Trước khi trở thành tỷ phú giàu nhất nước Mỹ và giàu nhất thế giới, ông Elon Musk, sinh ra ở thành phố Pretoria (Nam Phi), từng lao động bất hợp pháp tại xứ cờ hoa.
Điều tỷ phú Elon Musk chưa bao giờ tiết lộ công khai là ông không có quyền lao động hợp pháp tại Mỹ trước khi xây dựng công ty Zip2, Washington Post (báo Mỹ) đưa tin, dẫn nhiều bằng chứng thu thập được về quá khứ của tỷ phú Musk.
Năm 1999, ông Musk bán công ty Zip2 và thu về khoảng 300 triệu USD. Đây là bước đệm quan trọng để đưa ông Musk đến với Tesla, và sau này là hàng loạt dự án kinh doanh khác thu về hàng tỷ USD.
Hiện tại, ông Musk, với tổng tài sản lên tới 274 tỷ USD, là người giàu nhất thế giới. Có thể nói rằng, ông là người nhập cư thành công nhất nước Mỹ, Washington Post b́nh luận.
Nỗ lực ở lại nước Mỹ
Sinh ra tại Nam Phi, năm 1989, ông Musk đến Canada và theo học tại Đại học Queen ở bang Ontario (Canada). Hai năm sau, ông nhập học tại Đại học Pennsylvania (bang Pennsylvania, Mỹ).
Năm 1995, ông Musk đến thành phố Palo Alto, bang California (Mỹ) để theo học chương tŕnh sau đại học tại Đại học Stanford. Tuy nhiên, Musk chưa bao giờ đăng kư khóa học. Thay vào đó, ông nỗ lực xây dựng công ty khởi nghiệp, theo Washington Post.
Dẫn lời các chuyên gia pháp lư, Washington Post cho hay, việc bỏ học tại Đại học Stanford khiến ông Musk không có cơ sở để được ở lại Mỹ.
Leon Fresco – cựu luật sư chuyên về vấn đề di trú thuộc Bộ Tư pháp Mỹ – cho biết, sinh viên nước ngoài không được bỏ học để mở một công ty tại Mỹ.
“Nếu bạn làm bất cứ điều ǵ để đóng góp cho việc tạo ra doanh thu, như viết mă máy tính hay cố gắng tạo ra doanh số (cho công ty), bạn có thể gặp rắc rối”, ông Fresco nói.
Washington Post cũng có tài liệu cho thấy vào năm 1996, Mohr Davidow Ventures (công ty đầu tư mạo hiểm tại Mỹ) từng e ngại khi rót 3 triệu USD cho công ty Zip2 của ông Musk.
Thỏa thuận đầu tư (Washington Post có được bản sao tài liệu) nêu rơ, ông Musk có 45 ngày để hoàn thiện thủ tục pháp lư và nhận được tư cách làm việc hợp pháp tại Mỹ. Nếu không, Mohr Davidow Ventures sẽ rút lại khoản đầu tư.
“T́nh trạng nhập cư của họ khi đó không hợp pháp để điều hành một công ty tại Mỹ”, Derek Proudian – thành viên hội đồng quản trị Zip2 khi đó – cho hay.
“Các nhà đầu tư lo ngại. Chúng tôi cũng không muốn người sáng lập của ḿnh bị trục xuất”, ông Proudian nói.
Không rơ ông Musk và Zip2 đă giải quyết vấn đề này ra sao.
Dẫn lời 6 người từng là cộng sự và cổ đông của Zip2, Washington Post cho hay, ông Musk từng tiết lộ với các đồng nghiệp rằng ông đang ở lại Mỹ với thị thực sinh viên.
“Vùng xám” của Elon Musk
Trong các chia sẻ công khai, Elon Musk chưa bao giờ thừa nhận ông từng là người lao động bất hợp pháp tại Mỹ.
Năm 2013, trong một cuộc phỏng vấn, Musk nói đùa rằng ông nằm trong “vùng xám” khi bắt đầu sự nghiệp tại Mỹ. Năm 2020, Musk cho biết ông có “thị thực làm việc dành cho sinh viên” khi hoăn việc học tại Đại học Stanford.
“Tôi ở lại Mỹ một cách hợp pháp. Tôi được phép làm các công việc của sinh viên”, ông Musk khi đó nói.
Tuy nhiên, năm 2005, trong một email gửi cho 2 nhà đồng sáng lập Tesla là Martin Eberhard và JB Straubel, Musk thừa nhận rằng ông không được phép ở lại Mỹ khi thành lập công ty Zip2, theo Washington Post.
Musk cho biết, ông đang cố gắng nộp lại hồ sơ vào Đại học Stanford để được ở lại Mỹ.
“Thực ra, tôi không quan tâm nhiều đến bằng cấp. Nhưng tôi không có tiền để mở pḥng nghiên cứu và không có quyền để ở lại đất nước này. V́ vậy, đó có vẻ là cách tốt nhất để giải quyết cả 2 vấn đề”, Washington Post dẫn email của ông Musk.
Theo Washington Post, việc các sinh viên ở lại quá hạn tại Mỹ bằng thị thực du học là khá phổ biến. Giới chức Mỹ đôi khi “làm ngơ” về vấn đề này. Tuy nhiên, hành vi đó vẫn là bất hợp pháp.
Hôm 26/10, Tổng thống Mỹ Biden mỉa mai lời kêu gọi kiểm soát người nhập cư của tỷ phú Musk. Ông Biden cho rằng ông Musk từng là “lao động bất hợp” tại Mỹ.
“Người đàn ông giàu nhất thế giới hóa ra từng là lao động chui tại đây, khi mới tới Mỹ”, ông Biden nói.
Theo Reuters, tỷ phú Musk đă ủng hộ khoảng 100 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump – ứng viên của đảng Cộng ḥa. Ông Musk bày tỏ ủng hộ chính sách kiểm soát người nhập cư vào Mỹ của ông Trump.
Nếu ông Trump đắc cử, tỷ phú Musk có thể giữ một vai tṛ tại Nhà Trắng.