S
ức khỏe năo bộ và khả năng ghi nhớ của chúng ta có thể bị tác động xấu bởi những “sát thủ vô h́nh” trong lối sống hàng ngày.
Khi nhắc tới yếu tố gây ảnh hưởng tới sức khỏe năo bộ và và trí nhớ, người ta thường nghĩ ngay tới tuổi tác, chấn thương và bệnh tật. Tuy nhiên, cũng có những thói quen nhỏ nhặt hàng ngày có thể âm thầm “đánh cắp” trí nhớ, làm suy giảm năo bộ mà ít người hay biết. Ví dụ như 3 thói xấu phổ biến dưới đây:
1. Thói quen ngủ không tốt
Những thói quen ngủ không tốt như mất ngủ kéo dài, thức khuya, ngủ quá lâu có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học và cơ chế ngủ của cơ thể, dẫn đến chất lượng giấc ngủ giảm sút. Chất lượng giấc ngủ kém kéo dài sẽ ảnh hưởng đến các chức năng b́nh thường của năo, bao gồm trí nhớ, suy nghĩ và khả năng phán đoán.
Ngủ quá nhiều hay quá ít đều gây hại cho năo bộ và sức khỏe nói chung (Ảnh minh họa)
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Alzheimer's & Dementia cho thấy mối liên hệ hai chiều giữa những giấc ngủ ngắn vào ban ngày và sự suy giảm nhận thức liên quan đến bệnh Alzheimer. Nghiên cứu cho thấy những giấc ngủ ngắn nối tiếp liên tục, thường xuyên hơn có liên quan đến sự suy giảm nhận thức. Đồng thời, sự suy giảm nhận thức ở năo bộ gây mất ngủ, khó ngủ và ngủ ngắn, khó ngủ sâu.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy nên ngủ trưa quá dài, cụ thể ngủ trên 1 tiếng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer lên 40%. Nên ngủ trưa nhưng chỉ ngủ khoảng 15 - 30 phút.
C̣n nếu muốn năo bộ khỏe mạnh, cải thiện trí nhớ th́ cần ngủ trên 6 tiếng và dưới 10 tiếng 1 ngày. Trong đó, 80% thời gian ngủ nên là buổi tối và tốt nhất là ngủ trước 23 giờ. Giờ giấc đi ngủ và thức dậy nên cố định, tránh hoạt động thể chất quá mức và thiết bị điện tử trong 1 giờ trước khi ngủ.
2. Ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống không lành mạnh có hại tới mọi cơ quan trong cơ thể và năo bộ cũng không ngoại lệ. Trong đó, chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều đường, nhiều muối sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ và các bệnh về năo.
Bên cạnh đó, bỏ bữa sáng cũng là yếu tố nguy cơ cao dẫn tới Alzheimer dù bạn ở độ tuổi nào. Một nghiên cứu được công bố trên "Tạp chí Khoa học Nhân văn và Dịch vụ Xă hội Nhật Bản" chỉ ra rằng những người bỏ bữa sáng có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao gấp 4 lần so với những người khác. Điều này chủ yếu là do cơ thể không nạp đủ chất dinh dưỡng. cơ thể, không thể đáp ứng được nhu cầu của năo.
Nghiên cứu này c̣n cho thấy những người quen ăn vặt hoặc không chú ư cân bằng dinh dưỡng có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 2,7 lần so với những người khác. Người ăn thừa muối có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 2,7 tới 3,4 lần tùy vào lượng ăn. Chưa kể, ăn nhiều muối làm natri dư thừa làm cản trở lưu thông máu lên năo, tăng nguy cơ viêm nên dễ gây nhiều bệnh về năo bộ, bao gồm cả đột quỵ.
3. Ngồi lâu một chỗ
Nhiều người cho rằng thói quen ngồi lâu một chỗ, lười vận động chỉ ảnh hưởng tới cân nặng và tim mạch, nhưng đó là sai lầm. Thói xấu này ảnh hưởng xấu tới mọi mặt sức khỏe thể chất và tinh thần, làm tăng nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân.
Nghiên cứu của Đại học Sydney ở Úc cho thấy so với những người ngồi dưới 4 giờ mỗi ngày, những người ngồi từ 8 - 11 giờ có nguy cơ tử vong cao hơn 15%. Những người ngồi nhiều hơn 11 giờ có nguy cơ tử vong tăng tới 40% so với b́nh thường. Nghiên cứu cũng đề cập rằng ngồi trên ghế sofa xem TV liên tục sẽ rút ngắn tuổi thọ của bạn trung b́nh 22 phút mỗi giờ.
Duy tŕ thói quen ngồi lâu một chỗ trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng xấu tới năo bộ và làm suy giảm trí nhớ, tăng nguy cơ mắc bệnh sa sút trí tuệ. Do ngồi lâu sẽ hạn chế quá tŕnh lưu thông máu ở chi dưới, từ đó ảnh hưởng đến quá tŕnh lưu thông máu của toàn cơ thể, dẫn đến lượng máu cung cấp lên năo không đủ. Việc cung cấp máu không đủ này sẽ khiến năo bị thiếu oxy và ảnh hưởng đến hoạt động tư duy b́nh thường. Nếu t́nh trạng này diễn ra lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và dễ viêm nhiễm, h́nh thành cục máu đông.
Mặc dù đặc thù công việc, học tập, môi trường sống có thể khiến bạn buộc phải ngồi nhiều, nhưng hăy cố gắng hạn chế tác hại của nó. Hăy giăn cơ tại chỗ hoặc tốt hơn là đứng dậy đi lại mỗi 45 - 60 phút một lần. Dù tác hại của việc ngồi trong thời gian dài không thể được bù đắp bằng thói quen tập thể dục nhưng nếu chăm chỉ vận động khoảng 150 phút 1 tuần sẽ giúp chúng ta giảm nguy cơ mắc bệnh, bao gồm cả bệnh về năo.
VietBF@ Sưu tập