Concert ngoại: Người bỏ túi triệu đô, kẻ ngậm ngùi ế ẩm

[Romano]

Trong khi Taylor Swift và ê-kíp được cho có thể bỏ túi 17 triệu USD/ đêm (theo Variety) từ chuyến lưu diễn toàn cầu “the Eras Tour” thì hàng loạt ngôi sao đình đám như Jennifer Lopez, ban nhạc rock The Black Keys... phải hủy concert (hòa nhạc) vì ế khán giả. Trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng, concert ồ ạt, điều gì mang đến một concert triệu USD cho nghệ sĩ?

Khi ngôi sao cũng không đủ sức hút vé

Đầu tháng 6, Jennifer Lopez khiến dư luận bất ngờ khi tuyên bố hủy 7 show trong chuyến lưu diễn Bắc Mỹ, dự kiến diễn ra từ tháng 6 đến tháng 8, tại Cleveland, Nashville, Raleigh, Atlanta, Tampa, New Orleans và Houston. Lý do hủy show được cô đưa ra là để “dành thời gian cho gia đình” giữa tin đồn rạn nứt với Ben Affleck. Tuy nhiên, Forbes chỉ ra doanh thu kém cỏi kéo dài mới là nguyên nhân thực sự.
Jennifer Lopez cho biết rất suy sụp khi buộc phải hủy tour lưu diễn. Sự kiện này vốn được thực hiện để quảng bá cho album “This is me... now”. Đây là tour đầu tiên Lopez thực hiện trong vòng 5 năm trở lại đây. Dù vậy, mức độ thành công của album cũng như tốc độ bán vé khá gây thất vọng. Theo sơ đồ trên nền tảng bán vé Live Nation, quy mô mỗi đêm diễn của JLo khoảng 15.000 khán giả, nhưng tỷ lệ lấp đầy sân vận động chỉ khoảng 70%. Có nơi còn ế hơn một nửa sân, dù vé đã được giảm xuống mức thấp kỷ lục, chỉ hơn 200.000 đồng.

Đây không phải lần đầu Lopez gặp khó vì ế khán giả. Đầu tháng 2, ca sĩ ra mắt album “This is me... now”, mở bán vé concert cùng tên để quảng bá đĩa thu mới cùng hai dự án phim ca nhạc “This is me... now: A love story” và phim tài liệu “The greatest love story never told”. Do lượng người mua vé ít, nữ ca sĩ phải hủy show. Sau đó, cô đổi tên tour diễn thành “This is me... live” nhưng kết quả vẫn không khả quan. Variety tiết lộ, album “This is me... now”, chuyến lưu diễn và 2 bộ phim là một phần của dự án đa phương tiện trị giá 20 triệu USD của Jennifer Lopez.

Không riêng Jennifer Lopez, đến ''Hoàng tử nhạc pop'' Justin Timberlake cũng được cho là phải chật vật trong việc bán vé. Ca sĩ đang có chuyến lưu diễn khắp nước Mỹ sau khi phát hành album mới nhất mang tên “Everything I thought it was”. Tuy nhiên, vào tháng 5, nam ca sĩ thông báo hủy show diễn ngày 8/6 tại Colonial Life Area. Show diễn là một phần trong chuyến lưu diễn quanh thế giới “The Forge Tomorrow” của nam ca sĩ. Anh không đưa ra lý do cụ thể, nhưng truyền thông Mỹ đồn đoán, quyết định được đưa ra do nam ca sĩ gặp khó trong khâu bán vé.
Trước đó, ban nhạc rock The Black Keys cũng hủy chuyến lưu diễn Bắc Mỹ, thông báo thay đổi quy mô tổ chức, dự kiến chọn địa điểm nhỏ hơn. Trên mạng xã hội, nhiều người phát hiện concert của Troy Sivan, Charli XCX và nhóm Wallows không bán hết vé. Tương tự, show diễn của Bad Bunny vào tháng 3 tại Target Center cũng đột ngột hủy bỏ trước ngày diễn ra sự kiện. Thời điểm đó, đại diện của Target Center không tiết lộ lý do bể kèo. Truyền thông Mỹ dự đoán, việc bán vé chậm có thể đã dẫn tới quyết định hủy show diễn. Trước đó, trang web của Ticketmaster cho thấy, khoảng một nửa số vé vẫn chưa được bán.

Không chỉ concert cá nhân, Billboard tiết lộ lễ hội âm nhạc Coachella năm nay cũng không thu hút nhiều người tham gia, chỉ 80% trong số 250.000 vé được mua, giảm 14-17% so với năm 2023. Còn nhớ, năm 2022, lễ hội trở lại sau ba năm gián đoạn do đại dịch, nhưng chỉ mất bốn tiếng đã bán sạch vé cho hai đợt cuối tuần. Năm nay, ban tổ chức phải mất hơn một tháng để làm được điều này. Tốc độ bán cuối tuần đầu tiên chậm nhất trong giai đoạn 2014-2023, mất gần một tháng mới hết. Cụ thể, trong cuối tuần đầu tiên (12/4 đến 14/4) đã diễn xong, vé cho cuối tuần tiếp theo (19/4 đến 21/4) vẫn còn, dù giá nhượng lại chỉ cao hơn 25 USD so với giá gốc 499 USD.

Tuy nhiên, không phải tất cả concert đều ế ẩm. Taylor Swift, Madonna, Olivia Rodrigo vẫn thu đậm từ các chuyến lưu diễn. Tháng 12/2023, tổ chức Guinness công nhận The Eras Tour của Taylor Swift là chuyến lưu diễn có doanh thu cao nhất mọi thời đại, đạt hơn 1 tỷ USD. Giới chuyên môn nhận định, show diễn sắp giúp ca sĩ và ê-kíp bỏ túi 2 tỷ USD. Ngoài chuyến lưu diễn toàn cầu, bộ phim “The Eras Tour” của Taylor Swift thu về 180 triệu USD ở thị trường Bắc Mỹ và 261 triệu USD toàn thế giới.

Canh bạc khi concert tăng đột biến

Live Nation - công ty sở hữu trang bán vé Ticketmaster cho biết khoảng 145 triệu người hâm mộ tham gia hơn 50.000 sự kiện âm nhạc trong năm 2023, tăng 20% so với năm 2022. Báo cáo mới nhất cho thấy, doanh thu ba tháng đầu năm của Live Nation đạt 3,8 tỷ USD, vượt kế hoạch đề ra và cao nhất cùng kỳ những năm trước đó. Trong đó, doanh số bán vé hòa nhạc tăng 26% lên 2,9 tỷ USD, với 77 triệu vé được bán ra.Theo đại diện của hãng, từ đầu năm nay có hơn 100 triệu vé hòa nhạc được bán dù ít concert diễn ra ở các sân vận động lớn. Số lượng hòa nhạc tổ chức tại những địa điểm nhỏ hơn như nhà thi đấu, nhà hát, câu lạc bộ tăng hơn hai con số so với năm trước. Michael Rapino - CEO của Live Nation nhận định: “Kết quả báo cáo cho thấy, các sự kiện trực tiếp vẫn là ưu tiên của người hâm mộ trên toàn thế giới. Nhu cầu xem show đang mạnh hơn bao giờ hết, khi đó nhiều nghệ sĩ biểu diễn hơn tại nhiều địa điểm khác nhau trên thế giới”.

Truyền thông quốc tế có nhiều lý do khiến các concert phân chia thành hai thái cực - một bên vé “đắt như tôm tươi”, một bên bị ngó lơ. Theo Business Insider, một trong những nguyên nhân đầu tiên là thực trạng lạm phát tour diễn. Đó là khi hậu COVID-19, nhiều nghệ sĩ gấp rút tổ chức lưu diễn để bù đắp thời gian, tiền bạc bỏ lỡ trong thời kỳ giãn cách, dẫn tới thị trường bão hòa, khán giả có nhiều lựa chọn hơn.

Một số ca sĩ không còn “nhiệt” như trước, không thu hút người hâm mộ. “Nghệ sĩ phải thẳng thắn nhìn nhận về sự thay đổi của khán giả trong suốt sự nghiệp của mình. Rõ ràng là không có nhiều khán giả mong muốn được JLo trở lại trực tiếp. Mặt khác, đó là một tính toán sai lầm của bộ phận truyền thông, họ đã đánh giá quá cao nhu cầu của khán giả. Cuối cùng, việc bán vé đã chứng minh sức hút từ nghệ sĩ của họ khiêm tốn như thế nào”, Denver Post lấy ví dụ về trường hợp của Jennifer Lopez.

Cộng thêm bối cảnh khủng hoảng kinh tế, chi phí sinh hoạt đắt đỏ khiến khán giả thắt chặt chi tiêu. Từ đó, họ cũng sẽ cân nhắc kỹ trước khi quyết định chi tiền đến nghe ca sĩ hát. Một khán giả tiết lộ trên CNBC: “Tôi đã chi hơn 3.000 USD cho vé xem concert vào năm 2023. Bây giờ mới được nửa năm 2024 và tôi mới chỉ đến một buổi hòa nhạc và một lễ hội âm nhạc. Tôi phải trả tiền thuê nhà hàng tháng, chi phí các nhu yếu phẩm hàng ngày không cho phéo tôi góp mặt trong gần 10 buổi hòa nhạc. Thời gian này, tôi chọn xem clip của các nghệ sĩ yêu thích trên phương tiện truyền thông xã hội, tại nhà thay vì chi 1.000 USD trở lên cho các trải nghiệm trực tiếp”.

Cạnh tranh cao, nhu cầu khán giả ngày càng khắt khe, chi phí tổ chức lớn vô tình đẩy giá vé lên. Đây cũng là lý do doanh số bán vé trì trệ. Theo thống kê của Pollstar, trung bình 100 tour diễn trong đầu quý I có giá 123,25 USD. Khán giả trả trung bình 290 USD cho một đêm diễn của Bad Bunny, 216 USD cho Justin Timberlake và 149 USD cho Nicki Minaj. David "5-1" Norman, quản lý concert từng hợp tác Prince, Green Day và Alicia Keys, cho biết: "Hiện giá vé cao ngất ngưởng. Nếu bạn mang theo con nhỏ cùng dự concert, bạn phải chi trả thêm tiền khách sạn, thức ăn và nhiều thứ khác".

Do đó, sự khác biệt giữa các tour diễn thành công - thất bại một phần nằm ở khâu tổ chức, quảng bá. Denver Post cho rằng, nghệ sĩ cần tính toán rằng, chi phí cho khâu sản xuất, quảng bá offline tại các địa điểm là bao nhiêu? Liệu phương thức này có hiệu quả khi bản thân nghệ sĩ không có sản phẩm tạo hiệu ứng mạnh trên các nền tảng kỹ thuật số? Nhất là khi, một số ca sĩ không còn “nhiệt” như trước, không thu hút người hâm mộ. Bộ phận quảng bá chỉ có thể đo lường được lượng khán giả dựa vào dữ liệu truyền thông một cách tương đối, và kết quả thực chỉ có cho đến khi vé được công khai. Thậm chí như Jennifer Lopez, Timberlake cũng phải “chào thua” dù đã mạnh tay thực hiện bộ phim, ra mắt album để hỗ trợ show diễn.

Đó là lý do Business Insider so sánh việc tổ chức concert như một canh bạc, đòi hỏi nghệ sĩ phải đảm bảo được lượng vé tiêu thụ, hiệu ứng truyền thông và lượt xem trên các nền tảng trực tuyến. Việc một ca sĩ nổi tiếng trên mạng xã hội như TikTok không đồng nghĩa người đó có thể bán hết ghế ngồi. Ngay cả khi giọng ca đó có vài bài hit, vẫn không đảm bảo tất cả người theo dõi sẽ mua vé nghe họ hát trực tiếp.

“Nghệ sĩ phải thẳng thắn nhìn nhận về sự thay đổi của khán giả trong suốt sự nghiệp của mình. Rõ ràng là không có nhiều khán giả mong muốn được JLo trở lại trực tiếp. Mặt khác, đó là một tính toán sai lầm của bộ phận truyền thông, họ đã đánh giá quá cao nhu cầu của khán giả. Cuối cùng, việc bán vé đã chứng minh sức hút từ nghệ sĩ của họ khiêm tốn như thế nào.

Trong thời đại của những người có sức ảnh hưởng, khâu quảng bá có nhiều điều kiện thuận lợi, nhưng khán giả vẫn quyết định người chiến thắng. Bất chấp những chiến lược tiếp thị và quảng cáo khoa trương, những người nổi tiếng vẫn nên khiêm nhường, rút ra bài học từ thực tế là họ không thể ép buộc khán giả đến với mình, bất kể họ muốn đến mức nào”, Denver Post lấy ví dụ về trường hợp của Jennifer Lopez.