Trung Quốc và Mỹ đang trong một mối quan hệ hết sức đáng quan ngại, đặc biệt là kể từ khi ông Trump chính thức nhậm chức. Những chính sách nhằm mục đích ḱm kẹp sự bánh trướng của Trung Quốc khiến nước này vô cùng phẫn nộ. Điều này đă khiến Trung Quốc lên sẵn những kịch bản đáng sợ để đáp trả Mỹ.
Học giả Trung Quốc đổi giọng sau khi Tổng thống đắc cử Donald Trump cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ và phô diễn sức mạnh quân sự tại biển Đông trên Twitter.
Những ngày đầu sau khi tỉ phú Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử Mỹ, các chuyên gia chính sách đối ngoại của Trung Quốc dự báo chiến thắng của ông trùm bất động sản này là cơ hội hiếm có để viết lại mối quan hệ trắc trở giữa Washington và Bắc Kinh.
“Xét về nhiều mặt, ông ấy tốt hơn so với ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton. Chúng ta nên chào đón ông” - GS Thẩm Đinh Lập thuộc Viện Nghiên cứu quốc tế của Trường ĐH Phục Đán ở TP Thượng Hải, từng nhận định.
Ông Trump trên báo Trung Quốc ngày 10-11 Ảnh: AP
Đến ngày 5-12, khi thông điệp cứng rắn nhằm vào Bắc Kinh của ông Trump trên Twitter xuất hiện, các học giả thay đổi giọng điệu. Ông Thẩm buông lời chỉ trích là “dốt, khó chịu”. Chuyên gia này nói ông cảm thấy bị xúc phạm sau cuộc điện đàm 10 phút giữa ông Trump và lănh đạo của Đài Loan Thái Anh Văn. Lâu nay Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh ly khai.
“Nếu ông Trump tiếp tục gọi Đài Loan là một quốc gia, chúng ta nên cắt đứt quan hệ với ông ấy. Tôi không biết chính phủ sẽ phản ứng ra sao nhưng tôi biết tôi sẽ làm ǵ: đóng cửa đại sứ quán” - học giả họ Thẩm nổi giận.
Ông Thời Ân Hoành, chuyên gia quan hệ quốc tế của Trường ĐH Nhân dân, cho rằng rạn nứt giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng sau chia sẻ hôm 4-12 của ông Trump trên Twitter. Lúc đó, ông Trump cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ và phô diễn sức mạnh quân sự tại biển Đông.
Ông Thời nói: “Vẫn c̣n quá sớm để đưa ra bất kỳ dự đoán ǵ nhưng tôi nghĩ rằng có lẽ tôi thấy rằng một đám mây băo đang ùn ùn tụ lại ở đường chân trời. Điều đó hẳn nhiên không tốt”.
Đề cập đến những lời mới nhất của ông Trump trên phương tiện truyền thông xă hội, ông Thời cho biết: “Những lời lẽ này là lời nhắc nhở dành cho các phương tiện truyền thông và các học giả nghiên cứu quốc tế của Trung Quốc, thậm chí có thể bao gồm nhiều quan chức trong chính phủ. Đó là những dự đoán của họ về chính sách của ông Trump quá lạc quan. Chính phủ Trung Quốc, giống như hầu hết các chính phủ trên thế giới, không biết ông Trump là người thế nào cũng như không rơ đường hướng, quan điểm của ông này. Nói ǵ đi nữa, các diễn biến trong tuần trước chắc chắn sẽ càng khiến họ lo lắng”.
Nhiều nhà quan sát chính trị ban đầu bàn qua loa về cuộc điện đàm giữa ông Trump và lănh đạo Đài Loan nhưng sau đó, một số nghĩ đó là một động thái thận trọng, có tính toán nhằm báo hiệu Tổng thống đắc cử Mỹ không ngại cứng rắn với Bắc Kinh.
“Tôi chắc chắn 100% rằng đây không phải là một quyết định ngẫu hứng” - một chuyên gia về chính sách đối ngoại nói với tờ The Guardian. Cùng quan điểm trên, chuyên gia Stephen Yates đến từ Quỹ Heritage cũng nghĩ đó là một động thái có tính toán.