chính sách toàn cầu Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh, Trung Quốc, cho biết.
Mối quan hệ giữa Triều Tiên và Trung Quốc, hai đồng minh truyền thống và hai đối tác thương mại, đă chuyển từ trạng thái gần gũi đặc biệt sang căng thẳng.
Tuần trước, Trung Quốc đă nhất trí bỏ phiếu thông qua nghị quyết trừng phạt mới của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên. Đây cũng được đánh giá là nghị quyết mạnh tay nhất của cộng đồng quốc tế nhằm vào B́nh Nhưỡng từ trước đến nay.
Các ngân hàng lớn nhất của Trung Quốc gần đây cũng thông báo sẽ ngừng các giao dịch mới với các công dân và công ty Triều Tiên như một biện pháp trừng phạt theo lời kêu gọi của Mỹ. Một số ngân hàng cho biết đang bắt đầu xóa sổ các tài khoản hiện thời của Triều Tiên.
Tâm lư lo ngại của Trung Quốc
Triều Tiên phóng tên lửa ngày 15/9 nhưng không thông báo trước cho Trung Quốc như trước đây (Ảnh: Reuters)
Theo nhận định của chuyên gia Cheng Xiaohe, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược quốc tế thuộc Đại học Renmin, Trung Quốc đă bắt đầu có sự thay đổi trong quan hệ với Triều Tiên.
“Trung Quốc có thể áp đặt lệnh cấm vận hoàn toàn về dầu khí với Triều Tiên. Kịch bản này ngày càng có khả năng xảy ra khi Triều Tiên không chấm dứt các tuyên bố khiêu khích của nước này”, chuyên gia Cheng nói.
Một số chuyên gia cho rằng quan hệ Trung - Triều có dấu hiệu xấu đi không chỉ xuất phát từ sự thất vọng, mà c̣n liên quan tới tâm lư lo sợ của Bắc Kinh, đặc biệt trong bối cảnh Triều Tiên ngày càng cho thấy sự tiến bộ về chương tŕnh hạt nhân cũng như tên lửa của nước này.
“Trung Quốc đang ngày càng lo ngại về nguy cơ có thêm một đối thủ được trang bị vũ khí hạt nhân ngay sát sườn”, chuyên gia Zhao Tong nhận định.
“Khi Trung Quốc áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh tay hơn với Triều Tiên, Triều Tiên cũng sẽ bắt đầu đe dọa Trung Quốc. Các yếu tố dẫn tới sự thù địch trong quan hệ song phương đang ngày càng lớn dần lên”, chuyên gia Zhao Tong cho biết thêm.
Chỉ vài ngày sau khi Triều Tiên thử hạt nhân lần thứ 6, quân đội Trung Quốc đă tiến hành một cuộc tập trận nhằm chuẩn bị khả năng sẵn sàng tác chiến trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công bất ngờ trên bán đảo Triều Tiên. Giới chuyên gia cho rằng, đây là một động thái hoàn toàn mới của Trung Quốc và đă nói lên một phần tâm lư quan ngại của Bắc Kinh hiện nay.
Trung Quốc từng tuyên bố, việc giải quyết t́nh h́nh căng thẳng hiện nay chỉ có thể phụ thuộc vào việc 2 “nhân vật” trung tâm là Mỹ và Triều Tiên có chịu ngồi xuống và t́m ra giải pháp hay không.
Bắc Kinh nói rằng các cuộc đàm phán trực tiếp là cách tiếp cận khả thi duy nhất. Theo đó, Triều Tiên cần đồng ư dừng các vụ thử tên lửa và hạt nhân gây tranh căi, c̣n Mỹ và Hàn Quốc cũng phải nhất trí dừng các cuộc tập trận quân sự chung. Tuy nhiên, cho đến nay, các bên đều không lựa chọn cả 2 phương án này.
Therealtz © VietBF