Một phái đoàn nghị sĩ Mỹ đang trên đường đến thăm Đài Loan, ngay sau khi Trung Quốc kết thúc cuộc tập trận quanh ḥn đảo.
Viện Mỹ tại Đài Loan ngày 26.5 thông báo phái đoàn do hạ nghị sĩ đảng Cộng ḥa Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, đang đến Đài Loan. Chuyến thăm kéo dài từ ngày 26-30.5, theo Reuters. Đi cùng ông McCaul có các nghị sĩ đảng Cộng ḥa và Dân chủ. Các nghị sĩ Mỹ sẽ gặp lănh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức trong ngày 27.5.
Hạ nghị sĩ Michael McCaul (thứ tư từ trái) thăm Đài Loan hồi tháng 4.2023
Nghị sĩ McCaul nói với Fox News rằng đây là sự kiện "lịch sử" v́ là chuyến thăm đầu tiên của một phái đoàn nghị sĩ Mỹ đến gặp tân lănh đạo Đài Loan, gửi thông điệp đến Trung Quốc rằng Mỹ ủng hộ người dân Đài Loan và sẽ làm việc để duy tŕ nguyên trạng trên eo biển Đài Loan.
Tuần trước, người phát ngôn Uông Văn Bân của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo việc các nghị sĩ thăm Đài Loan sẽ vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc một Trung Quốc, can thiệp vấn đề nội bộ của Trung Quốc, gây tổn hại chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ, gửi tín hiệu sai lầm đến lực lượng đ̣i độc lập cho Đài Loan. Ông Uông kêu gọi Mỹ ngừng liên lạc ngoại giao chính thức với Đài Loan hoặc sẽ phải gánh chịu mọi hậu quả.
Trung Quốc kết thúc hai ngày tập trận quanh Đài Loan
Chuyến thăm diễn ra sau khi ông Lại Thanh Đức nhậm chức vào hôm 20.5. Ba ngày sau đó, Trung Quốc tiến hành cuộc tập trận bao quanh Đài Loan và các quần đảo do Đài Bắc kiểm soát nhằm đáp trả các tuyên bố của ông Lại trong ngày nhậm chức.
Phát ngôn viên Chiến khu Đông bộ Lư Hy nhấn mạnh cuộc tập trận mới là phản ứng "trừng phạt mạnh" đối với các "hành động ly khai" ở Đài Loan và "là lời cảnh báo nghiêm khắc trước sự can thiệp và khiêu khích của các thế lực bên ngoài".
Phát biểu với báo giới tại Đài Bắc vào hôm nay 26.5, ông Lại nói "mong muốn thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và ḥa giải thông qua trao đổi và hợp tác với Trung Quốc… và hướng đến quan điểm ḥa b́nh và thịnh vượng chung". Tại cuộc họp của đảng Dân Tiến ở Đài Nam vào cùng ngày, nhà lănh đạo kêu gọi Trung Quốc "chia sẻ trách nhiệm nặng nề về ổn định khu vực" với Đài Loan, theo Reuters.
Bộ Ngoại giao Mỹ đă bày tỏ quan ngại sâu sắc về cuộc tập trận và kêu gọi Trung Quốc hành động kiềm chế. Đồng thời, Mỹ tuyên bố vẫn cam kết thực hiện chính sách một Trung Quốc lâu nay của ḿnh.
Hôm 24.5, hai thượng nghị sĩ Mỹ gồm bà Jeanne Shaheen (đảng Dân chủ) và ông Pete Ricketts (đảng Cộng ḥa) công bố dự luật nhằm khuyến khích phối hợp và quan hệ giữa châu Âu và Đài Loan, thiết lập cơ chế để các thành viên NATO tại châu Âu dễ dàng chuyển giao trang thiết bị quốc pḥng do Mỹ sản xuất sang Đài Loan, hỗ trợ ḥn đảo pḥng vệ.
Nếu được thông qua, dự luật c̣n buộc tổng thống Mỹ phải báo cáo quốc hội về tác động kinh tế nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan. Mỹ và châu Âu sẽ cân nhắc cách viện trợ nhân đạo cho Đài Loan nếu t́nh huống đó xảy ra.