Giữa lúc đang phải xoay xở giải quyết hàng loạt sự cố về an toàn hàng không, Boeing lại phải đối mặt với những tố cáo được xem là "bí mật động trời" liên quan việc coi trọng tiến độ hơn an toàn của các ḍng máy bay 777 và 787.
Phớt lờ báo cáo của nhân viên?
Trung tuần tháng 4, ông Sam Salehpour, một cựu kỹ sư hàng không từng làm việc trong dây chuyền sản xuất lắp ráp ít nhất 1.400 máy bay thuộc ḍng 777 và 787 suốt hơn một thập kỷ, đă xuất hiện tại phiên điều trần của Thượng viện Mỹ. Bốn người khác cũng có mặt tại đây để làm chứng.
Tại Thượng viện, ông Salehpour nói rằng ḿnh xuất hiện ở đây v́ cảm thấy bản thân phải hành động mạnh mẽ, không thể để xảy ra thêm một vụ tai nạn nào liên quan tới ḍng máy bay 787 hay 777 nữa.
"Tôi đă nhiều lần báo cáo lên quản đốc cùng quản lư của Boeing về những khoảng trống giữa các khớp nối trên máy bay 787 do trước đó không đo đạc phù hợp hoặc thiếu miếng đệm giữa hai khớp nối chính. Tôi đă đề nghị dừng sản xuất để kiểm tra", vị cựu kỹ sư có kinh nghiệm 40 năm trong ngành hàng không nói.
Cựu kỹ sư Sam Salehpour lau nước mắt khi ra làm chứng trước Thượng viện Mỹ.
Salehpour phát hiện trên 29 máy bay có nhiều khoảng trống lớn và dù đă báo cáo nhưng không được giải quyết đúng mức. Một số trường hợp khác, các lỗ hổng được bít lại bằng mảnh vụn. Ông cho rằng, những chiếc Boeing 787 được sản xuất như vậy sẽ có nguy cơ tai nạn thảm khốc.
"Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận báo cáo, ban lănh đạo Boeing đáp lại bằng thái độ phớt lờ. Họ nói tôi đừng cản trở, làm chậm dây chuyền. Thậm chí, tôi đă bị đe dọa", ông kể lại.
Salehpour cho biết, đây chỉ là một sự việc điển h́nh trong cách thức phản ứng của Boeing mỗi khi có kỹ sư báo cáo quan ngại về vấn đề an toàn: "Văn hóa của họ là coi tiến độ cao hơn an toàn, sẵn sàng trừng phạt những nhân viên dám lên tiếng".
Cùng tham gia tố giác trong phiên điều trần, Giáo sư hàng không Shawn Pruchnicki, làm việc tại Đại học Bang Ohio đề cập đến hệ thống phần mềm bị lỗi – một trong những nguyên nhân gây ra vụ tai nạn chết người của 737 MAX. Ông cáo buộc Boeing đă lén lút đưa hệ thống lỗi này vào quá tŕnh chứng nhận.
Tại phiên điều trần, cũng có nhiều chỉ trích, cho rằng Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đă không giám sát Boeing chặt chẽ.
Phản ứng của Boeing
Về phần ḿnh, Boeing bác bỏ các cáo buộc trên, khẳng định không có bất cứ lỗ hổng nào về an toàn trong dây chuyền sản xuất máy bay 787. Hăng cho rằng, mỗi chiếc 787 có thể hoạt động an toàn trong ít nhất 30 năm, sau đó mới cần mở rộng quy tŕnh bảo tŕ khung máy bay.
Chia sẻ với Business Insider, đại diện Boeing nhấn mạnh luôn khuyến khích nhân viên minh bạch. Kể từ khi xảy ra vụ tung cửa phụ trên máy bay 737 Max của hăng hàng không Alaska Airlines hồi tháng 1, số lượng đơn báo cáo đă tăng chóng mặt.
"Số thư báo của nhân viên qua cổng thông tin "Speak up" của chúng tôi đă tăng 500% so với năm 2023, cho thấy sự thay đổi về văn hóa báo cáo nhanh không sợ hăi hay lo bị chèn ép", vị này nói.
Về hai ḍng máy bay thân rộng 787 và 777, Boeing khẳng định những cáo buộc của ông Salehpour không đúng. Thực tế hăng đă nỗ lực để đảm bảo chất lượng và an toàn lâu dài của ḍng máy bay này.
"Chúng tôi đă thực hiện kiểm tra trên quy mô lớn và nghiêm ngặt đối với thân máy bay, kiểm tra bảo dưỡng kỹ lưỡng đối với gần 700 máy bay đang hoạt động. Cho đến nay, chưa phát hiện t́nh trạng khung máy bay bị yếu", đại diện Boeing quả quyết.
Kêu gọi điều tra toàn diện
Hiện tại, vẫn chưa biết kết quả của các cuộc điều tra h́nh sự và hành chính đang diễn ra đối với Boeing với những lo ngại về an toàn gần đây sẽ như thế nào hoặc hậu quả đối với Boeing ra sao.
Song, trước áp lực của dư luận, Giám đốc điều hành Dave Calhoun của Boeing tuyên bố ông sẽ từ chức vào cuối năm nay. Boeing cũng tiến hành một cuộc điều tra gian lận đối với các vụ tai nạn 737 MAX trước đó, đồng thời đồng ư trả 2,5 tỷ USD để giải quyết vụ việc, tránh bị kết án h́nh sự.
Về phía FAA, cơ quan này khẳng định những chiếc 787 hiện đang bay đều tuân thủ quy định. Bản thân Giám đốc điều hành United Airlines Scott Kirby, lănh đạo một hăng bay sử dụng nhiều sản phẩm của Boeing cũng khẳng định "hoàn toàn tin tưởng 787 là loại máy bay an toàn".
Song, các nhà lập pháp Mỹ không khỏi lo lắng trước nhiều lời khai cho rằng, quá tŕnh sản xuất và kiểm soát chất lượng trong toàn bộ đội bay của Boeing thường xuyên gặp vấn đề.
Thượng nghị sĩ Ron Johnson kêu gọi tổ chức một cuộc điều tra toàn diện, đồng thời thực hiện thêm các phiên điều trần trong thời gian tới để lắng nghe ư kiến của các phi công, hăng hàng không và các nhân chứng khác.
VietBF@ sưu tập