Tại sao thăm dò trước bầu cử Mỹ bị sai?

[PinaColada]

Trong suốt chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, các cuộc khảo sát và các nhà phân tích đã dự báo cuộc đua này sẽ rất sít sao. Tuy nhiên, những gì xảy ra thực tế lại hoàn toàn trái ngược.

Hôm 5/11, cựu Tổng thống Donald Trump đã giành chiến thắng áp đảo trước đối thủ là Phó Tổng thống Kamala Harris. Ông Trump đánh bại bà Harris tại ít nhất 5 bang chiến trường (2 bang còn lại chưa công bố kết quả cuối cùng nhưng lợi thế vẫn thuộc về ông Trump).

Ông Trump cũng được coi là tổng thống đầu tiên của đảng Cộng hòa sau hai thập kỷ giành được số phiếu phổ thông lớn hơn đối thủ. Ông Trump được dự báo sẽ nắm quyền lực tuyệt đối do đảng Cộng hòa nhiều khả năng sẽ kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện nhờ vào kết quả bầu cử tích cực.

Khảo sát có độ sai lệch

Theo BBC, ở cấp độ quốc gia, các cuộc khảo sát rõ ràng đã đánh giá thấp khả năng ông Trump đắc cử lần hai. Tại các bang chiến trường, đặc biệt là Pennsylvania, các cuộc khảo sát dự đoán kết quả có phần thấp hơn so với thực tế.

Sai số trung bình trong các cuộc khảo sát ở những bang chiến trường này không thực sự lớn. Tuy nhiên, trong những cuộc bầu cử sát sao, những thay đổi nhỏ có thể tạo ra sự khác biệt lớn.

Trước khi kết quả được công bố, các phương tiện truyền thông, bao gồm BBC, đã cảnh báo rằng mặc dù các cuộc khảo sát cho thấy cuộc đua rất sít sao, nhưng sai số vẫn có thể xảy ra. Kết quả cuối cùng vẫn có thể sẽ nghiêng về một bên một cách rõ ràng.

Các nhà khảo sát không lường trước sự thay đổi lớn

Ở một số khu vực ít được chú ý hơn của Mỹ, các cuộc khảo sát đã đánh giá thấp sự ủng hộ của cử tri dành cho ông Trump. Điều này cho thấy có một số điểm mù trong các cuộc khảo sát, theo Michael Bailey, giáo sư tại Đại học Georgetown ở Mỹ.

"Thoạt nhìn, các cuộc khảo sát ở những bang chiến trường cho thấy một chút lợi thế nghiêng về bà Harris. Tuy nhiên, nếu phân tích sâu hơn, mọi thứ thực sự không ấn tượng như vậy", ông Bailey cho biết.

Chẳng hạn, tại Florida, các cuộc khảo sát được theo dõi bởi RealClearPolitics trong những tuần cuối cùng của cuộc bầu cử cho thấy ông Trump dẫn trước khoảng 5 điểm phần trăm. Tuy nhiên, ông thắng với một khoảng cách lớn hơn nhiều (13 điểm phần trăm).

Tại New Jersey, bà Harris được kỳ vọng sẽ thắng với khoảng cách gần 20 điểm phần trăm theo hai cuộc khảo sát gần đây nhất. Tuy nhiên, mức độ chiến thắng thực tế của bà chỉ là gần 10 điểm phần trăm.

"Hãy tưởng tượng nếu chúng ta biết trước được điều này, hoặc có cái nhìn chính xác hơn về tình hình một tháng trước, tôi không biết điều đó có thể thay đổi kết quả bầu cử hay không, nhưng chắc chắn nó sẽ thay đổi kì vọng của chúng ta”, giáo sư Bailey nói.



Biểu đồ cho thấy ông Trump làm tốt hơn dự đoán ở các bang chiến trường. Ảnh: BBC.

Ông cho rằng, các nhà khảo sát năm nay có thể đã quá tin vào giả thiết rằng cử tri sẽ hành xử giống như năm 2020 mà không lường trước được sự thay đổi lớn, ví dụ như tỉ lệ cử tri gốc Latin và nam giới ủng họ ông Trump đã tăng vọt.

"Những mô hình mà giả định thường dựa vào sự lặp lại. Điều đó sẽ dẫn đến những sai lệch khi có sự thay đổi lớn", ông nói.

Những tín hiệu báo trước

Tuy nhiên, chuyên gia Nate Silver, người sáng lập tổ chức phân tích khảo sát FiveThirtyEight có uy tín ở Mỹ, nói đã có những dấu hiệu cảnh báo rõ ràng từ trước.

Trong một bài viết về kết quả bầu cử, ông đã chỉ ra một cuộc khảo sát tại New York City vào tháng trước, cho thấy Trump đã làm tốt hơn rất nhiều ở nơi được coi là thành trì của đảng Dân chủ.

"Đây là một vấn đề mà lẽ ra phải được lường trước, vì đã có rất nhiều bằng chứng trong các cuộc khảo sát và dữ liệu bầu cử”, ông Silver nói.

Ông Silver là người dự đoán đúng ông Trump đắc cử lần hai. Trong khi đó, giáo sư Allan Lichtman của Đại học Hoa Kỳ là người đã dự đoán sai khi cho rằng bà Harris sẽ đắc cử. Ông Lichtman từng dự đoán chính xác kết quả trong 9 lần bầu cử trước.

Thách thức với ngành khảo sát

Các chuyên gia cho rằng ngành khảo sát đang đối mặt với nhiều thách thức. Tỉ lệ người tham gia khảo sát đã giảm mạnh, vì giờ đây mọi người dễ dàng từ chối cuộc gọi từ những số điện thoại lạ.

Mức độ sụt giảm này cũng trùng với việc người dân Mỹ ngày càng mất lòng tin vào các phương tiện truyền thông. Đây là một vấn đề rõ ràng trong số những người ủng hộ ông Trum, Điều này khiến họ ít lên tiếng trong các khảo sát.

Giáo sư Bailey cho rằng sự sai lệch lớn trong các cuộc khảo sát trước bầu cử cho thấy những rủi ro của phương pháp khảo sát truyền thống.

Để khắc phục những vấn đề này, nhiều hãng khảo sát nổi tiếng hiện nay đã chuyển sang sử dụng các mô hình thuật toán, điều chỉnh tỉ lệ trả lời từ các nhóm cử tri khác nhau và đưa ra những giả định khác về các yếu tố như tỉ lệ cử tri tham gia.

Nhiều nhà khảo sát cũng đã chuyển sang sử dụng khảo sát theo hình thức trực tuyến, nhưng các chuyên gia cho rằng những khảo sát này không đáng tin cậy.

Năm nay, những cử tri có xu hướng điền vào các khảo sát trực tuyến thường có khuynh hướng là cử tri Dân chủ, James Johnson đến từ công ty khảo sát JL Partners tại London, cho biết. Họ "có xu hướng là người trẻ, có xu hướng tham gia mạnh mẽ, và có xu hướng làm việc tại nhà," ông nói.

Giáo sư Bailey cho rằng, các nhà khảo sát cần phải cải tiến trong thời đại mới và cần làm quen với việc mô hình hóa, đồng thời làm tốt hơn trong việc kiểm tra và giải thích các giả định.

VietBF@sưu tập