Tạp chí Frontiers in Veterinary Science vừa công bố kết quả khám nghiệm xác con cá nhà táng dạt vào bờ biển La Palma, xác định cái chết của con vật do khối long diên hương lớn.
Khối long diên hương nặng 9,5 kg - có giá trị hơn 622.000 USD - được t́m thấy trong ruột của con cá nhà táng chết và dạt vào băi biển ở đảo La Palma, thuộc quần đảo Canary (Tây Ban Nha) vào tháng 5/2023.
Quá lớn
Long diên hương là một chất quư hiếm, hay gọi là "vàng nổi", được coi như “chén thánh” của các nhà chế tạo nước hoa trong suốt nhiều thế kỷ qua.
Cứ khoảng 100 con cá nhà táng th́ có một cá thể có long diên hương. Nguồn gốc của “báu vật” này chỉ được sáng tỏ khi hoạt động đánh bắt cá voi quy mô lớn bắt đầu vào thế kỷ XIX. Cá voi ăn một lượng lớn mực ống và mực nang, phần lớn không thể tiêu hóa được và bị nôn ói ra ngoài. Nhưng một phần vẫn c̣n sót lại, và qua nhiều năm tích tụ trong ruột cá voi để tạo thành long diên hương.
Cá voi đôi khi bài tiết khối đó ra ngoài. Điều đó giải thích cho hiện tượng long diên hương thường được t́m thấy trôi nổi trên biển. Thế nhưng, cũng có những trường hợp như con cá nhà táng chết dạt vào bờ biển ở La Palma, khối long diên hương dồn tụ quá lớn, làm thủng ruột và giết chết con vật.
Khối long diên hương nặng 9,5 kg - có giá trị hơn 622.000 USD - được t́m thấy trong ruột của con cá nhà táng. Ảnh: Iusa-Ulpgc Handout.
Long diên hương có mùi hương gỗ như gỗ đàn hương nhưng cũng chứa ambrein, một loại cồn không mùi có thể cố định và kéo dài tuổi thọ của mùi hương, do đó nó được các nhà chế tạo nước hoa ưa chuộng.
Mỹ, Australia và Ấn Độ cấm buôn bán long diên hương, trong khuôn khổ của lệnh cấm săn bắt và khai thác cá voi.
Giúp đỡ các nạn nhân núi lửa phun trào
Ông Antonio Fernández Rodríguez, người đứng đầu Viện Sức khỏe động vật và An ninh lương thực tại Đại học Las Palmas, từng khám nghiệm tử thi hơn 1.000 con cá voi. Ông cho biết nhiễm trùng huyết do long diên hương đă gây ra cái chết của con cá nhà táng dạt vào bờ biển ở đảo La Palma.
Viện Sức khỏe động vật và An ninh lương thực tại Đại học Las Palmas đang t́m kiếm người mua khối long diên hương nói trên và chuyên gia Fernández cho biết họ hy vọng số tiền thu được sẽ được dùng để giúp đỡ các nạn nhân của vụ núi lửa phun trào ở La Palma vào năm 2021. Vụ phun trào đă gây thiệt hại hơn 800 triệu euro và phá hủy hàng trăm ngôi nhà cũng như các cơ sở kinh doanh.
“Mỗi quốc gia có luật pháp khác nhau. Trong trường hợp của chúng tôi, tôi hy vọng số tiền sẽ được chuyển đến đảo La Palma, nơi con cá voi mắc cạn và chết”, ông Fernández nói.
Trong tác phẩm Moby-Dick, tiểu thuyết gia Herman Melville đă dành cả một chương để nói về long diên hương, ông mô tả chất này “mềm, giống sáp, rất thơm và cay, đến nỗi nó được sử dụng chủ yếu trong nước hoa… Ai mà tượng tưởng được những quư bà và quư ông sành điệu đắm ch́m trong nước hoa, coi đó là một thứ tinh túy, đâu biết rằng tất cả tới từ thứ được t́m thấy trong ruột của một con cá voi ốm yếu. Tuy nhiên, thực tế là như vậy”.