Tân Tổng thống Hàn Quốc là một người ôn ḥa. Ông không muốn mất ḷng những người láng giềng. Ngay khi trong quá tŕnh tranh cử Tổng thống, Moon Jae-in không muốn triển khai hệ thống pḥng thủ tên lửa giai đoạn cuối THAAD.
Tân Tổng thống Hàn Quốc đă bất ngờ quyết định tạm hoăn kế hoạch triển khai hệ thống pḥng thủ tên lửa THAAD của Mỹ trên lănh thổ nước này. Đây là động thái cho thấy trong nội bộ Seoul đang có cuộc tranh căi về mối quan hệ giữa Hàn Quốc với Trung Quốc, Triều Tiên và Mỹ.
Hệ thống THAAD
Chính quyền của Nhà lănh đạo mới Moon Jae-in – một chính khách nghiêng về cánh tả và ủng hộ khôi phục quan hệ với láng giềng Triều Tiên, đă quyết định tạm ngừng việc triển khai hệ thống THAAD. Đây dường như là một động thái nhượng bộ của Seoul trước sự phản đối quyết liệt của Trung Quốc trong thời gian qua. Bước đi của Seoul là sự thách thức trực tiếp đối với chính sách của Mỹ trong việc đối mặt với chương tŕnh tên lửa và hạt nhân ngày càng đáng lo ngại của Triều Tiên.
Ông Moon theo một cách nào đó đang phải tiếp nhận một trong những vấn đề gây đau đầu nhất từ chính quyền của người tiền nhiệm. Chính quyền trước đây đă bật đèn xanh cho việc triển khai hệ thống THAAD trước khi bị sụp đổ hồi đầu tháng Ba v́ Tổng thống bị luận tội. Vào thời điểm đó, các hoạt động triển khai hệ thống THAAD đă được khởi động. Hai hệ thống THAAD đă được triển khai trên lănh thổ Hàn Quốc.
Tổng thống Moon cho rằng, quyết định triển khai THAAD đă được đưa ra vội vàng và v́ thế đă tạo cơ hội cho chính phủ mới của ông tham gia vào tiến tŕnh ra quyết định liên quan đến vấn đề THAAD. Kết quả là, ông Moon nhất trí tiếp tục để lại hai hệ thống THAAD đă được triển khai trong khi muốn tạm ngừng các hoạt động triển khai tiếp theo.
Theo lời ông Moon, Seoul cần phải “học cách nói không” với Washington. Tuy nhiên, Nhà lănh đạo Hàn Quốc thừa nhận, ông cần phải có sự ủng hộ của Washington nếu mở các cuộc đối thoại công khai với Triều Tiên.
Tổng thống Moon và chính quyền mới của ông này đă phản ứng một cách đầy tức giận khi phát hiện họ đă không được thông báo về thông tin sắp có 4 tên lửa đánh chặn của Mỹ dành cho hệ thống THAAD được đưa vào Hàn Quốc. Ông Moon đă ra lệnh tiến hành điều tra vụ việc cũng như đánh giá tác động đối với môi trường trước khi các tên lửa này được đưa vào Hàn Quốc.
“Mệnh lệnh của tôi về việc điều tra hoạt động triển khai THAAD đơn thuần chỉ là một biện pháp trong nước và tôi muốn nhấn mạnh rằng, nó không liên quan ǵ đến việc t́m cách thay đổi quyết định hiện nay hay phát đi thông điệp ǵ cho Mỹ”, ông Moon đă nói như vậy với Thượng nghị sĩ Mỹ Dick Durbin khi ông này đến thăm Seoul vào tuần trước.
Không có dấu hiệu ǵ đáng kể cho thấy chính quyền mới của Hàn Quốc đang t́m cách thay đổi mối quan hệ với Mỹ. Mỹ là đối tác thương mại lớn, là nước đang duy tŕ 23.000 quân trên lănh thổ Hàn Quốc cũng như đang bán hàng tỉ USD công nghệ quân sự tối tân cho Hàn Quốc.
Tuy nhiên, quyết định tạm ngừng hoạt động triển khai THAAD có thể được xem là một “vết gợn” trong mối quan hệ đồng minh gắn bó lâu đời giữa Mỹ và Hàn Quốc. Quyết định này cũng được xem là một thắng lợi có ư nghĩa đối với Bắc Kinh sau khi nước này thể hiện sự phản đối mạnh mẽ đối với kế hoạch triển khai THAAD.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc, chiếm khoảng 1/4 xuất khẩu của Hàn Quốc. Bắc Kinh đă t́m mọi cách để ngăn chặn kế hoạch triển khai THAAD. Với lư do liên quan đến vấn đề an toàn và sức khỏe, Trung Quốc đă đóng cửa 87 trong số 99 của hàng của tập đoàn Lotte của Hàn Quốc sau khi hệ thống THAAD được triển khai trên lănh thổ Hàn Quốc. Trung Quốc c̣n cho dừng dự án xây dựng công viên giải trí có nguồn vốn đầu tư từ Hàn Quốc.
Để làm dịu căng thẳng, chỉ vài ngày sau khi đắc cử, ông Moon đă cử phái viên đến Bắc Kinh gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. Sau chuyến đi của phái viên Hàn Quốc, Trung Quốc đă ngừng việc chặn website của tập đoàn Lotte và rút lại một số áp lực kinh tế khác nhằm vào Hàn Quốc.
THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) là hệ thống pḥng thủ khu vực tầm cao giai đoạn cuối. Đây là hệ thống tên lửa được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung. Ngoài ra, nó cũng có khả năng nhất định trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).
Hệ thống THAAD được thiết kế để đánh chặn những tên lửa đạn đạo ở tầm cao. Hệ thống pḥng không tinh vi của Mỹ có hệ thống radar có thể phát hiện những vật thể ở khoảng cách xa đến 2.000km – đây là khoảng cách bao phủ phần lớn đại lục Trung Quốc.