Ngày làm việc đầu tiên của Tổng Thống Trump sẽ dành được sự quan tâm lớn từ phía dư luận. Tiến tŕnh 100 ngày đầu tiên sẽ cho mọi người thấy cách làm việc của ông. Để xem những ǵ ông nói trong chiến dịch tranh cử có thành sự thực hay không.
Ngày làm việc đầu tiên sẽ rất bận rộn
Donald Trump đă hứa rằng ở cương vị tổng thống, ông sẽ tôn trọng khẩu hiệu tranh cử của ḿnh: “Hăy làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”.
Khi đề cập đến việc lập kế hoạch chi tiết cho ngày làm việc đầu tiên của ḿnh, ông Trump đă rất bạo miệng. Trump đă giảm thời gian thực hiện các đề xuất của ḿnh từ 100 ngày xuống c̣n một ngày.
Trong một buổi phát biểu ở Gettysburg vào tháng 10.2016, ông Trump đă đề ra một "bản hợp đồng với người dân Mỹ", đó là "ngày làm việc đầu tiên sẽ rất bận rộn ".
Ngày đầu tiên sẽ không phải là thứ Sáu, hay thậm chí là thứ Bảy. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Times, ông Trump cho biết ông sẽ bắt đầu làm việc sau ngày nghỉ cuối tuần. "... Ngày làm việc đầu tiên của tôi sẽ là ngày thứ Hai bởi v́ tôi không muốn vừa kư kết vừa tham gia các buổi lễ chúc mừng khác nhau", Trump cho biết.
Vấn đề nhập cư
Phần hùng biện của ông Trump về vấn đề nhập cư đă xác định chiến dịch tranh cử của ông.
Nhưng kể từ cuộc bầu cử, ông đă lặng lẽ từ bỏ cam kết tranh cử của ḿnh đó là trục xuất tất cả những người nhập cư không có giấy tờ ra khỏi nước Mỹ, một động thái, được cho là rất không thực tế và là không thể, các chuyên gia cảnh báo rằng điều này sẽ gây thiệt hại cho nền kinh tế Mỹ do cắt giảm quá nhiều nhân lực trong thị trường lao động.
Thay vào đó, trong cuộc phỏng vấn đầu tiên trên truyền h́nh sau chiến thắng bầu cử trong tháng 10.2016, ông tuyên bố sẽ ngay lập tức trục xuất ba triệu người nhập cư bất hợp pháp có tiền án sẽ là một trong những hành động đầu tiên của ông ở cương vị tổng thống.
Tổng thống đắc cử cũng đă nói bóng gió rằng ông đă chuẩn bị thực hiện kế hoạch xây dựng một bức tường thành khổng lồ "đẹp" dọc biên giới với Mexico, thừa nhận thêm rằng trong thực tế th́ bức tường này có thể một phần là tường và một phần là hàng rào chắn.
Các kế hoạch đă được xúc tiến để thực hiện dự án. Tân tổng thống sẽ báo cáo đề nghị Quốc hội tài trợ xây dựng một bức tường dọc theo biên giới phía Nam vào đầu tháng 4.
Cải tổ Washington
Donald Trump đă hứa sẽ "xả nước đầm lầy" của các hoạt động chính trị tiêu tốn nhiều tiền ở Washington.
Một trong những phát ngôn tranh cử nổi tiếng nhất của ḿnh, ông đă nói rằng ông sẽ "làm giảm ảnh hưởng của nạn tham ô hối lộ của các nhóm lợi ích đặc biệt".
Những cải tổ trong ngày làm việc đầu tiên bao gồm sửa đổi hiến pháp để áp đặt các giới hạn nhiệm kỳ cho tất cả các thành viên quốc hội và ban hành một lệnh cấm 5 năm đối với các viên chức Nhà Trắng và Quốc hội khi muốn trở thành các nhà vận động hành lang sau khi họ không c̣n phục vụ cho chính phủ nữa.
Trong một nỗ lực nhằm tinh gọn bộ máy nhà nước, ông Trump đă kêu gọi chính sách đóng băng tuyển dụng đối với tất cả các nhân viên liên bang để làm giảm lực lượng lao động thông qua việc miễn nghĩa vụ quân sự, miễn an toàn công cộng , và miễn sức khỏe công.
Thương mại
Nhiệm kỳ tổng thống Trump có thể sẽ phá vỡ cam kết thương mại có tính truyền thống của đảng Cộng ḥa sang hướng thương mại tự do, bằng cách áp đặt một loạt những chính sách bảo hộ để đóng cửa các đường biên giới kinh tế của Mỹ.
Ông sẽ ngay lập tức thông báo ư định "đàm phán lại" Thỏa thuận Thương mại Tự do Bắc Mỹ với Canada và Mexico.
Ông có thể sẽ hủy bỏ việc tham gia vào Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương, một hiệp định thương mại với 12 nước hiện đang gây tranh nhiều căi.
Với Vương quốc Anh, Trump nói rằng một thỏa thuận thương mại sớm sẽ có thể là “một điều tuyệt vời” cho Brexit.
Ông cam kết sẽ đồng ư với một thỏa thuận thương mại; điều này hoàn toàn trái ngược với quan điểm của Tổng thống Obama trước đó khi nói rằng nước Anh sẽ là một ưu tiên sau cùng.
"Tôi thích nước Anh," Trump nói. "Chúng ta sẽ phải làm việc cật lực để thực hiện sớm và đúng đắn vấn đề này v́ nó tốt cho cả hai bên.”
"Tôi sẽ gặp bà May. Bà ấy đang đề nghị một cuộc gặp gỡ và chúng tôi sẽ gặp ngay sau khi tôi vào Nhà Trắng và điều này sẽ trở thành hiện thực, tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ nhanh chóng thực hiện một điều ǵ đó."Chính sách Đối ngoại
Donald Trump đă nói rằng, ở cương vị tổng thống ông có thể không đảm bảo việc bảo vệ cho các nước đồng minh trong khối Nato bị tấn công.
Trong một cuộc phỏng vấn ngay trước khi hội nghị đảng Cộng ḥa năm ngoái, ông Trump cho biết Mỹ sẽ chỉ giúp đỡ khi đất nước đó đă hoàn thành "các nghĩa vụ" của ḿnh trong phạm vi liên minh.
Điều này đánh dấu lần đầu tiên trong kỷ nguyên hậu Thế chiến II một ứng viên tổng thống đề nghị áp đặt các điều kiện cho việc bảo vệ các nước đồng minh chủ chốt của Mỹ.
Chủ trương ủng hộ quan điểm "Mỹ trước tiên", ông Trump cũng đă đe dọa sẽ rút quân đội ra khỏi Châu Âu và Châu Á nếu những đồng minh này không chịu chi trả nhiều hơn để được Mỹ bảo vệ.
Trump đă đề cập đến các vấn đề then chốt bao gồm cả Syria. Là ứng cử viên, ông đă ngụ ư rằng ông thấy Bashar al-Assad, nhà lănh đạo độc tài của nước này, ít tàn bạo hơn khi so sánh với các nhóm đối lập nổi dậy được Mỹ hậu thuẫn, một số đó có khuynh hướng Hồi giáo.
Tháng trước, ông nói rằng chính quyền của ông sẽ xây dựng "các khu an toàn" để cố gắng giúp đỡ người dân bị mắc kẹt trong những cuộc xung đột đẫm máu ở Syria, một ư tưởng mà Tổng thống Barack Obama đă nói rằng rất khó để thực thi.
Trump cũng đă đề xuất rằng có thể ông sẽ gỡ bỏ các biện pháp trừng phạt Nga. "Nếu Nga thực sự giúp chúng ta, tại sao phải áp đặt các biện pháp trừng phạt?" ông nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Wall Street Journal.
Trung Quốc cũng có thể nằm trong chương tŕnh nghị sự của Trump. Ông nói rằng trước đây ông có thể gán Trung Quốc là một nước thao túng tiền tệ ngay sau khi ông nhậm chức. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông nói rằng ông sẽ không làm điều này trong ngày đầu tiên trong Nhà Trắng. "Tôi sẽ nói chuyện với họ trước đă," ông nói. "Chắc chắn họ là những người thao túng," ông nói thêm. "Nhưng tôi sẽ chưa đề cập tới chuyện đó." Ông cũng nói rằng "tất cả mọi thứ đang trong quá tŕnh đàm phán, bao gồm cả Chính sách Một Trung Quốc".
Năng lượng và Môi trường
Năm 2012, Trump phát biểu: "Khái niệm về sự nóng lên toàn cầu đă được tạo ra bởi và cho Trung Quốc để làm cho Mỹ không thể cạnh tranh được về lĩnh vực sản xuất."
Trước đây, ông cũng từng tuyên bố sẽ rút Mỹ ra khỏi hiệp định khí hậu Paris, đồng thời cũng cắt tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo.
Tuy nhiên, sau chiến thắng bầu cử, lập trường của Trump dường như đă dịu lại.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times, tổng thống đắc cử cho biết giờ đây ông tin là có "một số kết nối" giữa hoạt động của con người và sự biến đổi khí hậu. Ông nói thêm: "Làm sạch không khí là điều đặc biệt quan trọng ."
Đối với Hiệp định Paris, ông nói thêm: "Tôi đang nghiên cứu rất cặn cẽ. Tôi có quan điểm mở cho vấn đề này."
Cải tổ các cơ quan t́nh báo
Ông Trump đă có mối quan hệ căng thẳng với cộng đồng t́nh báo sau khi họ cáo buộc Nga đă can thiệp vào cuộc bầu cử và các thông tin ṛ rỉ đă tuyên bố Moscow có tài liệu bí mật có thể sử dụng để nắn gân tân tổng thống Mỹ.
Các nguồn tin thân cận với nhóm chuyển giao cho biết tỷ phú đảng Cộng ḥa đă lên kế hoạch để tinh giảm Văn pḥng Giám đốc T́nh báo Quốc gia, v́ cho rằng nó đă trở nên quá "cồng kềnh và bị chính trị hóa", theo tờ Wall Street Journal. CIA cũng sẽ phải đối mặt với việc cơ cấu lại theo như kế hoạch. Các mức biên chế tại trụ sở ở Virginia sẽ bị cắt giảm, đồng thời nhiều người sẽ bị thuyên chuyển công tác sang các căn cứ tác chiến khác nhau trên khắp thế giới.
Đối với những cáo buộc hack máy tính, Trump nói rằng ông sẽ thành lập một nhóm chuyên gia an ninh mạng bao gồm các thành viên của quân đội, nhóm thực thi pháp luật và khu vực tư nhân. Ông muốn kiểm tra toàn bộ hệ thống an ninh của các hệ thống máy tính của chính phủ liên bang và tăng cường bộ phận hack của quân đội Mỹ.
Giữ khoảng cách với truyền thông
Từ hậu quả của cuộc bầu cử, Trump cho biết ông muốn giữ khoảng cách với các cơ quan thông tấn báo chí. Theo truyền thống, các nhà báo tháp tùng Tổng thống Mỹ và Tổng thống đắc cử để đảm bảo công chúng có đủ thông tin về các sự kiện diễn ra. Nhưng tổng thống đắc cử Trump đă cắt bỏ phương tiện truyền thông một số lần kể từ khi trúng cử.
Ông đă không tổ chức họp báo đầy đủ cho đến hơn hai tháng sau cuộc bầu cử. Và trong sự kiện đó, ông đă nói toạc suy nghĩ của ḿnh về một vài đơn vị truyền thông, gọi tờ BuzzFeed là "một đống rác bỏ đi" và CNN "tin tức giả mạo". Khi phóng viên Nhà Trắng của CNN cố gắng đặt một câu hỏi, ông Trump liên tục chặn miệng người này lại: "Tổ chức của bạn rất tệ. Yên lặng đi. Anh ta đang đặt câu hỏi, đừng thô lỗ. Đừng thô lỗ. Tổ chức của bạn rất tệ. Tôi sẽ không cho bạn đặt câu hỏi. Tôi sẽ không cho bạn đặt câu hỏi. "
Để tránh phương tiện truyền thông, tân tổng thống sẽ sử dụng mạng Twitter để giao tiếp. Các trợ lư của Trump đă thảo luận việc chuyển các chương tŕnh họp báo và hội thảo tin tức ở pḥng họp West Wing sang ṭa nhà Old Executive Office bên cạnh Nhà Trắng. Họ cũng đă xem xét việc thay đổi các vị trí chỗ ngồi cho các phóng viên mà từ lâu vẫn được quyết định bởi Hiệp hội phóng viên Nhà Trắng (WHCA).
Xóa sạch các dấu tích dưới thời tổng thống Barack Obama
Trong chiến dịch tranh cử, Trump cho biết một trong những hành động đầu tiên của ông là cố gắng và loại bỏ những ảnh hưởng của nhiệm kỳ tổng thống Obama.
Ông hứa sẽ hủy bỏ mọi "hành động điều hành, biên bản ghi nhớ và sắc lệnh do Tổng thống Obama ban hành".
Theo Stephen Moore, một cố vấn chiến dịch chính thức, chiến dịch đă t́m hiểu và xác định "có khoảng 25 sắc lệnh" mà ứng cử viên của họ có thể đảo ngược t́nh thế: "Trump dành vài giờ để kư giấy tờ - và băi bỏ các điều luật dưới thời Obama," ông nói.
Một cam kết chủ đạo của Trump trong chiến dịch tranh cử đó là đề xuất với Quốc hội băi bỏ hoàn toàn Đạo Luật Chăm sóc Sức khỏe, c̣n được gọi là 'Obamacare', trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của ḿnh.
Thậm chí trước khi Trump nhậm chức, các thành viên đảng Cộng ḥa đă thành công trong việc thông qua một biện pháp để bắt đầu quá tŕnh dỡ bỏ Đạo luật Obamacare, bất chấp các lo ngại về việc không có sẵn một chương tŕnh thay thế và các chi phí liên quan khi băi bỏ luật bảo hiểm y tế đầy tâm huyết của Tổng thống Barack Obama.