Theo như trong khi con người có thể lấy oxy trong không khí qua việc hít thở, thì việc hô hấp của cá thực sự khó khăn hơn trong lúc ca cần oxy để duy trì sự sống hấp thụ từ oxy rất quan trọng đối với sự sống của cá, nhưng những sinh vật này đã thở dưới nước như thế nào?
Cá thở như thế nào?
Để hô hấp, cá sử dụng mang để thu thập các phân tử oxy hòa tan trong nước. Tuy nhiên, bởi vì lượng oxy trong nước thấp hơn đáng kể so với trong không khí, cho nên cá gặp khó khăn hơn trong việc hô hấp so với con người.
Tương tự như cách con người hít thở không khí, cá hút nước vào miệng. Nước này sau đó được lọc qua mang cá, một cơ quan có nhiều sợi mịn giống như lông chim với hàng ngàn mạch máu nhỏ giúp oxy dễ dàng đi vào trong máu. Ngoài ra, số lượng lớn mạch máu lớn này cũng làm tăng diện tích tiếp xúc với oxy.
Mang cá
Sự khác biệt về thiết kế giữa mang và phổi cũng chính là lý do chính khiến con người không thể thở trong nước. So với phổi, mang có khả năng hấp thụ oxy từ nước tốt hơn, vào khoảng 75%.
Tuy nhiên, bởi vì mang cá cũng cần nước để duy trì cấu trúc và ngăn chặn sự sụp đổ của các mô, cho nên cá cũng không thể hít thở không khí như con người. Do đó, giống như cách con người có thể chết đuối trong nước, cá cũng có thể chết ngạt khi ở trên cạn.
Hơn nữa, vì cá tiêu hao ít năng lượng hơn để sinh tồn, nên chúng cần ít oxy hơn con người. Mặc dù vậy, chúng vẫn cần một lượng oxy nhất định nào đó để duy trì sự sống. Do đó, nước có nồng độ oxy thấp có thể khiến cá tử vong. Đại dương đầy những vùng thiếu oxy và không có oxy, đôi khi được gọi là các vùng chết.
Một số loài cá có thể hít thở không khí
Tuy nhiên, có một loại cá, được gọi là cá có mê lộ, có khả năng hít thở không khí. Điều này là bởi vì ngoài mang để hấp thụ oxy hòa tan trong nước, chúng còn sở hữu một cơ quan có chức năng gần giống như phổi, cho phép chúng hấp thụ oxy trực tiếp từ không khí.
Các cơ quan như vậy giúp các loài cá - chẳng hạn như cá rô, cá tai tượng, cá thia, cá chọi, cá cờ, cá sặc - hấp thụ oxy từ không khí giống như con người. Điều này giúp cho những loài cá này có thể sống sót nhiều giờ khi ra khỏi nước.