Tổng thống Ukraine Zelensky thay đổi quan điểm trong đàm phán với Nga. Diễn biến của "hội nghị thượng đỉnh ḥa b́nh" ở Thụy Sĩ và cuộc tranh luận Biden-Trump đang thúc đẩy Kiev phải nhượng bộ.
Đang t́m lối thoát
Vào ngày 2/7, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đă gặp ông Zelensky ở Kiev. Thư kư báo chí của Thủ tướng Hungary Bertalan Havasi cho biết, chủ đề chính của các cuộc đàm phán là "khả năng đạt được ḥa b́nh". Đáng chú ư đây là chuyến thăm Ukraine đầu tiên của Orban kể từ năm 2015. Sự thật là ngày 4/7, chức chủ tịch Hội đồng Liên minh Châu Âu đă được chuyển cho Hungary.
"Mục tiêu là để hiểu cách chúng tôi có thể giúp đỡ Ukraine trong 6 tháng tới. Bạn biết rằng chúng tôi thực sự muốn giúp đỡ bạn về mặt nhân đạo. Chúng tôi ủng hộ ḥa b́nh và tôi coi đây là trách nhiệm của ḿnh cũng như sứ mệnh - tầm nh́n của bạn về cơ hội ḥa b́nh. Tôi lạc quan và cảm ơn bạn v́ lời mời", ông Orban nói.
Ông Orban cho biết thêm rằng, Hungary sẽ sử dụng vị thế của ḿnh trong EU để đưa châu Âu đến gần hơn với ḥa b́nh. Và ông chúc Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Mỹ, người đă hứa sẽ chấm dứt hành động thù địch trong ṿng 24 giờ. Thủ tướng Hungary cho biết, tất nhiên, ông khó có thể thành công, nhưng t́nh h́nh sẽ thay đổi tốt hơn trong mọi trường hợp.
"Châu Âu phải chuẩn bị cho thực tế là sớm hay muộn người Mỹ và Nga sẽ bước vào đàm phán. EU sẽ ở đâu vào thời điểm này? Ai sẽ đại diện cho lợi ích của châu Âu? Lợi ích của chúng ta là ǵ?" - ông liệt kê những vấn đề chính.
Tại Kiev, ông Orban đề xuất một "thỏa thuận ngừng bắn khẩn cấp" nhưng không nhất quyết thực hiện nó, tờ The Philadelphia Inquirer của Ukraine đưa tin. Ông không phản đối kế hoạch chấm dứt chiến tranh của Ukraine, mặc dù ông cho rằng chúng quá phi thực tế.
Orban giải thích: "Tôi đă nói với Zelensky rằng các sáng kiến của ông ấy mất rất nhiều thời gian do các quy tắc ngoại giao quốc tế. Và tôi yêu cầu ông ấy suy nghĩ xem liệu điều đó có thể được thực hiện khác đi một chút hay không ví dụ, ngừng bắn và sau đó tiến hành đối thoại với Nga". Đáp lại, ông Zelensky không thích điều này. "Ông ấy có một số nghi ngờ, ông ấy hiểu quan điểm của tôi, vạch ra những giới hạn của ḿnh về những ǵ có thể và chúng tôi sẽ xem chúng tôi có thể tiếp tục điều này như thế nào", nhà lănh đạo Hungary nói thêm.
Ông cũng hứa với Zelensky sẽ giúp khôi phục nền kinh tế Ukraine và phát triển một thỏa thuận có thể giải quyết mọi vấn đề song phương.
Thế giới mới
Ông Zelensky nêu quan điểm của ḿnh trong một cuộc phỏng vấn mới rằng: "Tôi đồng ư đối thoại thông qua một bên trung gian". Ông lấy ví dụ về cuộc thảo luận về "thỏa thuận ngũ cốc" thông qua Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.
"Chính phủ dự kiến rằng vào năm 2025, chi tiêu quốc pḥng sẽ lên tới 2,2 ngh́n tỷ hryvnia, năm 2026 - 1,6 và năm 2027 - 1,5. Năm nay chúng tôi đă chi 1,69 ngh́n tỷ. Nghĩa là, ở Kiev, họ đang trông chờ vào việc giảm bớt cường độ chiến sự", ông nói.
"Tổng thống Putin đă nhiều lần nói rằng Nga sẵn sàng đón nhận mọi liên lạc, mọi cuộc đối thoại nhằm đạt được các mục tiêu mà chúng tôi đă đặt ra cho ḿnh", Thư kư báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov b́nh luận về tuyên bố của ông Zelensky.
Chính quyền Ukraine đă nối lại các cuộc thảo luận về các điều khoản ḥa b́nh sau thất bại trong cuộc tranh luận của Biden với Trump. Ông Biden trông thiếu thuyết phục đến mức ngay cả Đảng Dân chủ cũng bắt đầu nói về sự kém cỏi của ông.
Đồng thời, trước cuộc tranh luận, các cố vấn của Trump là Keith Kellogg và Fred Fleitz đă thay mặt họ tŕnh bày một kế hoạch giải quyết xung đột Nga-Ukraine. Đóng băng các hoạt động thù địch dọc chiến tuyến, đàm phán mà không yêu cầu trả lại lănh thổ. Điều này hoàn toàn đúng với tinh thần đề xuất của Brazil-Trung Quốc. Và Zelensky dường như đang nghiêng về phương án này.
Thời điểm quan trọng
Denis Denisov, chuyên gia tại Đại học Tài chính trực thuộc chính phủ Nga, tin rằng hiện tại không có cơ sở để suy đoán về quan điểm mới của Kiev, nhưng họ đang thay đổi. Trước hết, điều này là do các đồng minh không tin vào thành công quân sự của Lực lượng vũ trang Ukraine.
"Tốc độ điều chỉnh phụ thuộc vào t́nh h́nh ở mặt trận. V́ Kiev hiện không bị đe dọa bởi một thất bại thảm hại nên quá tŕnh này diễn ra chậm chạp. Đối với đề xuất đ́nh chỉ các hoạt động quân sự, điều này ẩn chứa nhiều sắc thái cực kỳ khó được thống nhất. Các câu hỏi ngay lập tức được đặt ra: làm thế nào và ai sẽ giám sát một thỏa thuận ngừng bắn, đường dây liên lạc sẽ ở đâu... Thực tế không phải là các bên có thể đạt được thỏa thuận", nhà phân tích lưu ư.
Phó viện trưởng Viện các nước CIS Vladimir Zharikhin tin rằng Orban đă nói với Zelensky một trong những ư tưởng mà các nhà quản lư phương Tây của Ukraine hiện đang thảo luận. Zelensky đáp lại bằng một cụm từ mang tính nghi thức rằng ông ấy "cần suy nghĩ" - không có ǵ phụ thuộc vào ông ấy.
"Lập trường của Ukraine đă thay đổi ngay cả trong quá tŕnh chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh ở Thụy Sĩ. Những người tham gia sự kiện này đă từ chối xem xét hầu hết các điểm trong kế hoạch của Zelensky và tập trung vào các vấn đề an ninh hạt nhân và lương thực. Ai sẽ trở thành Tổng thống tiếp theo của Mỹ? Đảng Dân chủ và Đảng Cộng ḥa đều đồng ư rằng Kiev sẽ không đạt đến biên giới năm 1991, điều đó có nghĩa là chúng ta cần t́m những cách khác để chấm dứt xung đột", chuyên gia nói.
Đồng thời, ông lưu ư rằng Nga đă đưa ra các điều kiện riêng của ḿnh như công nhận các biên giới mới. Nếu phương Tây đề xuất chấm dứt t́nh trạng thù địch như một giải pháp thay thế th́ sẽ có lư do để thảo luận. Đối thoại có thể bắt đầu từ cấp chuyên gia hoặc người đứng đầu bộ ngoại giao.
VietBF@ sưu tập
|