Vụ án Xuyên Việt Oil được khởi tố tháng 9-2023. Đến nay, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đă ban hành Kết luận điều tra và đề nghị truy tố 15 bị can về các tội đưa, nhận hối lộ, vi phạm quy định về quản lư, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lăng phí, lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Trong đó, bị can Mai Thị Hồng Hạnh bị đề nghị truy tố về 2 tội danh đưa hối lộ và vi phạm quy định về quản lư, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lăng phí.
Bà Hạnh là người đại diện theo pháp luật, giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil, là chủ sở hữu thực sự và nắm quyền quyết định mọi việc tại công ty này. Ngoài vi phạm sử dụng tiền quỹ B́nh ổn giá xăng dầu, bà trùm Xuyên Việt Oil c̣n có vi phạm trong việc sử dụng tiền thuế bảo vệ môi trường.
Trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, theo quy định pháp luật, thuế bảo vệ môi trường là loại thuế gián thu, thu vào sản phẩm, hàng hóa là xăng, dầu. Thời điểm tính thuế là thời điểm doanh nghiệp đầu mối xăng dầu bán ra. Người chịu thuế là người tiêu dùng mua xăng.
Số tiền thuế này đă được tính vào giá bán, khi khách mua hàng trả tiền mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ th́ đă bao gồm cả tiền thuế này, người bán thu tiền và sẽ nộp thay vào ngân sách Nhà nước.
Như vậy, tiền thuế bảo vệ môi trường không phải là tiền từ vốn, tài sản, lợi nhuận kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Doanh nghiệp chỉ là người thu hộ tiền thuế và có trách nhiệm quản lư, nộp thay người tiêu dùng khoản tiền này vào ngân sách Nhà nước, chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày nộp tờ khai.
Thế nhưng, kết quả điều tra xác định, từ tháng 10-2021 đến tháng 7-2022, Công ty Xuyên Việt Oil đă không thực hiện nộp tiền thuế bảo vệ môi trường theo đúng thời hạn quy định. Hiện công ty này c̣n phải nộp 1.244 tỉ đồng, chưa tính lăi phạt chậm nộp.
Bà Mai Thị Hồng Hạnh đă không thực hiện việc nộp tiền thuế vào ngân sách theo đúng quy định mà chuyển tiền này sang các tài khoản cá nhân để sử dụng cho mục đích riêng. Tổng số tiền đă chuyển từ tài khoản công ty Xuyên Việt Oil sang tài khoản cá nhân của bà Hạnh là hơn 12.625 tỉ đồng.
Trong đó, thời kỳ bà Hạnh không nộp tiền thuế từ tháng 10-2021 đến tháng 7-2022, bị can này đă rút ra 1.937 tỉ đồng từ các tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil.
Xác minh cho thấy trong 17 tài khoản của bà Hạnh và 19 tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil chỉ c̣n hơn 4 tỉ đồng và 244 USD. Do vậy, bà Hạnh không c̣n khả năng tài chính để chuyển nộp số tiền thuế đă thu hộ vào ngân sách.
CQĐT xác định sau khi thu hộ, bà Hạnh đă dịch chuyển 1.244 tỉ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường ra khỏi tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil để h́nh thành tài sản đứng tên cá nhân hoặc dùng vào mục đích cá nhân khác.
Ngoài ra, lợi dụng việc được giao trích lập, quản lư, sử dụng quỹ B́nh ổn giá xăng dầu, bà Hạnh sử dụng tiền quỹ trái pháp luật, gây thất thoát 219 tỉ đồng. Tổng số tiền quỹ B́nh ổn giá xăng dầu và tiền thuế bảo vệ môi trường bà Hạnh gây thất thoát là hơn 1.463 tỉ đồng.
Bà Hạnh đă sử dụng một phần số tiền này để đưa hối lộ cho 8 cá nhân ở Bộ Tài chính, Bộ Công thương, tỉnh Bến Tre... và sử dụng cho các mục đích cá nhân khác như chi tiêu, mua bất động sản.
Đến nay, bị can Mai Thị Hồng Hạnh và các đồng phạm chưa khắc phục toàn bộ số tiền gây thất thoát nói trên.