Tại cuộc họp báo tối qua 31/8, Đại sứ Canada tại Trung Quốc đă thẳng thắn nhận xét về t́nh h́nh Trung Quốc khiến Tập Cận B́nh tái mặt. Ngài Đại sứ Saint-Jacques nói rằng: “Trong 3 năm qua, tôi nghĩ rằng mọi thứ (ở Trung Quốc) đều thụt lùi. Thật không may”. Lời nhận xét của Đại sứ Canada tại Trung Quốc Guy Saint-Jacques chỉ diễn ra vài giờ sau khi Thủ tướng Justin Trudeau kết thúc một cuộc họp với ông Tập.
Mặt khác, ông Saint-Jacques thừa nhận Bắc Kinh đă đạt được một số tiến bộ nhất định, đặc biệt là trên mặt trận kinh tế. Tuy nhiên, đại sứ Canada cũng mâu thuẫn với Thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường về thương mại tự do.
Ông Lư hôm 31-8 tuyên bố cần phải khởi động tiến tŕnh nghiên cứu những giải pháp khả thi để đạt được thỏa thuận thương mại giữa hai nước. Nhưng ông Saint-Jacques nói “hai bên không có các cuộc đàm phán nào tại thời điểm này cũng như tồn tại một khoảng cách để có thể ngồi xuống thảo luận cùng nhau”.

Thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường (phải) bắt tay người đồng cấp Canada Justin Trudeau sau một cuộc họp báo chung tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh ngày 31-8. Ảnh: AP
Bộ trưởng Thương mại Canada Chrystia Freeland cho hay các công ty Trung Quốc và Canada hôm 1-9 đă kư 56 thỏa thuận, với tổng trị giá hơn 1,2 tỉ đô la Canada, nhân chuyến thăm của Thủ tướng Trudeau. Các thỏa thuận này thuộc các lĩnh vực từ hải sản đến công nghệ làm sạch.
Đánh giá thẳng thừng của Đại sứ Saint-Jacques trong khi chuyến thăm chính trị cấp cao của Thủ tướng Trudeau đến Bắc Kinh được xem là điều bất thường.
Trong bối cảnh ông Trudeau t́m kiếm một mối quan hệ mới với Bắc Kinh, đề cập vấn đề nhân quyền sẽ rất nhạy cảm. Tại một cuộc họp với các nhà lănh đạo doanh nghiệp, ông Trudeau từng nhắc đến vấn đề này nhưng thận trọng không nói tới khi ở cạnh các lănh đạo chính trị hàng đầu tại Bắc Kinh.
Nhà lănh đạo Canada nói hôm 31-8 rằng giữa 2 nước cần phải có cuộc thảo luận “thẳng thắn và cởi mở”. Ông kêu gọi Trung Quốc đưa ra giải pháp cải thiện cuộc sống của người dân trong nước.
Đáp lại, hăng tin Tân Hoa Xă hôm 30-8 lên án phương Tây mượn cớ nhân quyền để tạo ra thành kiến chống lại Trung Quốc. Hăng tin này b́nh luận “một số người dân bản địa ở Canada vẫn sống trong điều kiện khốn khổ, đồng thời gọi mối lo ngại của Canada về vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc là vô căn cứ”.
Thủ tướng Lư Khắc Cường cũng lập luận “chúng ta là những quốc gia có nguồn gốc khác nhau, v́ vậy có những khác biệt”.
Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Canada tại Đại học Nghiên cứu Ngoại giao Quảng Đông Tang Xiaosong cho rằng ư kiến của Đại sứ Saint-Jacques sẽ chọc giận một số người nhưng không phải tất cả. Ông nói rằng nhân quyền không phải là một điều cấm kỵ ở Trung Quốc và Bắc Kinh hiểu rơ vấn đề này phải được mang ra thảo luận tại bất cứ thời điểm nào.
Therealtz © VietBF