Chẳng mất tiền để mua lời nói, nên hăy nói những lời ngọt ngào khi có thể. Cũng đừng nên nói những lời cay độc hay trù ẻo người khác. Hăy biết cách giữ phúc cho bản thân ḿnh. Người xưa có câu: Im lặng có giá ngàn vàng, có những thời điểm tuyệt đối đừng nên nói nếu không sẽ hại người, hại ta.
Khi bị xem nhẹ, đừng nói lời oán giận
Hăy nhớ kỹ rằng, trên đời này, người thực sự không coi thường bạn chính là người quan tâm đến bạn. Đến một ngày nào đó, bạn không c̣n quan trọng trong mắt họ th́ cũng là duyên đă hết, và nên cảm ơn họ, đừng oán giận.
Khi bị người khác nhục mạ, đừng nói lời xằng bậy, vô nghĩa
Đời người không thể lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Khi bị người khác nhục mạ, rất nhiều người sẽ miên man suy nghĩ, khi bị cảm xúc bi quan chế ước, họ sẽ rất dễ suy đoán lung tung, hồ đồ . Khi đó, người ta thường phát tiết ra và nói những lời vô nghĩa.
V́ vậy, khi bị người khác nhục mạ th́ thái độ xử thế tốt nhất không phải là bất măn, mà là tự suy xét lại bản thân ḿnh, khách quan phân tích và t́m ra nguyên nhân bản thân bị nhục mạ là ǵ mà từ bỏ nó đi. Trên thế giới này, người có thể cứu vớt ḿnh chính là bản thân ḿnh, điều người khác có thể làm chỉ là khuyên giải.
Ghen tị với người khác, đừng nói lời đồn đại
Ghen tị là một tật xấu mà rất nhiều người gặp phải. Ghen tức tật đố sẽ ảnh hưởng đến cả thân thể và tinh thần của một người. Nó sinh ra ḷng thù hận, hại người hại ḿnh.
Một người nên được ǵ th́ đó là trong mệnh của họ đă được an bài dựa theo “đức” và “nghiệp” mà họ tích được. Nếu muốn được những điều tốt đẹp, hăy tự nhắc nhở bản thân hành thiện, làm việc tốt. Đối mặt với người hơn ḿnh, không nên ghen tị, đố kỵ mà phao tin đồn để làm hại họ. Bởi v́, thực ra hại người cũng chính là hại ḿnh.
Khi được người khác khen ngợi, đừng nói lời ngông cuồng, ngạo mạn
Khi được người khác khen ngợi, khẳng định năng lực chính là v́ bạn làm tốt một lĩnh vực nào đó. Nhưng kỳ thực mỗi người đều có điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, đừng nên v́ thế mà vội kiêu ngạo. Trong cuộc sống rất cần những lời khen ngợi, nhưng đừng v́ sự ngưỡng mộ, tán thưởng của người khác mà trở thành người ngạo mạn, tự đại mà mê lạc mất bản thân.
Khi người khác buồn phiền, đau khổ
Biết vui với người vui, buồn với người buồn. Đó là động thái của người có giáo dưỡng, tri thức, biết điều, biết cư xử và thấu cảm. Không ǵ vô duyên hơn khi người khác khóc mà ḿnh lại cười - hoặc ngược lại. Sự “lệch pha” đó khả dĩ khiến chúng ta trở nên lố bịch, hợm hĩnh và kiêu ngạo.
Khi người khác suy tư, lao động trí óc
Sự im lặng là “vương quốc” của hoạt động trí óc. Nhờ đó mà có những kiệt tác, sự cao thượng, sự hiểu biết, sự trưởng thành, sự hồi tâm… Văn hào W. Goethe xác định: “Tài năng được nuôi dưỡng trong cô tịch, c̣n chí khí được tạo bởi những cơn sóng dữ của giông tố cuộc đời”. Thấy người khác trầm tư mặc tưởng, đừng phá “khoảng riêng” của họ. Sự im lặng lúc đó thực sự cần thiết và có ư nghĩa.
Khi người khác không hiểu ḿnh
Khi chưa được hiểu, chúng ta cần cởi mở và hoà đồng để người khác có thể hiểu ḿnh hơn - dù không thể hiểu hết. Nhưng nếu bạn cảm thấy người ta thực sự không thể hiểu hoặc không muốn hiểu th́ tốt nhất là im lặng. Nếu không, những ǵ bạn nói có thể gây “dị ứng” hoặc hiềm thù.
Khi người khác nói về vấn đề ḿnh không am hiểu
Biết th́ thưa thốt, không biết th́ dựa cột mà nghe. Người khôn ngoan chỉ nói những điều ḿnh biết rơ và hoàn toàn im lặng đối với những ǵ ḿnh không biết hoặc mơ hồ. Đừng ảo tưởng ḿnh là “bách khoa tự điển”. Nhà bác học A. Edison nói: “Điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước, điều chúng ta không biết là cả đại dương”. C̣n hiền triết Socrates thừa nhận: “Tôi không biết ǵ cả, đó là điều tôi biết rơ nhất”. Chỉ là người b́nh thường, chúng ta càng cần khiêm nhường mà biết im lặng.
Khi người khác khoe khoang, lư sự
Thùng rỗng kêu to. Càng hiểu biết người ta càng ít nói, thâm trầm và cảm thông. Trong 4 phép toán, phép trừ là… “dễ” nhất, nhưng lại đầy ư nghĩa. Chỉ v́ ngu dốt nên mới độc đoán, khắt khe hoặc cố chấp. Khoe khoang và lư sự là “đặc điểm” của đầu óc nông cạn, thiển cận. Dốt th́ hay nói chữ để cố che lấp khiếm khuyết của ḿnh.
Khi người khác không cần ḿnh góp ư kiến
Đừng bao giờ “xía” vào chuyện của người khác hoặc ṭ ṃ chuyện của họ. Vả lại, nói nhiều th́ sai nhiều. Nói thiên lệch th́ mất lẽ chính, nói huênh hoang rồi đến chỗ đuối, nói xiên xẹo rồi đến chỗ sai trái, nói giấu giếm sẽ đến chỗ cùng.
Cibbon nói: “Đàm luận khiến người ta hiểu biết, nhưng im lặng là trường học của sự khôn ngoan”. Im lặng c̣n là yêu thương, tha thứ, và là cuộc sống.