Vietbf.com - Ngoại trưởng được đề cử Mỹ Rex Tillerson trong phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện vừa qua, đă tuyên bố hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông là "cực kỳ đáng lo ngại" và ông muốn ngăn cấm Trung Quốc tiếp cận với các đảo nhân tạo nước này bồi đắp phi pháp ở Biển Đông.
Rex Tillerson, cựu lănh đạo tập đoàn ExxonMobil, người được Trump chỉ định làm Ngoại trưởng Hoa Kỳ.
Những tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ được chỉ định Rex Tillerson về hồ sơ Biển Đông có thể gây ra khủng hoảng giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới, nếu những tuyên bố này trở thành chính sách ngoại giao của chính quyền Donald Trump. Đó là nhận định của tờ New York Times hôm qua, 12/01/2017.
Trong buổi điều trần ngày 11/01 vừa qua trước Uỷ ban Ngoại giao của Thượng Viện Mỹ, ông Rex Tillerson đă tuyên bố rằng việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo ở Biển Đông là “phi pháp”, chẳng khác ǵ việc Nga chiếm vùng Crimée. Cho nên, Ngoại trưởng Mỹ được chỉ định đă đề nghị Washington phải gửi đến Bắc Kinh một tín hiệu rơ ràng : Một là phải ngưng ngay việc xây đảo nhân tạo, hai là Trung Quốc không được tiếp cận các đảo đó.
Theo New York Times, nếu những tuyên bố đó thực sự trở thành hành động sau khi ông Donald Trump chính thức nắm quyền tổng thống, th́ đây sẽ là một thay đổi đáng kể trong chính sách của Hoa Kỳ về việc Bắc Kinh xây đảo nhân tạo ở Biển Đông, nơi mà theo một cơ quan tư vấn của Mỹ, có thể sẽ trở thành “sân sau” của Trung Quốc vào năm 2030.
Trung Quốc hiện vẫn khẳng định chủ quyền trên gần như toàn bộ vùng Biển Đông, bất chấp phán quyết của Ṭa Trọng tài Thường trực đưa ra tháng 7 năm ngoái, bác bỏ những yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh, cụ thể là “không có cơ sở pháp lư để Trung Quốc yêu sách quyền lịch sử đối với tài nguyên tại các vùng biển phía bên trong “đường 9 đoạn”.”
Chính quyền Obama cũng đă gián tiếp bác bỏ các đ̣i hỏi chủ quyền “quá đáng” của Trung Quốc ở Biển Đông khi đưa các chiến hạm đến tuần tra sát đảo nhân tạo của Trung Quốc. Nhưng hành động này đă không ngăn được Bắc Kinh tiếp tục bồi đắp và quân sự hóa các đảo đó.
Những tuyên bố nói trên của ông Tillerson hàm ư là Hoa Kỳ có thể sẽ dùng đến sức mạnh quân sự để ngăn cản Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo. Cho nên, theo New York Times, các nhà phân tích ở Trung Quốc đă có phản ứng khác nhau.
Một đại tá về hưu và nay là chuyên gia quân sự cho rằng đó là một tín hiệu báo trước rằng tổng thống Trump sẽ có lập trường cứng rắn với Trung Quốc. Vị chuyên gia này khẳng định rằng khả năng chiến đấu của Trung Quốc nay “cao hơn của Mỹ” nếu xảy ra chiến tranh giữa hai nước.
Nhưng các chuyên gia về Biển Đông của Trung Quốc được New York Times trích dẫn th́ đặt vấn đề về tính hợp pháp của việc ngăn cản Bắc Kinh tiếp cận các đảo nhân tạo.
Êkíp chuyển tiếp của tổng thống tân cử Donald Trump đă không trả lời các yêu cầu của báo chí đ̣i giải thích thêm về các tuyên bố của ông Tillerson và cũng không nói rơ là những tuyên bố đó có thể hiện chính sách của chính quyền Trump hay không.
Hiện cũng không rơ là thái độ cứng rắn của ông Tillerson trên vấn đề Biển Đông có liên quan ǵ đến kinh nghiệm của ông ở vùng này vào thời ông là lănh đạo tập đoàn dầu khí Exxon Mobil hay không. Vào năm 2009, Exxon Mobil đă kư một hiệp định khai thác dầu khí ở Biển Đông với tập đoàn PetroVietnam. Sau này, người ta được biết là hiệp định đó đă được kư kết một cách lặng lẽ, v́ nơi khai thác dầu khí nằm ở khu vực tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam với Trung Quốc.
Như vậy, sau cuộc điện đàm với tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, sau những lời đe dọa đánh thuế nặng hàng nhập khẩu Trung Quốc, những tuyên bố của ông Tillerson về Biển Đông phải chăng báo hiệu những thay đổi căn bản trong chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc, chính sách mà từ thời Nixon cho đến nay vẫn được duy tŕ tương đối ổn định, dù đó là chính quyền Dân Chủ hay Cộng ḥa?