Việc ông Donald Trump lựa chọn James David Vance, một người từng chỉ trích ông mạnh mẽ, đứng chung liên danh tranh cử gây bất ngờ. Nhưng có ư kiến cho rằng đó là nước cờ đảm bảo thắng lợi của ông.
Ông Donald Trump đă chọn James Vance làm ứng viên chức Phó Tổng thống đứng chung liên danh tranh cử (Ảnh: AP).
Lai lịch đặc biệt, thu hút cử tri b́nh dân
Đối tác đứng chung liên danh tranh cử của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông James David Vance sinh năm 1984 trong một gia đ́nh tầng lớp lao động nghèo ở bang Ohio thuộc "Rust Belt" (Vành đai Rỉ sét).
Cha mẹ Vance ly hôn khi ông c̣n nhỏ. Cuốn hồi kư "Hillbilly Elegy" (tạm dịch “Bài ca của những kẻ tuyệt vọng”) xuất bản năm 2016 của ông đă trở thành cuốn sách bán chạy nhất và được chuyển thể thành bộ phim cùng tên thu hút rất đông người xem trên Netflix.
Vợ ông, bà Usha Chilukuri Vance, là hậu duệ của những người nhập cư Ấn Độ, hai người là bạn học luật tại Đại học Yale. Có ư kiến cho rằng, những nhân tố này giúp ông tranh thủ được lá phiếu của một bộ phận cử tri thường bỏ phiếu cho ứng cử viên đảng Dân chủ.
Tác phẩm "Hillbilly Elegy" của J.D. Vance được Netflix dựng thành phim ăn khách (Ảnh: People)
Tham gia quân đội để kiếm học phí
Cha mẹ của Vance ly hôn khi ông c̣n nhỏ, ông được ông bà ngoại nuôi dưỡng và sau đó được cha dượng nhận nuôi. Để trang trải chi phí học đại học, Vance đă xin gia nhập quân đội ngay sau khi tốt nghiệp trung học, vào Thủy quân lục chiến và làm phóng viên chiến trường trong Chiến tranh Iraq.
Sau khi xuất ngũ, ông trở về quê hương để theo học tại Đại học bang Ohio và lấy bằng cử nhân về khoa học chính trị và triết học. Sau đó, ông đến Đại học Yale để học thêm và nhận bằng Tiến sĩ luật vào năm 2013.
Con đường sự nghiệp của Vance sau đó có nhiều thay đổi. Sau khi tốt nghiệp Đại học Yale, ông làm việc tại Công ty Luật Sidley Austin, rồi chuyển đến Sun Valley, San Francisco để tham gia đầu tư mạo hiểm.
Năm 2016, cuốn hồi kư "Hillbilly Elegy" của ông được xuất bản, mô tả cuộc sống thời thơ ấu của ông trong tầng lớp lao động da trắng tại thị trấn nghèo thuộc Vành đai Rỉ sét.
Cuốn sách đă chiếm giữ vị trí đứng đầu danh sách sách bán chạy nhất của New York Times suốt 74 tuần. Năm 2020, cuốn sách này đă được đạo diễn từng đoạt giải Oscar Ronald William "Ron" Howard dựng thành phim cùng tên phát hành trên Netflix, với sự tham gia đóng vai chính của các diễn viên Glen Goss và Amy Adams.
Vance nói rằng người vợ luật sư của ḿnh, Usha Chilukuri Vance, có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của ông.
Usha, 38 tuổi, sinh ra và lớn lên ở ngoại ô San Diego, California. Hai người gặp nhau tại Trường Luật Đại học Yale vào năm 2013, khi họ tham gia vào một nhóm thảo luận về "sự suy tàn của xă hội da trắng ở Mỹ", chính điều này đă thúc đẩy Vance viết cuốn hồi kư "Hillbilly Elegy".
Hai người kết hôn năm 2014 và có 3 người con. Bà Usha Chilukuri có bằng Cử nhân lịch sử của Đại học Yale, bằng Thạc sĩ về lịch sử hiện đại thời kỳ đầu của Đại học Cambridge và bằng luật của Đại học Yale. Bà từng làm việc tại công ty luật Munger, Tolles and Olson, nhưng sau đó đă thôi việc.
V́ sao ông Trump lựa chọn Vance?
Tại Đại hội toàn quốc của đảng Cộng ḥa, ông Trump đă công bố Thượng nghị sĩ J.D. Vance là đối tác tranh cử của ông để tranh chức Phó Tổng thống. Ông Vance năm nay 39 tuổi và mới chỉ có 2 năm kinh nghiệm chính trường, điều này không khỏi gây ra tranh căi từ giới quan sát.
Một số chuyên gia đă phân tích lư do v́ sao ông Trump chọn Vance.
Thứ nhất là hạ thấp độ tuổi trung b́nh.
Đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden, 81 tuổi, từng vấp phải nhiều ngờ vực do tuổi tác, nhưng ông Trump cũng đă 78 tuổi.
Nếu ông Biden rút lui khỏi cuộc đua, sự chú ư có thể chuyển sang tuổi tác của ông Trump. Trong khi đó J.D. Vance năm nay chỉ bằng nửa số tuổi của ông Trump. Ông cũng là người thuộc thế hệ Y (Millennial) đầu tiên có tên trong danh sách ứng cử viên Phó Tổng thống của một chính đảng lớn ở Mỹ, giúp giành lợi thế tuổi tác trước ê kíp hiện tại và là đối thủ trong cuộc bầu cử ngày 5/11.
Thứ hai, Vance là người ủng hộ nhiệt thành của phong trào "Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" (Make America Great Again, MAGA).
Vance, từng kịch liệt phản đối ông Trump, nay đă trở thành người bảo vệ trung thành của ông và đă xóa các ḍng tweet chỉ trích ông Trump trước đó.
Ông ủng hộ các chính sách chống nhập cư triệt để và chủ nghĩa bảo hộ kinh tế không khoan nhượng, đồng thời kế thừa đầy đủ các quan điểm chính trị của ông Trump như khẳng định có sự "lừa đảo" trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020. Do đó, ông đă nhận được sự ủng hộ của ông Trump trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022.
Jennifer Dillon, nữ giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Joe Biden, phân tích rằng Vance đă "cố gắng hết sức để ủng hộ ông Trump và chương tŕnh nghị sự cực đoan của ông ta là 'Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại', ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc vi phạm luật pháp và thậm chí gây tổn hại cho người dân".
Thứ ba, thu hút cử tri ở “Vành đai rỉ sét”.
Do bang Ohio, quê hương của Vance đang dần chuyển sang cánh hữu, ông Trump vẫn có thể giành chiến thắng ở bang này ngay cả khi không có Vance.
Tuy nhiên, ông Trump tin rằng Vance có thể giúp ông giành chiến thắng ở các bang lân cận như Michigan, Pennsylvania và Wisconsin, đều là những bang quan trọng trong cuộc bầu cử Tổng thống.
Dân biểu Charlie Frye, 53 tuổi đại diện đảng Cộng ḥa ở Ohio, cho biết Vance "lớn lên trong một gia đ́nh lao động cổ xanh ở vùng Trung Tây và tôi nghĩ điều đó thực sự có sức mạnh đáng kể".