Vào ngày 31 tháng 7 năm 2017, tại Ṭa Bạch Ốc, tổng thống Donald Trump đă trao tặng huy chương cao quư nhất của Mỹ, Danh Dự Bội Tinh (Medal of Honor) cho ông James McCloughan v́ những đóng góp trên chiến trường Việt Nam. Ông James McCloughan sinh năm 1946 tại South Haven, Michigan. Phục vụ tại đại đội C, tiểu đoàn 3, trung đoàn 21, lữ đoàn bộ binh nhẹ số 196, sư đoàn Americal. Ông học tại Fort Knox, Kentucky và Fort Sam Houston, Texas rồi trở thành lính cứu thương chiến trường Việt Nam từ năm 1969.
Trận Tam kỳ, Núi Quế (Nui Yon Hil)
Đêm ngày 11, rạng sáng ngày 12 tháng 5 năm 1969, một đại đội thuộc Tiểu đoàn đặc công Việt Cộng số 409 (Quân khu 5) nhận nhiệm vụ tấn công Lữ đoàn 196 của quân đội Mỹ đóng tại Núi Quế. Hai chiếc máy bay trực thăng của Mỹ bị bắn rơi cách hàng trăm mét từ vị trí của Lữ đoàn 196. Do bị bủa vây nên không tài nào cứu được phi công và trực thăng cứu thương không tới nơi máy bay bị rơi. Ông McCloughan đă có hành động dũng cảm, vượt qua làn đạn súng máy từ cả hai phía lao về phía máy bay trực thăng bị bắn rơi nhằm cứu phi công. Ông đă cơng người phi công bị thương trở về đơn vị an toàn. Theo báo cáo Mỹ khoảng 39 bộ đội VC đă bị tiêu diệt trong trận này.
Chiếu ngày 13 tháng 5 năm 1969, tiểu đội 2 của ông được lệnh khám phá vực gần đồi núi Quế. Bị lọt vào trận phục kích của Việt Cộng, ông đă anh dũng từ chối di tản, ở lại chiến đấu và cứu thương 2 người lính Mỹ đang bị thương nặng.
Ngày 14 tháng 5 năm 1969, lính cứu thương tiểu đội 1 bị VC giết, điều này khiến họ phải nhờ ông McCloughan lính cứu thương tiểu đội 2 tới khu vực bị bao vây để cứu thương và rút khỏi đồi. Trong lần tới đồi để cứu thương những người chiến sĩ tiểu đội 1, ông đă bị thương nhẹ từ một mảnh vụn của đạn pháo. Một trung đoàn khoảng 700 tên Việt Cộng bao vây chặt đại đội C. Nhưng ḷng dũng cảm của ông McCloughan đă trở thành nguồn cảm hứng cho toàn đơn vị. Ông McCloughan hoàn toàn không quan tâm đến tính mạng ḿnh, đă đi xuyên chiến trường Việt Nam để giải cứu những người lính bị thương khi chiến đấu với kẻ thù.
Ngày 15 tháng 5 năm 1969, rạng sáng ông lại bị lựu đạn đánh bật khỏi vị trí. Ông tiếp tục chiến đấu với Việt Cộng. Mặc dù bị thương, ông vẫn kiên định không rời khỏi vị trí, ngoài tiêu diệt kẻ thù ông c̣n cứu được 10 người cùng đại đội.
Lữ đoàn 196 sau này được đưa về Đà Nẵng để đảm nhận các nhiệm vụ bảo vệ hải cảng. Cuối cùng, họ đă rời Việt Nam là lữ đoàn chiến đấu cuối cùng trong Chiến dịch rút lui số XII của Quân đội Hoa Kỳ. Lữ đoàn 196 tổn thất 1188 người hy sinh trong khi hành động, và 5591 người bị thương trong chiến dịch, ở Việt Nam.
Nguồn:
https://www.army.mil/medalofhonor/mccloughan/