Vietsn.com -- Trong chính trị Mỹ rất hay rằng nói xấu nhau được tự do. Mới đây ứng cử viên Đảng CH, ông Trump đă thẳng thắn về chính sách ngoại giao của TT Obama. Theo đó ông cho rằng đây là chính sách 'ngu dốt và ngạo mạn', phê b́nh một cách tự do.
Trong một bài phát biểu dài, tŕnh bày ngày 27/4 tại một hoạt động do tạp chí National Interest tổ chức, ƯCV tổng thống đảng Cộng ḥa Donald Trump đă bộc lộ những đánh giá rất thẳng thắn của ḿnh về chính sách đối ngoại mà đương kim Tổng thống Barack Obama đang thực hiện.
(Minh họa: Bryant Arnold)
Theo ông Trump, hiện nay đă là thời điểm để “lau gỉ” cho chính sách đối ngoại của nước Mỹ: “Đă đến lúc phải mời những người mới tới và xem xét những luận điểm mới.” Ông muốn hướng nước Mỹ quay trở lại “với một nguyên tắc bất di bất dịch”. Đó là, “luôn luôn đặt lợi ích của nhân dân Mỹ và nền an ninh của nước Mỹ lên trên hết.”
Theo ông Trump, sau chiến tranh lạnh, chính sách đối ngoại của nước Mỹ đă lệch ra xa rất nhiều so với đường lối cần phải có: “Chúng ta đă không xây dựng được một chiến lược mới tương thích với kỷ nguyên mới. Theo ḍng thời gian, chính sách đối ngoại của chúng ta ngày một trở nên kém phần tỉnh trí. Thay cho tính lô gích lại là sự ngu dốt và ngạo mạn, và điều này đă trở thành nguyên nhân gây ra rất nhiều thảm họa trong chính sách đối ngoại. Chúng ta đă đi từ những sai lầm ở Iraq, Ai Cập, Libya đến tận ranh giới đỏ cho Tổng thống Obama tại Syria. Tất cả những bước đó đă góp phần xô đẩy toàn bộ khu vực rơi vào hỗn loạn, tạo ra cơ hội ngh́n năm có một để IS phát triển và hoành hành.”
Lính Mỹ làm nhiệm vụ tại Syria (Ảnh: CNN)
Nguyên nhân dẫn tới thảm trạng đó, theo ông Trump, chính là ư tưởng nguy hiểm cho rằng, nước Mỹ có thể tạo ra một nền dân chủ kiểu phương Tây tại những quốc gia chưa từng có bất cứ một kinh nghiệm nào trong vấn đề này và không hề muốn trở thành các nền dân chủ theo kiểu phương Tây.
“Thoạt tiên, chúng ta đă phá hủy các cơ sở hiện hữu tại đó rồi lại bắt đầu ngạc nhiên trước những sự diễn ra sau đấy. Nội chiến, tinh thần cuồng tín tôn giáo, hàng ngàn sinh mạng người Mỹ và hàng ngh́n tỷ USD – đó là tất cả những ǵ mà chúng ta cuối cùng đă nhận được. Xuất hiện một khoảng chân không để IS sau đó đă nhanh chóng lấp đầy. Iran cũng đă cố gắng lấp đầy một phần của khoảng chân không đó và đă phát tài đáng kể trong quá tŕnh này…”.
Một cuộc biểu t́nh phản đối Mỹ can thiệp vào Syria
Ứng cử viên Tổng thống Trump đánh giá: “Chính sách đối ngoại của chúng ta - đó là một thảm họa tràn đầy và tuyệt đối. Không có luận điểm, không có mục đích, không có phương hướng hay chiến lược ǵ cả.” Và ông đă chỉ ra 5 điểm yếu cơ bản trong chính sách đối ngoại mà Nhà Trắng hiện nay đang tiến hành.
Thứ nhất, đó các nguồn lực của nước Mỹ đă bị phân tán quá rộng. Ông Trump nhận xét: “Tổng thống Obama đă làm suy yếu tiềm năng quân sự của chúng ta khi làm suy yếu nền kinh tế. Ông ấy làm suy yếu đất nước bởi những chi tiêu không cần thiết, bằng những món nợ to lớn, bằng tốc độ tăng trưởng chậm, bằng thâm hụt thương mại khổng lồ và những đường biên giới mở.
Cán cân thương mại tiêu cực của nền công nghiệp chúng ta đang tiến gần đến mốc một ngh́n tỉ USD. Chúng ta đang tái cơ cấu các nước khác bằng cách làm suy yếu chính nước ḿnh.
Nếu chúng ta đặt được dấu chấm hết sự đánh cắp số lượng công ăn việc làm của người dân Mỹ, th́ việc này sẽ cung cấp cho chúng ta những nguồn lực cần thiết để xây dựng lại quân đội và tăng cường sự độc lập về tài chính của chính ḿnh và tiềm lực đất nước. Tôi là ứng viên duy nhất trong cuộc bầu cử Tổng thống này hiểu được vấn đề đó và biết cách làm thế nào để giải quyết nó.”
Ông Trump cho rằng nền kinh tế Mỹ đă yếu đi bởi những chính sách dưới thời Obama
Donald Trump cũng phàn nàn rằng, điểm yếu thứ hai trong đối ngoại của nước Mỹ là ở chỗ, họ đă để cho các đồng minh xao lăng phần đóng góp thích đáng vào hệ thống an ninh chung: “Các đồng minh của chúng ta bắt buộc phải đóng góp một phần hợp lư các chi phí tài chính, chính trị và xă hội mà hệ thống an ninh khổng lồ chung đ̣i hỏi. Nhiều người trong số họ lại hoàn toàn không làm như thế. Họ coi Mỹ là một nước yếu sẵn sàng chín bỏ làm mười và không cảm thấy ḿnh có trách nhiệm phải tuân thủ các điều khoản đă thỏa thuận với chúng ta. Ví dụ, chỉ có 4 trong tổng số 28 thành viên NATO, ngoài Mỹ, chi tiêu cho quốc pḥng ít nhất 2% GDP của ḿnh, theo yêu cầu của thỏa thuận đă kư.”
NATO có 28 nước thành viên nhưng không nhiều nước giành nhiều ngân sách cho quốc pḥng theo mong muốn của Mỹ
Ông Trump nhấn mạnh: “Chúng ta đă dành hàng ngh́n tỷ USD cho máy bay, tên lửa, tàu chiến, trang thiết bị quân sự để tăng cường lực lượng vũ trang của ḿnh để nó có thể trở thành lá chắn bảo vệ mạnh mẽ cho cả châu Âu và châu Á. Những nước mà chúng ta bảo vệ phải trả tiền cho sự bảo vệ đó và nếu điều này không xảy ra, Mỹ sẽ phải để tự họ bảo vệ bản thân ḿnh. Thế giới sẽ được an toàn hơn nhiều nếu các đồng minh của chúng ta đóng góp phần tương ứng của ḿnh vào hệ thống pḥng thủ và an ninh chung…”.
Điểm yếu thứ ba trong chính sách đối ngoại hiện nay của nước Mỹ, theo ông Trump, đó là việc các đồng minh đang bắt đầu nghĩ rằng không c̣n có thể dựa vào Washington được nữa. Ông Trump nói:
“Hiện nay đứng đầu đất nước chúng ta là một vị Tổng thống không thích bạn bè của chúng ta, và lại chịu ảnh hưởng từ kẻ thù của chúng ta. Ông ấy đă kư một thỏa thuận thảm họa với Iran để rồi sau đó tất cả chúng ta buộc phải ngồi khoanh tay xem cảnh Iran chà đạp lên các điều kiện của thỏa thuận đó. Không thể để cho Iran có được vũ khí hạt nhân, và chính quyền Trump sẽ không bao giờ cho phép Iran có được nó.
Đấy là tôi c̣n chưa nói về nỗi sỉ nhục mà Hoa Kỳ đă chịu đựng v́ việc Iran đă đối xử tệ hại với mười thủy thủ Mỹ. Trong cuộc đàm phán nên luôn luôn cần sẵn sàng để đứng dậy bỏ đi. Thỏa thuận với Iran, cũng giống như nhiều thỏa thuận khác hết sức bất lợi cho chúng ta,là kết quả của sự thiếu sẵn sàng đứng lên rời khỏi bàn đàm phán.
Nếu bên kia hiểu rằng bạn sẽ không bỏ đi, th́ bạn sẽ chẳng bao giờ có thể giành được thắng lợi. Đồng thời, bạn bè của ta sẽ phải hiểu rơ rằng, ta sẽ tuân thủ nghiêm túc nhất tất cả các điều khoản của các hiệp định mà ta đă kư với họ. Tổng thống Obama đă chấm dứt chương tŕnh pḥng thủ tên lửa, rồi sau đó từ bỏ kế hoạch triển khai hệ thống pḥng thủ tên lửa ở Ba Lan và Cộng ḥa Czech. Ông ấy ủng hộ việc lật đổ chế độ thân thiện với chúng ta ở Ai Cập mà Israel đă từng kư được một thỏa thuận ḥa b́nh lâu dài. Rồi sau đó ông ấy đă giúp nhóm Huynh đệ Hồi giáo lên nắm quyền lực.
Israel, đồng minh chính của chúng ta và nền dân chủ duy nhất tồn tại ở Trung Đông, đă bị hạ nhục và trở thành đối tượng chỉ trích của một chính quyền thiếu hẳn sự minh bạch về đạo đức. Chỉ mới vài ngày trước, Phó Tổng thống Biden lại một lần nữa chỉ trích Israel - đất nước, đấu tranh cho công lư và ḥa b́nh - và gọi nó là một trở ngại đối với ḥa b́nh trong khu vực.
Tổng thống Obama chưa từng bao giờ là một người bạn của Israel. Ông ấy đối xử với Iran bằng t́nh yêu dịu dàng và đầy quan tâm, giúp cho nó một cường quốc hùng mạnh ở Trung Đông - và tất cả điều đó là làm tổn hại cho Israel, cho các đồng minh khác của chúng ta trong khu vực, và quan trọng nhất là, làm tổn hại cho cả các quyền lợi của Mỹ.
Chúng ta từng tham gia đấu tranh cùng với những người bạn cũ nhưng bây giờ, họ bắt đầu phải t́m kiếm sự giúp đỡ ở những nơi khác…”
Quan hệ của Mỹ với đồng minh Israel là rất mờ nhạt trong thời gian qua
Ứng cử viên Trump cũng cho rằng, điểm yếu thứ tư trong đối ngoại của nước Mỹ là việc các đối thủ đă không c̣n tôn trọng Washington nữa: “Chúng ta đă cho phép các đối thủ của ḿnh nghĩ rằng, họ muốn làm ǵ cũng được. Nếu nhiệm vụ của Tổng thống Obama là làm suy yếu Mỹ th́ rơ ràng là ông ấy đă hoàn thành nó không thể xuất sắc hơn…”.
Theo ông Trump, mọi điểm yếu trên nảy sinh chính là v́ “nước Mỹ đă không c̣n một sự hiểu biết rơ ràng về các mục tiêu đối ngoại của ḿnh…” Ông nêu rơ: “ Kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh và sụp đổ Liên bang Xô viết, chúng ta đă thiếu một chính sách đối ngoại nhất quán. Hôm nay chúng ta ném bom Libya và loại bỏ những kẻ độc tài để cho công dân của quốc gia đó có thể tạo dựng nền dân chủ, nhưng tới ngày mai th́ chúng ta sẽ phải thấy cảnh chính những người dân ấy phải vật vă thế nào cho đến khi đất nước họ tan ră thành từng phần…”.
Hệ lụy từ các cuộc can thiệp của Obama - Clinton là một sự suy yếu, lú lẫn và rối loạn: “Chúng ta đă mang tới Trung Đông nhiều bất ổn và hỗn độn nhiều hơn bất cứ ai và bất cứ khi nào trước đây. Chúng ta đă khiến các tín đồ Thiên chúa giáo trở thành nạn nhân của cuộc đàn áp tàn bạo và thậm chí, bị diệt chủng. Hành động của chúng ta tại Iraq, Libya và Syria đă góp phần làm gia tăng sự phát triển của IS….”