Cửa hàng gà rán KFC ở Nhật gần đây rất đông khách đến ăn dịp Giáng Sinh. Nhiều gia đ́nh chọn đây là nơi để quây quần bên gia đ́nh. Theo thống kê, mỗi dịp Giáng Sinh có khoảng 3,6 triệu gia đ́nh Nhật ăn gà rán KFC cho tiệc Noel.
Mỗi mùa Giáng Sinh đến, Ryohei Ando cùng quây quần bên gia đ́nh theo truyền thống. Giống như cha ông thường làm khi ông c̣n nhỏ, hai con của ông giờ cũng sẽ tḥ tay vào túi gà rán hai màu trắng đỏ và t́m miếng gà chiên ngon lành nhất trong túi.
Vâng, đó là Giáng sinh KFC của gia đ́nh nhà Ando.
Điều này có vẻ kỳ lạ với những người không sống ở Nhật Bản, nhưng gia đ́nh Ando và hàng triệu người khác sẽ không thể chịu được chuyện đón mừng Giáng Sinh mà không có món gà rán Kentucky, KFC.
Mỗi mùa Giáng Sinh đến, khoảng 3,6 triệu gia đ́nh người Nhật sẽ mua loại gà rán thức ăn nhanh kiểu Mỹ này cho bữa tiệc Noel, và điều này đă trở thành truyền thống khắp cả nước.
"Các con tôi nghĩ điều này thật tự nhiên", Ando, 40 tuổi, hiện làm trong bộ phận marketing của một công ty đồ thể thao tại Tokyo cho biết.
Tất nhiên, bên cạnh hàng triệu người đón Giáng Sinh với KFC th́ cũng có nhiều người khác ở Nhật coi đây là một dịp lăng mạn giống như lễ T́nh nhân Valentine, và các cặp đôi đánh dấu bằng một cuộc hẹn ḥ ăn tối trong nhà hàng cao cấp hơn.
Với một số gia đ́nh Nhật Bản khác, Lễ Giáng Sinh được chú ư nhưng không tổ chức đặc biệt ǵ.
Nhưng với những người có tổ chức Giáng Sinh, chuyện này không đơn giản chỉ là đi vào nhà hàng và gọi món.
Tháng Mười Hai là tháng bận rộn của chuỗi cửa hàng KFC ở Nhật Bản - với số lượng hàng bán ra tại một số nơi trong suốt kỳ Giáng Sinh có thể cao gấp 10 lần lượng đặt hàng thông thường.
Để có được bữa tối Giáng Sinh KFC Đặc biệt, mọi người thường phải đặt hàng trước nhiều tuần, và những ai không đặt hàng trước sẽ phải xếp hàng dài, có khi kéo dài nhiều giờ.
Truyền thống Giáng sinh KFC của Nhật Bản bắt đầu từ một câu chuyện từ việc quảng cáo mà bất cứ công ty nào hướng đến thị trường Nhật Bản cũng cần học tập, câu chuyện đó gần như là một giai thoại trong kỳ lễ này.
"Kentucky mừng Giáng Sinh"
Theo người phát ngôn của công ty KFC Nhật Bản Motoichi Nakatani, truyền thống này bắt đầu nhờ vào Takeshi Okawara, giám đốc cửa hàng KFC đầu tiên ở nước Nhật.
Ngay sau khi nhà hàng đầu tiên của chuỗi thức ăn nhanh này khai trương vào năm 1970, Okawara tỉnh giấc giữa đêm và vội vàng ghi chép một ư tưởng bật ra với ông từ giấc mơ: bán một "thùng quà tiệc" vào dịp Giáng Sinh.
Okawara ấp ủ giấc mơ sau khi nghe lỏm một cặp đôi người nước ngoài trong nhà hàng của ông nói về việc họ nhớ gà tây đến mức nào khi Giáng Sinh đến, bà Nakatani tả lại.
Ông Okawara hi vọng một bữa tiệc Giáng Sinh với gà rán có thể là một sự thay thế tốt, v́ thế ông bắt đầu quảng bá "thùng quà tiệc" của ông như một cách mừng lễ Giáng Sinh.
Vào năm 1974, KFC lên kế hoạch quảng bá sản phẩm này toàn quốc, và gọi nó là Kurisumasu ni wa Kentakkii, có nghĩa là Gà rán Kentucky cho Giáng Sinh.
Dự án ngay lập tức thành công như diều gặp gió, và ông Okawara từng học tại Đại học Havard cũng thăng tiến nhanh chóng. Ông trở thành Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Gà rán KFC Nhật Bản từ năm 1984-2002.
"Thùng quà tiệc" cho Giáng Sinh gần như ngay lập tức trở thành hiện tượng khắp cả nước, Joonas Rokka, phó giáo sư ngành marketing tại Trường Kinh tế Emlyon ở Pháp nhận định. Ông đă nghiên cứu về Gà rán KFC Giáng Sinh ở Nhật như một kiểu mẫu chiến dịch khuyến măi.
"Nó đă lấp đầy một khoảng trống", Rokka nói. "Nhật Bản không có truyền thống Giáng Sinh, và rồi KFC xuất hiện và nói, đây là việc bạn nên làm trong mùa Giáng Sinh".
Quảng cáo bữa ăn Giáng Sinh của công ty này thể hiện h́nh ảnh các gia đ́nh Nhật Bản hạnh phúc quây quần quanh thùng quà là gà rán.
Không chỉ có ức gà và đùi gà, bữa tiệc được chuyển đổi thành hộp thức ăn gia đ́nh đặc biệt có đầy gà rán, bánh ngọt và rượu.
Năm nay, công ty bán các suất ăn tiệc tối mừng Giáng sinh Kentucky, từ loại gồm hộp gà có giá 3.780 yen Nhật (tương đương 32 đô la Mỹ), cho đến phần ăn gồm một con gà quay "cao cấp" và các món ăn kèm với giá lên đến 5.800 yen Nhật.
Theo hăng KFC, suất ăn Giáng Sinh chiếm khoảng một phần ba lượng hàng bán ra của chuỗi cửa hàng này tại Nhật Bản.
Các cửa hàng cũng trang trí lại nhân vật h́nh ảnh của công ty, Đại tá Sanders cười tươi với bộ râu trắng, giờ đây mặc trang phục ông già Noel trong dịp lễ. Trong một quốc gia vốn tôn vinh các giá trị với người lớn tuổi, Ông già Sanders mặc áo đỏ ngay lập tức trở thành biểu tượng của kỳ lễ hội.
"Điều kỳ lạ nhất"
Hiện tượng này là độc nhất vô nhị ở Nhật Bản - và có thể xem là kỳ lạ với những quốc gia khác. Ư tưởng này chẳng có vẻ ǵ là dược đón nhận ở quê hương của gà rán KFC, Kevin Gillespie, đầu bếp của hai nhà hàng tại thành phố Atlanta, Georgia, nói.
"KFC cho dịp Giáng Sinh? Đó là một trong những điều kỳ lạ nhất tôi từng nghe". Gillespie nói. "Nếu bạn mang một xô gà rán đến bữa tiệc tối Giáng Sinh, thật ḷng mà nói, tôi sẽ nổi cáu với bạn".
Đó không nhất thiết là một cú bứt phá của sản phẩm KFC, Gillespie nói. Ư tưởng cơ bản là mang thức ăn nhanh vào tiệc đêm Giáng Sinh "có lẽ sẽ bị hầu hết mọi người coi là thô lỗ", Gillespie nói.
Tuy nhiên, ở Nhật Bản, nơi có khoảng 1% dân số là người theo Thiên chúa giáo, Giáng Sinh không phải một kỳ nghỉ chính thức, Rokka cho biết. V́ thế ư tưởng cả gia đ́nh sẽ quây quần cả ngày làm món thịt xông khói hay gà tây và các món ăn kèm không hẳn là thực tế lắm. Thay v́ vậy, họ quây quần bên nhau với một xô gà rán.
"Đây là một dấu hiệu khác của toàn cầu hoá, nơi nghi thức của người tiêu dùng lan rộng đến các quốc gia khác và được diễn giải theo một nghĩa hoàn toàn khác", Rokka nói. "Giờ đây chẳng có ǵ bất thường khi khắp thế giới đều có cửa hàng Ikea. Ư tưởng KFC mừng Giáng Sinh chỉ là sử dụng chủ nghĩa tiêu dùng và hướng nó vào một dịp lễ".
Lư do để đoàn tụ
Đă từng đi nước ngoài nhiều lần, Ando biết quốc gia của ông có lẽ là nước duy nhất đón Giáng Sinh bằng một bữa tiệc với xô gà rán. Nhưng ông coi điều này là một truyền thống hơn là một quảng cáo khuyến măi của công ty.
Với Ando, ông vẫn lên kế hoạch mua gà KFC cho các con vào Giáng Sinh này. Nhưng ông cũng đến tiệm bánh mua bánh Giáng Sinh.
Vào Đêm Giáng Sinh, gia đ́nh sẽ quây quần quanh xô gà rán KFC, hệt như bầu không khí mà ông Ando đă từng được hưởng khi c̣n là một đứa trẻ, và cũng như các con ông cũng sẽ làm cho con cái chúng sau này.
"Nó giống như biểu tượng cho cuộc đoàn tụ gia đ́nh", Ando nói. "Không phải là v́ thịt gà, mà là v́ gia đ́nh quây quần bên nhau, và sau đó gà rán chỉ là một phần của việc đoàn tụ thôi".